بەلگىلى تاريحشى تالاس وماربەكوۆ ومىردەن وزدى

3787
Adyrna.kz Telegram

قازاقتىڭ كورنەكتى تاريحشىسى، زۇلمات جىلداردىڭ اقتاڭداق بەتتەرىن اشىپ، بۇگىنگى ۇرپاققا قاز قالپىندا جەتكىزگەن عالىم تالاس وماربەكوۆ دۇنيەدەن ءوتتى. بۇل تۋرالى حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى Fاcebook-تەگى پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

«قايران تالاس اعامىز حاققا قاۋىشىپتى. تاريحشىلاردىڭ تىرەگى ەدى، اقتاڭداقتارعا العاش بارعانداردىڭ ءبىرى ەدى، ءىرى ەدى… يمانى جولداس بولسىن!»، - دەلىنگەن جازبادا.

تالاس وماربەكوۆ 1948 جىلى 29 مامىردا جامبىل وبلىسىنىڭ بايزاق اۋدانىنداعى اقجار اۋىلىندا دۇنيە ەسىگىن اشقان.

جوعارى ءبىلىمدى اباي اتىنداعى قازپي-ءدىڭ تاريح فاكۋلتەتىندە الادى. 1971 جىلى وقۋىن ءتامامداپ، قىزمەت جولىن جامبىل وبلىسىنىڭ جۋالى جانە بايزاق اۋداندارىندا تاريح ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى، وقۋ ءىسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رەتىندە باستادى.

عالىم قازاقتىڭ كوزى قاراقتى قاۋىمىنا مۇحامەد حايدار دۋلاتي مۇرالارىن، ورتا عاسىرلارداعى تاريحي تۇلعالاردى ۇلتتىق كوزقاراستا زەردەلەپ، قازاق تاريحىن كەزەڭدەۋدىڭ تەوريالىق-مەتودولوگيالىق ماسەلەلەرى بويىنشا ىرگەلى پايىمدار جاساعان زەرتتەۋشى رەتىندە بەلگىلى.

سونداي-اق ول قازاقستاندا ستاليندىك توتاليتارلىق جۇيەنىڭ ورنىعۋ سالدارىن بارىنشا باتىل زەرتتەگەن العاشقى قازاق تاريحشىلارىنىڭ ءبىرى بولدى.

وتكەن عاسىردىڭ 20-30-جىلدارىنداعى بايلاردى تاركىلەۋ، كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ ساياساتىنىڭ زارداپتارىن اشىق كورسەتىپ، سول تاريحي كەزەڭدە ورىن العان حالىق نارازىلىقتارىنا جاڭا تاريحي كوزقاراس قالىپتاستىردى.

عالىمنىڭ ارتىندا «قازاق شارۋالارىن مەنشىگىنەن ايىرۋ جانە كۇشپەن ۇجىمداستىرۋ»، «20-30 جىلدارداعى قازاقستان قاسىرەتى» (1997), «حح عاسىرداعى قازاقستان تاريحىنىڭ وزەكتى ماسەلەرى» (2001), «قازاقستان تاريحىنا جانە تاريحناماسىنا ۇلتتىق كوزقاراس» (2004) سياقتى ىرگەلى ەڭبەكتەر قالدى. 1997 جىلى قر-نىڭ الەۋمەتتىك عىلىمدار

اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى اتانعان.

تاريحشى كوز جۇمار ساتىنە دەيىن «ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ» جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ قۇرامىندا بەلسەندى جۇمىس ىستەپ، ۇلت-ازاتتىق سيپاتتاعى كوتەرىلىستەر مەن قوزعالىستاردىڭ ناقتى سانىن تۇراقتاندىرۋعا اتسالىستى.

“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر