Балаға өз әлеуетін ашуға қалай көмектесуге болады.
Назардың жетіспеушілігі және гиперактивтілік синдромы – әлі күнге дейін көптеген түсінбеушілік пен стереотиптерге толы тақырып. Алайда мамандардың пікірінше, бұл жағдайға деген көзқарасты түбегейлі өзгерту өте маңызды.
«Өркен» БӘАҰҒПИ психологі София Башкаева атап көрсетеді: өзіңізді немесе балаңызды СДВГ үшін кінәлау – мәселені шешудің жолы емес, керісінше, жағдайды ушықтыруы мүмкін. Бұл синдроммен өмір сүретін бала өзінің ерекшелігі үшін кінәлі емес. Біз баланы шашының немесе көзінің түсі үшін, не шығармашылық қабілеті үшін кінәламаймыз ғой.
Назардың жетіспеушілігі және гиперактивтілік синдромы дегеніміз не?
Назардың жетіспеушілігі және гиперактивтілік синдромы – бұл жүйке жүйесі мен психиканың ерекшелігі, ол адамды сыртқы тітіркендіргіштер мен ішкі импульстерге аса сезімтал етеді. Бұл үкім емес, баланың осы ерекшелігіне назар аударып, оған туындайтын қиындықтармен күресуге көмектесу қажеттігінің белгісі», – деп түсіндіреді «Өркен» БӘАҰҒПИ психологі София Башкаева.
НЖГС түсіністік пен қолдауды қажет етеді, ал айыптау – орынсыз. Белгілер мен симптомдарды елемеу жағдайды одан әрі қиындата түсуі мүмкін.
Қолдау болмаған жағдайда туындайтын қауіптер
Егер бала қажетті қолдауға ие болмаса, оның қиындықтары ересек өмірге дейін де жалғасуы мүмкін:
- Қатты мазасыздық.
- Тәртіпсіз, бейберекет өмір салты.
- Мерзімдерді сақтау мен жұмыс орнындағы өзін-өзі ұйымдастыруда қиындықтар.
Психологтің айтуынша, бұл жай ғана мінездің әлсіздігі емес, бұл – мамандардың, атап айтқанда психологтер мен психотерапевтердің қолдауын қажет ететін күрделі мәселе.
НЖГС – ресурс ретінде: Шығармашылық пен дарындылық
Жағымды жағын да ұмытпау маңызды: НЖГС бар балалар көбінесе айқын шығармашылық қабілеттерге және ерекше дарындылыққа ие.
Ойлау ерекшелігі мен сезімталдығы жоғары балалардың әлеуеті зор. Егер олардың күш-қуаты мен назарын дұрыс арнаға бағыттаса, бұл қасиеттер үлкен жетістікке жетелейтін құнды ресурсқа айналады.
Ата-аналарға арналған әрекет алгоритмі
- Балада НЖГС болса не істеу керек?
- Жағдайды қабылдау. Айыптамау, керісінше түсінуге тырысу.
- Қолдау мен көмекті қамтамасыз ету. Бұл балаға өзін-өзі реттеу және назарын басқару дағдыларын дамытуға көмектеседі.
- Мамандарға жүгіну. Психолог немесе психотерапевтпен жеке стратегияны әзірлеу үшін кеңесу қажет.
«Егер сіз НЖГС-мен бетпе-бет келсеңіз, мұнымен өмір бітпейді, керісінше, ерекше қамқорлық пен шыдамдылықты қажет ететін жеке сапардың басталуы екенін ұмытпаңыз. Балаңыз өзін қабылданған, бағаланған және үлкен мүмкіндіктерге ие екенін сезінуі үшін көмектесіңіз», – деп қорытындылайды София Башкаева.
Бала қиындықтармен күресуді үйренген кезде, ол жай ғана бейімделіп қоймай, өзінің бірегей қабілеттерін аша бастайды.
