Qazirgi tańda qazaq ádebıetinde lıberaldy kózqarastaǵy jastar býyny paıda boldy. Olar jańasha oılarymen, tosyn pikirlerimen, kútpegen málimdemelerimen kópshilikti tosyrqatýda. Ádebıettanýshy, aýdarmashy, aqyn hám dızaıner Tilek Yrysbekti osyndaı jastar qataryna qosýǵa bolady. Ol Hýlıo Kortasar, Semıýel Bekket, Tomas Elıot sekildi t.b batys avtorlarynyń shyǵarmalaryn aýdaryp, qazaq oqyrmandarynyń álem ádebıetimen sýsyndaýyna óz úlesin qosyp júrgen..

Shyǵys Qazaqstan oblysy, Zaısan aýdany, Qaratal aýylyna qarasty Jińishkesý eldi mekeninen 9-11 ǵasyrlarǵa jatatyn Qımaq qaǵanatynyń qalashyqtarynyń orny tabyldy. Elimizge belgili ǵalym, Shyǵys Qazaqstan oblysy Zaısan aýdany Shilikti aýylynan Qazaqstandaǵy úshinshi "Altyn adamdy" tapqan arheolog Ábdesh Tóleýbaı osy Qımaq qaǵanatynyń qalasyn anyqtap tapty deýge tolyq negiz bar. Jińishkesý eldi mekeninde jazyqtaǵy úlkendi-kishili tómpeshikter qalala..

Sanaly ǵumyrynyń jarty ǵasyrynan astam ýaqytyn til bilimi salasyna arnaǵan kórnekti ǵalym, Ekinshi dúnıejúzilik soǵysqa qatysqan maıdanger, 500-ge jýyq irili-kishili ǵylymı eńbekterdiń, solardyń ishinde jeke kitap túrinde jaryq kórgen jalpy sany 60-tan astam monografııa, jınaq, sózdik, mektep pen joǵary oqý oryndaryna arnalǵan oqýlyqtar men kitapshalardyń avtory, túrkitanýshy, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, akademık Ábdýálı Qaıdar óz..

  Aı han, men aıtpasam bilmeısiń, Aıtqanyma kónbeısiń. Shabylyp jatqan halqyń bar, Aımaǵyn kózdep kórmeısiń, Qymyz iship qyzaryp, Mastanyp qyzyp terleısiń, Ózińnen basqa han joqtaı Eleýrep nege sóıleısiń, - dep, hannyń eldi óz betimen bılep-tósteý, qahary túsken adamyn ólim jazasyna kesý haqysynan aırylyp, rýbasy aqsaqaldarsyz eshbir máseleni sheshe almaıtyn kúıge jetýin jyrmen jetkizgen dala fılosofy Asan qaıǵy babamyz.Iıa, meniń osy maqala..

Altaıdan taraǵan túgel túrki tektes halyqtardyń kıesi, qasıetti qobyzdyń ıesi,  túrkiniń ortaq mıfi men folklorynyń atasy sanalatyn Qorqyt ata murasy adamzat tarıhynyń óshpes tarıhı qubylysy. Qorqyt ata murasy IýNESKO –nyń «adamzattyń materıaldyq emes muralary» tizimine 2018 jyly 29 qarashada engen bolatyn. Bul tizimge: tarıhı jáne de ádebı etnıkalyq mura bolyp sanalatyn túrki tildes taıpalardyń tarıhy men mádenıenine qatysty mol derek qaldyrǵan ..

Prezıdent Rossıı Vladımır Pýtın vnov zaıavıl pretenzıı na tıtýl «Korolıa memov» v ınternete, vyzvav býrnýıý reakııý na nekotorye ego slova v hode nedavnego obraenııa k grajdanam strany, posvıaennogo borbe s koronavırýsom. «Dorogıe drýzıa! Vse prohodıt, ı eto proıdet. Nasha strana ne raz prohodıla cherez sereznye ıspytanııa: ı pechenegı ee terzalı, ı polovy, – so vsem spravılas Rossııa. Pobedım ı etý zarazý koronavırýsnýıý. Vmeste my vse preodolee..

1217 jyly Jetisý jerindegi Shyńǵys qaǵan ordasyna: «Shandoń jerinde 300 jyl jasaǵan, dao jolyn ustanatyn Chańchýn degen qytaı áýlıesi turady, bilmeıtini joq, adam jasyn uzartatyn dárisi bar»,- degen aqparatkelip túsedi. Ol -Qytaıdyń Jın (Altyn) dınastıasy kúıretilip búkil eli Shyńǵys qaǵannyń quzyryna qaraǵan zaman edi. Ordaǵa alystan jetken ǵajaıyp habardy estigen Shyńǵys qaǵan sol kezde óz qol astynda adal qyzmet isteıtin, shabarman ulyq Lıý Jo..