Ауғанстан жерінде бірнеше жылдан бері саяси тұрақсыздық орын алып келді. Кеңес Одағы өз әскерін шығарғаннан кейін де елде кішілі-үлкенді соғыстар тоқтамады. Ел ішінде жаппай тәртіпсіздік орнап, билікке талас жүрді. Осы мәселелерді ата діндері болып саналатын ислам дінінің шеңберінде шешуге келісіп, арнайы діни Талибан ұйымықұрылды. Осылайша елдегі проблемаларды шешу үшін құрылған ұйым әлі сол мақсатты көздеп отыр ма?
Радикалды ислам қозғалысының ұйымы болып табылатын тәліптердің содырлары террорлық әрекетпен үсті-үстіне жарылыс жасауда. Бейбіт тұрғындар көз жұмып жатыр. Тәліптер радикалды ұйым болғандықтан жалпы әлемге үлкен қауіп төндіреді.
Ауғанстан әлемдегі кедей мемлекеттердің бірі. Онсыз да халықтың жағдайы мәз емес. Биліктолығымен талибан қолына өткеннен бері елдегітұрмыс-тіршілік мүлдем қиындап кетті. Адамдардың құқықтары шектеліп, мекенді кедейлікжайлап, халық аштан қырылып жатыр.
Талибан қозғалысы Ауғанстанның демократиялық мемлекет болмайтынын және елдетек шариғат заңы орнайтынын айтқан болатын. Бірақ бүгінде олар шариғат талаптарына сай келе бермейтін әрекеттерге баруда.
Радикалды исламдық ұйымдар, басқаша айтқанда, мемлекеттің құлдырауының тікелей нәтижесі. Бірақ радикалды ислам өзін біріктіргеннен кейін міндетті түрде мемлекеттің билігін қалпына келтіруді мақсат етпейді. Оның орнына ол шын мәнінде мемлекет емес, мемлекетке балама бола алатын діннен туындаған институттар мен бірлестіктердің күрделі механизмі маңызды екенін қайталайды.
Тез және зорлық-зомбылықпен әділдік орнатудан, қорқыныш сезімін тудырудан және халықты шектен тыс діни шектеулерді ұстануға мәжбүрлеуден басқа, Талибан тудырған институттар аз жұмыс істеді. Бір қызығы, ислам діні мұсылмандар арасындағы бауырластықты талап еткенімен, талибандардың исламды түсінетін әртүрлі секталарына төзімділік аз болды. Талибан және оның когорталары негізінен қараңғы жақтан шындықты айтушылар болды. Демек, анархия ұғымы тек мұсылман еместерге ғана қатысты емес, бәсекелес тайпалар мен топтарға қарсы еркін түрде қолданылды.
Билікті басып алғаннан кейін көп ұзамай Талибан үкіметі әйелдер істері министрлігін жойды.
Енді әйелдерге қоғамдық орындарға баруғажәне ер адамсыз қала сыртына шығуға тыйым салынды. Үстіміздегі жылдың мамыр айынан бастап әйелдерге хиджаб киіп, көпшілік алдында бетін жабуға бұйрық берілген. Бұлай етпесе, олардың әкесі немесе жақын туыстары ұсталып, түрмеге жабылуы мүмкін. Қазір Ауғанстанда әйелдер құқығы шектелген. Тіпті олардың әңгімесін бөтен еркектерге естуге болмайды. Өзінің туған әкесі мен іні-бауырларынан басқа ер азаматтардың алдында паранджа киюге міндеттелген.
Осылайша тәліптер өз үстемдіктерін асыра пайдаланып елді қанауда. Халықтың жағдайы мүшкіл. Дегенмен тәліпер әлі күнге дейін бейбіт өмірді көздейтіндерін айтуда.
