Májilis depýtaty Marat Báshimov zańsyz kapıtaldy qaıtarý jónindegi komıssııa quramynyń qupııalanýyn konstıtýııaǵa qaıshy dep atady, dep habarlaıdy “Adyrna” tilshisi KazTAG-qa siltep.
«Qazaqstan Konstıtýııasyna sáıkes, kapıtaldy qaıtarý jónindegi komıssııa músheleriniń tizimi ashyq bolýy kerek», - dep jazdy Bashımov jeksenbi kúni áleýmettik jelidegi paraqshasynda.
Ol mynadaı dálelder keltirdi:
1. Bul – Ata Zańymyzdyń talaby. Qazaqstan Konstıtýııasynyń 4-babyna sáıkes «Konstıtýııanyń eń joǵary zańdyq kúshi bar jáne Respýblıkanyń búkil aýmaǵynda tikeleı qoldanylady».
2. Konstıtýııa men oǵan sáıkes qabyldanǵan zańdardyń normalary keń kólemde túsindirilý qajettigi týraly naqty konstıtýııalyq qaǵıda bar. Iaǵnı, memlekettik organdar men úkimettiń óz qalaýynsha óz aktilerin shyǵarýy múmkin emes.
3. Eger zańnyń ózinde zań shyǵarýshy qabyldaǵan quqyqtyq norma bolmasa, onda úkimet konstıtýııalyq emes ókilettikterdi ózine ala almaıdy. Bul ýnıversıtetterdiń barlyq zań fakýltetterinde birinshi kýrsta oqytylady jáne qazir oqytýshylar – zańgerler tarapynan qyzý talqyǵa qalýda. Úkimet pen Ádilet mınıstrliginiń zań qyzmetteri qaıda qarap otyr?
4. Osylaısha, zańsyz alynǵan aktıvterdi qaıtarý jónindegi komıssııa múshelerin jikteý týraly úkimettiń sheshimi konstıtýııaǵa qaıshy jáne zańsyz bolyp tabylady, óıtkeni zańnyń ózinde mundaı quqyqtyq norma joq.
5. Konstıtýııanyń 49-babyna sáıkes – «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamenti zań shyǵarý bıligin júzege asyratyn Respýblıkanyń eń joǵary ókildi organy bolyp tabylady». Ol kúsh. Odan basqa eshkimniń de Qazaqstan halqynyń atynan zań qabyldap - zańdyq kúshi bar aktiler shyǵarýǵa jáne zańnyń ózinde kórsetilgennen basqa quqyqtyq qatynastardy ornatýǵa quqyǵy joq.
6. Konstıtýııanyń 3-babynda Respýblıkanyń Úkimeti men ózge de memlekettik organdardyń ózderine berilgen ókilettikteri sheginde memleket atynan áreket etetini belgilengen. Atap aıtqanda, Konstıtýııa men zańdardan týyndaıtyn ókilettik.
7. Tipti Qazaqstan Prezıdenti. Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýııasynyń 45-babyna sáıkes – «Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Konstıtýııa men zańdardyń negizinde jáne olardy oryndaý úshin Respýblıkanyń búkil aýmaǵynda mindetti kúshi bar jarlyqtar men ókimder shyǵarady», ıaǵnı memleket basshysy óz aktilerin tek zańdardy oryndaý úshin shyǵarady, mysaly, kapıtaldy qaıtarý týraly sol zań.
8. Zań shyǵarýshy «Zańsyz alynǵan múlikti memleketke qaıtarý týraly» Zańnyń 4-babynda zańdylyq, jarııalylyq, ashyqtyq jáne esep berýshilik qaǵıdattaryn birjaqty jáne naqty belgiledi. Bul prınıpter bárin aıtady. Iaǵnı, Komıssııa músheleriniń tizimin jarııalaýdaǵy qupııalyq qaǵıdasyn atalǵan quqyqtyq qatynastarǵa qoldanýǵa bolmaıdy. Barlyǵy ashyq jáne qoǵamǵa belgili bolýy kerek.
«Iaǵnı, Konstıtýııanyń quqyqtyq normalary men zańsyz múlikti qaıtarý týraly zańnyń shyǵýy Konstıtýııaǵa qaıshy keledi jáne komıssııa músheleriniń tizimi jarııalanýy kerek», - dep túıindedi konstıtýııashylar.
Eske salaıyq, 20 qazanda Májilis depýtaty Ermurat Bapı halyqtyń nesıesi taqyrybynda ótken parlamenttik tyńdaýda eks-prezıdent Nursultan Nazarbaevqa jaqyn olıgarhtardyń qaryzy nege halyqtyń ózinen óndirilmeıdi degen suraq qoıǵan bolatyn. Sonymen qatar, ol aktıvterdi qaıtarý komıssııasynyń quramy nege jarııalanbady degen tikeleı suraqty da qoıdy.
