Лудомания – бүгінгі таңда жастар арасында жиі кездесетін әлеуметтік дерттің бірі. Интернет пен мобильді қосымшалардың дамуы құмар ойындарына қолжетімділікті арттырып, жас буынның психологиялық тұрақтылығына қауіп төндіруде. Мәселен, халықаралық зерттеулерге сүйенсек, жасөспірімдер арасындағы тәуелділік көрсеткіші ересектерге қарағанда бірнеше есе жоғары. Қазақстанда да шамамен 3 % халықтың құмар ойынға тәуелділікке бейім екені айтылады. Бұл деректер мәселенің өзектілігін дәлелдейді.
Мектептегі алдын алу шаралары
Жасөспірім кезең – тұлғаның өмірлік құндылықтары қалыптасатын шақ. Сондықтан мектеп қабырғасында лудоманияның алдын алу жұмыстары маңызды орын алуы тиіс. Тәрбие сағаттары мен психологиялық тренингтерде құмар ойындардың зияны түсіндіріліп, балалардың бос уақытын тиімді өткізу жолдары ұсынылуы қажет. Мысалы, кейбір елдерде жүргізілген мектептік бағдарламалар оқушылардың құмар ойындарға деген көзқарасын өзгертіп, теріс әдеттен бойды алшақтатуға ықпал еткені байқалған.
Жоғары оқу орындарының рөлі
Университет жастары өз бетінше шешім қабылдай бастайды. Бұл кезеңде құмар ойынға әуестік артуы мүмкін. Сол себепті ЖОО-ларда студенттердің қаржылық сауаттылығын арттыру курстарын енгізу маңызды. Сонымен бірге спорттық, мәдени үйірмелерді қолдау, студенттік ұйымдар арқылы «салауатты өмір салтын» насихаттау лудоманияның алдын алудың тиімді жолы бола алады.
Ата-ана тәрбиесінің ықпалы
Жастардың құмар ойындарға тәуелді болмауы үшін отбасы тәрбиесінің маңызы ерекше. Егер ата-ана баламен ашық сөйлесіп, бос уақытын пайдалы істерге бағыттай білсе, ол құмар ойыннан алшақ болады. Баланы ерте жастан еңбекке баулу, қаржыны дұрыс басқаруды үйрету де тәуелділіктің алдын алуда шешуші рөл атқарады.
Жастар арасындағы лудоманияны азайту үшін мектеп, жоғары оқу орны және ата-ана тәрбиесі бір бағытта жұмыс істеуі қажет. Білім беру жүйесі жастардың ой-санасын қалыптастыруға, ал ата-ана олардың дұрыс өмірлік дағдыларды меңгеруіне ықпал етсе, құмар ойынға тәуелділікке қарсы тұру әлдеқайда жеңілдейді. Демек, білім мен тәрбие – жастарды зиянды әдеттен қорғаудың басты құралы.
