Reseı, Túrkııa, Ázirbaıjan jáne elimizdiń keıbir aımaqtyranan kelgen kásibı ǵalymdar, tarıhshylar, etnograftar, arheologtar jáne ólketanýshylardyń qatysýymen «Mańǵystaý oblysynyń materıaldyq jáne materıaldyq emes tarıhı-mádenı muralary» atty ǵylymı ekspedıııasy óz jumysyn bastap ketti. Mańǵystaý oblysy mádenıet basqarmasynyń basshysy Pánııa Sarmýrzınanyń aıtýynsha, 3 týrdan turatyn keshendi ekspedıııa «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda ótkiz..

Joshy han kesenesi – qazaq jerindegi kóne arhıtektýralyq eskertkishter qataryna jatqyzylady. Ol Jezqazǵan qalasynan soltústik-shyǵysqa qaraı 50 shaqyrym jerdegi Qarakeńgir ózeni boıynda ornalasqan. Arheologtar kúmbezde saqtalǵan tańbalarǵa qarap ol nysandy salýǵa óz zamanynda Joshyǵa baǵynǵan rý-taıpalardyń bári qatysqan degen qorytyndyǵa kelgen. Olardyń boljamynsha, bul kúmbezdiń negizgi qańqasy Joshy han qaıtys bolǵannan keıin, arada bir jyl ó..

Aqmola oblysy Jaqsy aýdanynyń Terisaqqan aýyly mańynda «Qos beıit» dep atalatyn kesene bar. Jazyq dalada alystan kórinetin qos tóbeden paıda bolǵan keseneniń bylaısha atalýynyń ózindik tarıhy bar. Bul týraly QazAqparat tilshisine Aqmola oblystyq tarıhı-mádenı murany qorǵaý jáne paıdalaný ortalyǵynyń bas ınspektory Serik Ysqaqov aıtyp berdi. Onyń aıtýynsha, atalmysh eskertkish týraly derekter Tortaı Sádýaqasovtyń «El men jer» kitabynda (2003 jyl) ..

Jambyl oblysy, Turar Rysqulov aýdanynda ornalasqan kóne qala sonaý VIII ǵasyrda salynyp, belgisiz sebeptermen qurylysy toqtap qalǵan. Ǵalymdardyń zertteý jumystaryn jasap kele jatqanyna 130 jyldan assa da, qalany kim saldyrǵany, ne sebepti orta jolda qurylystyń aıaqsyz qalǵany jaıly naqty tarıhı derek keltire almaı keledi. Batys Eýropa-Batys Qytaı avtomagıstrali – jalpy uzyndyǵy 8445, al bizdiń shekara ishinde 2787 shaqyrymǵa sozylyp, Qazaqstanny..

Monǵolııaǵa baratyndar kóbine Reseıdiń Altaı ólkesin, Altaı Respýblıkasyn basyp ótip, Mońǵolııanyń Baıan Ólgeı aımaǵyna shyǵady. Jol boıy qyzyq kóp. "Atyń barda jer tany jelip júrip, asyń barda el tany berip júrip" degen eken atalarymyz. Izdegenge suraǵan degendeı, Qojabergen batyrdyń 320 jyldyǵy mereıtoıyna oraı Mońǵolııaǵa barýdyń reti tústi. Batyr babamyzdyń urpaqtary Astanadan Mońǵolııaǵa mádenı sapar uıymdastyrdy. Astana – Pavlodar tasj..

Qarqaraly qalasynda ornalasqan, aǵashtan qıyp salylǵan dinı ǵımarat. Qurylysy 1850 j. bastalyp, 1851 j. salynyp bitken. Meshit salý jóninde 1847 j. 16 bolys basshylary qol qoıǵan, aǵa sultan Qusbek Táýkeuly mór basqan meshit salý týraly qaǵaz dýanǵa tapsyrylǵan. Meshit janynan medrese, shákirtter úshin jataq, moldalar úıi boı kóterdi. Qunanbaı qajy meshiti Qarqaraly okrýginde ıslam dinin ýaǵyzdaýǵa, balalardyń hat tanyp, saýat ashýyna kóp qyzmete..

Aqyrtas kesheni VIII-HII ǵ.ǵ. úlken biteý tastardan turǵyzylǵan ortaǵasyrlyq saraıy kesheni. Bul tarıhı keshen – kúrdeli qupııaǵa toly alyp nysan. Tipten munyń qurylysyna qarap eriksiz tań qalmasqa amalyń joq. Onyń 70-ke jýyq bólmeleri bar bolǵan. 15 kolonna galereıasy men ortada jarty gektar ashyq alańy bar,syrt qabyrǵalarynyń eni 5 metr bolyp, irge tasy 2 metr tereńdikke qazyp ornatylǵan iri tas bloktarmen qalanǵan. Aqyrtas kesheni - kúrdeli qu..