Beibıt künde bolǧan jarylys saldarynan 15 azamatymyz qaza tauyp, 98 adam jaraqat aldy.
2021 jyldyŋ 26 tamyzynda saǧat 19:10-da Baizaq audany Qainar auylynda ornalasqan Qazaqstan Respublikasy Qorǧanys ministrlıgınıŋ No28349 äskeri bölımınıŋ (injenerlık brigada) oq-därı qoimasy jandy. Äskeri qoima 250 tūrǧyny bar Qainar auyly 1 şaqyrymǧa jetpeitın qaşyqtyqta ornalasqan.
Saldarynan apat bolǧan jerdıŋ maŋyndaǧy barlyq jol, sonyŋ ışınde temırjol uaqytşa jabyldy. Jaqyn maŋdaǧy Bazarbai, Üş-Būlaq, Jaŋatūrmys auyldarynyŋ tūrǧyndary evakuasiialandy.
Ört ornyna Jambyl oblysy TJD Ört söndıru bölımşelerınıŋ küşterı men qūraldary joǧarǧy şaqyru nömırı boiynşa 34 bırlık avtotehnika jäne 114 adam jıberıldı, 15 jedel järdem brigadasy jūmyldyryldy. Ökınışke qarai, 49 ört söndıru qyzmetkerı türlı jaraqatpen auruhanaǧa tüstı.
Būl oqiǧaǧa qatysty Qorǧanys ministrı Nūrlan Ermekbaevtyŋ sözınşe, äskeri qoimada jarylǧan oq-därıler 2 jyl būryn Arys äkelıngen eken.
Qaiǧyly jaitqa bailanysty prezident Qasym-Jomart Toqaev: «Jambyl oblysy Baizaq audanyndaǧy adam ölımıne äkep soqtyrǧan qaiǧyly oqiǧaǧa bailanysty 29 tamyzdy Jalpyūlttyq aza tūtu künı dep jariialaimyn. Qaza bolǧan äskeri qyzmetşıler men qūtqaruşylar eren erlık pen naǧyz janqiiarlyq körsettı. Erlerımızdıŋ esımı el jadynda mäŋgı saqtalady», - dep jazdy.
Qazırgı uaqytta atalmyş oqiǧaǧa bailanysty qylmystyq ıs qozǧaldy.
Esterıŋızge sala keteiık däl osyndai oqiǧa 2 jyl būryn Arys qalasynda da qaitalanǧan edı...
ARYSTAǦY ÄSKERİ QOIMANYŊ JARYLYSYNA NEŞE ADAM SOTTALDY?
1 jylǧa sozylǧan sot prosesınen keiın, "Jarylys qaupi bar nysandarda qauipsizdik qaǧidalaryn būzu" (281-bap), "Nemqūrailyq" (371-bap) baptary boiynşa 16 adamnyŋ 12-ıne 4-10 jyl aralyǧynda türme jazasyn berdı, 4-ı şartty türde sottaldy. Şartty jaza merzımı 4 pen 7 jyl aralyǧy. Olardyŋ 15-ı – äskeri qyzmetker bolsa, bıreuı – käsıpker. Sotqa jetken qūjattarda örtengen oq-därılerdıŋ qūny 1 milliard 100 million teŋge (2 mln 600 myŋ dollar) dep eseptelgen. 2019 jyly 24 mausymynda Arystaǧy äskeri oq-därı qoimasy jarylyp, sonyŋ saldarynan 4 adam qaza tapqan. Olardyŋ 2-uı – äskeri, 1-uı – beibıt tūrǧyn, al " bala evakuasiialau kezınde jol apatynan mert boldy. Jarylys bolǧan künı qaladaǧy üilerdıŋ 85%-y zaqymdalyp, Arystyŋ 40 myŋnan astam tūrǧyny Şymkent qalasy men töŋıregındegı eldımekenderge evakuasiialandy. Resmi mälımet boiynşa, qaladaǧy 7 527 üi men köpqabatty 103 tūrǧyn üi zaqymdanǧan. Paidalanuǧa jaramsyz bolyp qalǧan 420 üi men 3 köpqabatty tūrǧyn üi qūlatylǧan. Jaisyz oqiǧadan soŋ, "Arys qalasyn qalpyna keltıru üşın, 34,5 mlrd teŋge qajet degen boljam aitylǧan edı"ARYS OQİǦASYNAN KEIIN QANDAI ŞEŞIMDER QABYLDANDY?
- 2019 jyly Qorǧanys ministrı Nūrlan Ermekbaev Arys qalasy maŋynan 28 myŋ tonna oq-därını özge jerge köşıretının aitty. - Prezident Qasym-Jomart Toqaev Qorǧanys ministrlıgı jarylysqa jol bergenı üşın Nūrlan Ermekbaevqa qataŋ sögıs jariialady.- Arystaǧy jarylystan keiın elımızdıŋ barlyq aimaqtaryndaǧy 44 äskeri qoimaǧa tekseru jürgızılıp, 2023 jylǧa deiın oq-därını saqtau boiynşa keşendı jospar qūryldy.
- 2020 jyl. 15 qaŋtar. Mäjılıs spikerı Nūrlan Nyǧmatulinnyŋ QR Parlamentı Mäjılısınıŋ plenarlyq otyrysy barysynda aitqan sözı: "Bızde mausym aiynda Arys oqiǧasy boldy. Sızder, normativtık-qūqyqtyq aktıler deŋgeiınde bolsyn, qajettı ıs-şaralardy osy uaqytqa deiın älı de ıstemegensızder. Taǧy bır Arys oqiǧasyn kütıp jürsızder me? Sızderde ekı kategoriia boiynşa ereje bar, bırı – tyiym salynǧan aimaqtar, ekınşısı – audandar. Tyiym salynǧan aimaqtar boiynşa 400 metrge deiın, tyiym salynǧan audandar boiynşa 3 kilometrge deiın eşqandai obekt bolmauy tiıs. Alaida būl erejeler müldem saqtalmaidy. Elımızde 58 oq-därı saqtau obektısı bolsa, sonyŋ 18-ınınıŋ ainalasynda türlı obektıler bar eken. Olardyŋ köbı öndırıstık nysandar, tūrǧyn üiler, jol jäne energetikalyq infraqūrylym. Basqa sözben aitqanda, ereje bar da, al baqylau tetıkterı ornatylmaǧan".ELIMIZDE ÄSKERİ QOIMALAR NEŞE RET JARYLǦAN?
- 2001 JYL. 8 TAMYZ. Qaraǧandy oblysy, Balqaş qalasynan 45 şaqyrym jerde ornalasqan Toqrau auylyndaǧy äskeri qoima 1 aptadai örtke oranǧan. Ol jerde Auǧan soǧysynan qalǧan Keŋes äskerınıŋ snariad pen minalary, 1998 jyly Armeniiada bolǧan ırı jer sılkınısı saldarynan mäjbürlı türde köşırılgen äskeri qūraldar bolypty. Örttıŋ qatty bolǧany sonşalyqty eşqandai ört söndıru kölıkterı jaqyndai almaǧan. Al sol kezdegı premer-ministr Qasym-Jomart Toqaev Toqrau auylynan 35 şaqyrym qaşyqtyqta operativtı ştab qūrypty. - 2009 JYL. 20 NAURYZ. Arys qalasynan 7 şaqyrym qaşyqtyqta ornalasqan “Kazarsenal” JŞS qoimasynda äskeri snariadtardy utilizasiialau barysynda 3 jarylys bolyp, oqiǧa saldarynan 4 adam köz jūmdy, 16 adam auruhanaǧa tüstı. - 2009 JYL. 8 ŞILDE. Almaty oblysy, Ile audanyna qarasty Qaraoi poselkesınde ŪQQ qarasty şekaralyq qyzmettıŋ äskeri qoimasyndaǧy jarylystan 20 jastaǧy äskeri qyzmetşı qaza tapqan. - 2013 JYL. 27 TAMYZ. Jambyl oblysy Qordai audanynyŋ "Otar" stansiiasynda ornalasqan "Qazaqjarylysönerkäsıbı" AQ aumaǧynda oq-därılerdı joiu jūmystaryn jürgızu barysynda jarylys boldy. 8 adam auyrlyǧy ärtürlı termiialyq küiık alyp, onyŋ 4-uı köz jūmdy. - 2014 JYL. 26 MAUSYM. Arys qalasyndaǧy "Qazaqjarylysönerkäsıbı" aksionerlık qoǧamy aumaǧynda jarylys bolyp, sol mekemedegı 32 jastaǧy äiel men 26 jastaǧy er adam qaza tapqan. 1 adam jaraqat aldy. Qaza tapqandardyŋ otbasyna - 1 mln teŋge, zardap şekkenge - 200 myŋ teŋge kölemınde aqşa berıldı. - 2015 JYL. QARAŞA. Arys qalasyna qarasty poligon aumaǧynda jarylys bolyp, 1 adam mert boldy. - 2019 JYL. 24 MAUSYM. Arys qalasynan bırneşe metr ǧana qaşyqtyqta ornalasqan äskeri qoimadaǧy jarylys. - 2021 JYL. 26 TAMYZ. Jambyl oblysy, Baizaq audany, Qainar auylynan 1 şaqyrym qaşyqtyqta ornalasqan äskeri qoimanyŋ jarylysynan 13 adam qaza tauyp, 98 adam jaraqat aldy. Tüiın: Sabaq almaǧan qatelık taǧy da azamattarymyzdyŋ ömırın jalmady... Arys, Taraz... Kelesı qai qala?Qanat BAIŪZAQOV,
"Adyrna" ūlttyq portaly
