24 мамырда Гонконгте мыңдаған адам Қытайдың ұлттық қауіпсіздік туралы заңын қабылдау туралы жоспарына қарсылық білдіріп, көшеге шықты. Полиция демократияшыл белсенділерді тарату үшін көзден жас ағызатын газ шашты. Әлемдік саясаткерлер Пекин ұсынған заңды өткір сынап, құқық қорғау ұйымдары алаңдаушылық білдірді.
Жексенбі күні Гонконг полициясы коронавирус індеті кезінде сегізден артық адам жиналуға болмайтынын ескертіп, наразылыққа жиналған мыңдаған адамды қала орталығынан таратуға тырысты. Ақыры полицейлер оларға көзден жас ағызатын газ шашып, бұрыш баллондарын қолданды. Reuters агенттігінің тілшісі бұл пандемия кезінде Гонконгте болған ең ірі наразылықтардың бірі деп жазды.
Қала әкімшілігі қоғам және шетел инвесторларының алаңдаушылығын басу амалын іздестіріп жатыр. Қытай жоспары қаржы нарығында әбігерлік туғызып, шетел үкіметтері, халықаралық адам құқығын қорғау ұйымдары, бизнес топтар оны өткір сынады.
4 маусымда қол қойылады деп жоспарланып отырған жаңа заңнама Гонконгтің заң шығару кеңесін айналып өтпек. Ол "сатқындық, сепаратизм, бүлік, шетелдің араласуына" тыйым салады.
Қытайдың Гонконгте позициясын нығайтуға тырысуы Пекин "бір ел, екі жүйе" саясатын өзгертуге бет бұрды деген қауіпті зорайта түсті. Бұрын Британия колониясы болған Гонконг 1997 жылы Қытайға беріліп, бірақ 2047 жылға дейін ішкі саясатын өзі анықтауға мүмкіндік алған. Әкімшілік аумақ Пекинге тек сыртқы саясат пен қорғаныс мәселесінде бағынатын болған.
23 мамырда әлемнің 200 танымал саяси тұлғасы мәлімдеме таратып, Пекин ұсынған заңдар қала еркіндігі, заң үстемдігі мен негізгі бостандаққа нұқсан келтіреді деп мәлімдеді.
АҚШ мемлекеттік хатшысы Майк Помпео заң "Пекиннің Гонконгке уәде еткен жоғары деңгейдегі еркіндігін жояды" деді.
Қытай өзге елдердің жаңа заңнамаға байланысты шағымдарын қабылдамай, мұны "елдің ішкі ісіне араласу" деп атады, әлем елдері пандемиямен әуре болып жатқан шақта Гонконгте үстемдігін арттыру үшін екі есе көбірек күш салуға дайын екенінен хабар етті.
Былтыр маусымда Гонконг үкіметі Пекин күдікті санаған адамдарды Қытайға экстрадициялау жөнінде заң жобасын ұсынған соң, жергілікті халық бірнеше айға созылған наразылық акциясын бастаған. Үкімет заң жобасынан бас тартқанымен, митингілер жылдың соңына дейін жалғасқан. Басында заң жобасына қарсы шыққандар заң жобасына наразылық танытқанмен барған сайын акциялардың ауқымы кеңейіп, ақыры Қытай президенті Си Цзиньпин мен Коммунистік партияға тікелей қарсы шыққан.
Гонконгте жағдайдағы ушығуы АҚШ пен Қытай арасында көптеген сала бойынша (коронавирус пен геосаяси даулардан бастап, сауда және технология бәсекелестігіне дейін) келіспеушіліктер тереңдеген кезеңмен тұспа-тұс келіп отыр.
Гонконг жұртының былтырғы наразылығын қолдап, наразыларға күш қолдануға қатысы бар Қытай және Гонконг шенеуніктеріне осыған дейін санкция салған Вашингтонның көңіл-күйі Пекинге қатысты күрт өзгерді. АҚШ мемлекеттік департаменті Гонконгтің ерекше сауда мәртебесін қайтару мәселесін қозғауы мүмкін.
"Азаттық" радиосы
