Мәжіліс депутаты Марат Бәшімов заңсыз капиталды қайтару жөніндегі комиссия құрамының құпиялануын конституцияға қайшы деп атады, деп хабарлайды “Адырна” тілшісі KazTAG-қа сілтеп.
«Қазақстан Конституциясына сәйкес, капиталды қайтару жөніндегі комиссия мүшелерінің тізімі ашық болуы керек», - деп жазды Башимов жексенбі күні әлеуметтік желідегі парақшасында.
Ол мынадай дәлелдер келтірді:
1. Бұл – Ата Заңымыздың талабы. Қазақстан Конституциясының 4-бабына сәйкес «Конституцияның ең жоғары заңдық күші бар және Республиканың бүкіл аумағында тікелей қолданылады».
2. Конституция мен оған сәйкес қабылданған заңдардың нормалары кең көлемде түсіндірілу қажеттігі туралы нақты конституциялық қағида бар. Яғни, мемлекеттік органдар мен үкіметтің өз қалауынша өз актілерін шығаруы мүмкін емес.
3. Егер заңның өзінде заң шығарушы қабылдаған құқықтық норма болмаса, онда үкімет конституциялық емес өкілеттіктерді өзіне ала алмайды. Бұл университеттердің барлық заң факультеттерінде бірінші курста оқытылады және қазір оқытушылар – заңгерлер тарапынан қызу талқыға қалуда. Үкімет пен Әділет министрлігінің заң қызметтері қайда қарап отыр?
4. Осылайша, заңсыз алынған активтерді қайтару жөніндегі комиссия мүшелерін жіктеу туралы үкіметтің шешімі конституцияға қайшы және заңсыз болып табылады, өйткені заңның өзінде мұндай құқықтық норма жоқ.
5. Конституцияның 49-бабына сәйкес – «Қазақстан Республикасының Парламенті заң шығару билігін жүзеге асыратын Республиканың ең жоғары өкілді органы болып табылады». Ол күш. Одан басқа ешкiмнiң де Қазақстан халқының атынан заң қабылдап - заңдық күшi бар актiлер шығаруға және заңның өзiнде көрсетiлгеннен басқа құқықтық қатынастарды орнатуға құқығы жоқ.
6. Конституцияның 3-бабында Республиканың Үкiметi мен өзге де мемлекеттiк органдардың өздерiне берiлген өкiлеттiктерi шегiнде мемлекет атынан әрекет ететiнi белгiленген. Атап айтқанда, Конституция мен заңдардан туындайтын өкілеттік.
7. Тіпті Қазақстан Президенті. Қазақстан Республикасы Конституциясының 45-бабына сәйкес – «Қазақстан Республикасының Президенті Конституция мен заңдардың негізінде және оларды орындау үшін Республиканың бүкіл аумағында міндетті күші бар жарлықтар мен өкімдер шығарады», яғни мемлекет басшысы өз актілерін тек заңдарды орындау үшін шығарады, мысалы, капиталды қайтару туралы сол заң.
8. Заң шығарушы «Заңсыз алынған мүлікті мемлекетке қайтару туралы» Заңның 4-бабында заңдылық, жариялылық, ашықтық және есеп берушілік қағидаттарын біржақты және нақты белгіледі. Бұл принциптер бәрін айтады. Яғни, Комиссия мүшелерінің тізімін жариялаудағы құпиялық қағидасын аталған құқықтық қатынастарға қолдануға болмайды. Барлығы ашық және қоғамға белгілі болуы керек.
«Яғни, Конституцияның құқықтық нормалары мен заңсыз мүлікті қайтару туралы заңның шығуы Конституцияға қайшы келеді және комиссия мүшелерінің тізімі жариялануы керек», - деп түйіндеді конституцияшылар.
Еске салайық, 20 қазанда Мәжіліс депутаты Ермұрат Бапи халықтың несиесі тақырыбында өткен парламенттік тыңдауда экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевқа жақын олигархтардың қарызы неге халықтың өзінен өндірілмейді деген сұрақ қойған болатын. Сонымен қатар, ол активтерді қайтару комиссиясының құрамы неге жарияланбады деген тікелей сұрақты да қойды.
