ERLAN TÓLEÝTAI: Alash syılyǵyn arzandatyp almaıyq

2605
Adyrna.kz Telegram

Keshe Ulttyq kitaphanada ótken Qazaqstan Jazýshylar Odaǵynyń halyqaralyq "Alash " syılyǵynyń tapsyrylý saltanatynyń kýágeri boldym. Jazýshylar Odaǵynyń múshesi emespin ǵoı, desem de atalǵan syılyqtyń ıegeri atanǵan Dıdar Amantaı dosyma jankúıer bolyp barǵanmyn. Alqaly jıyn bul joly daý-damaısyz, urys-janjalsyz – tynysh ótti. "Á", degennen Ulyqbek Esdeýletov aǵamyz bastaǵan, Baýyrjan Jaqypov aǵamyz (moderator) qostaǵan Odaqtyń basshylary qalamger qaýymdy kelesi jyldan bastalatyn jaqsy jańalyqtarmen qýanta jelpintip tastady. Odan keıingi kezek jyl qorytyndysyna berildi. Sheshender birinen soń biri minbege kóterilip, ótken jyly jaryq kórgen shyǵarmalarǵa toqtalyp jatty. Jyl qorytyndysynyń sońy "Alash" syılyǵyn tapsyrý saltanatyna ulasty.

Sóıtip, balalar ádebıeti boıynsha – Dildar Mamyrbaeva, Pernebaı Dúısenbın; poezııa – Svetqalı Nurjan, Sabyr Adaı, Bıǵaısha Medeýova, Qýat Qaıranbaev, Baqytjan Aldııar, Qazbek Quttymuratuly, Dáýren Berikqajy, Erjan Alashtýǵan, Aıtqalı Nárikov, Serik Qalıev; proza – Qultóleý Muqash, Dıdar Amantaı, Tursynhan Zákenuly; dramatýrgııa – Mádına Omarova; ádebıettaný – Bolat Júnisbekov, Januzaq Aıazbekov; derekti proza – Zeınep Ahmetova, Dáýlet Seısenuly – jıyn sany 20 qalamgerimiz Halyqaralyq "Alash" ádebı syılyǵyna laıyq dep tanylyp hám onyń ıegeri atandy. Barshańyzǵa qutty bolsyn aıtamyz, qadirmendi qalam ıeleri! Shyǵarmashylyqtaryńyzdyń ıgiligin kórińizder!

Degenmen, syılyq týraly bir-eki aýyz pikirimizdi bildire keteıik. Eshkimniń kóńiline kelmesin, bul syılyqty birden 20 adamǵa bergen áste durys emes. Keleshekte bylaı bola berse, bul syılyqta qun qalmaıdy, Alash uǵymyn da arzandatyp alamyz. Sosyn eki jylda bir ret berilip turylsa da bolady. Eger de myna qarqynmen jylda osylaı berile berse, JO 700 múshesi nebári 35 jylda tegis marapatalyp bitedi eken. Sondyqtan ár eki jyl saıyn ádebıettiń ár janry boıynsha bir-birden ǵana berilse – quba-qup. Sonyń ózinde alty adam marapattalady eken. "Alash" syılyǵy alty alashtyń alty qalamgerine berildi!" degen jarqyn sóz qandaı asqaq estilmek! Alty alash demekshi, aty halyqaralyq bolǵan soń atalmysh syılyq kezinde Alash urandy bolǵan túbimiz bir týystarymyz: noǵaı, qyrǵyz, qaraqalpaq, bashqurt, tipti, ózbek, tatar, turkimen ádebıetiniń ókilderine berilse deımiz. Bul óz kezeginde qazaqtyń alashqa aǵa jurt ekenin áıgilep ári ádebıetimizdiń mártebesin bıiktetip, mereıin ósirer edi. Sonda "Alash" syılyǵy – aty menen zatyna laıyq bolyp, túrki halyqtary: túbir tilimiz qazaq tili bolsyn dep jatqan myna zamanda, túrik álemin týystyq baılanystardyń tóresi – ádebıet pen óner arqyly jaqyndastyrý mıssııasyn arqalar edi.

Ýtopııa bolsa da, "Armandapsyń aqtoqty..." deseńizder de – aıtaıyn, eger keleshekte "Alash" syılyǵy úshin jeńimpaz qalamgerge bir mıllıon dollar syıaqy taǵaıyndalar bolsa, bul – kúlli túrki áleminiń eń basty ádebı báıgesi bolyp tabylyp hám qalamgerler arasynda jazýǵa degen qulshynys týǵyzyp... qysqasy, túrki halyqtary ádebıetine joıqyn serpilis ákeler edi.

Ásili "Alash" degen sóz de, syılyq ta jeńil bolmaǵany lázim. Keleshekte "Alash" uǵymyn qasıettendirýge (sakralızaııa) maqsattanýymyz kerek. Bul – ult baǵyn (sanasyn) oıatýǵa jasalǵan josyqty qadam bolmaq. Keshegi kúnnen beri memleketimizdiń strategııalyq áriptesi atanyp jatqan Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Halyqaralyq "Alash" syılyǵy osy nıettiń basy bolǵaı!

 

Pikirler