لۋدومانيا – بۇگىنگى تاڭدا جاستار اراسىندا ءجيى كەزدەسەتىن الەۋمەتتىك دەرتتىڭ ءبىرى. ينتەرنەت پەن ءموبيلدى قوسىمشالاردىڭ دامۋى قۇمار ويىندارىنا قولجەتىمدىلىكتى ارتتىرىپ، جاس بۋىننىڭ پسيحولوگيالىق تۇراقتىلىعىنا قاۋىپ توندىرۋدە. ماسەلەن، حالىقارالىق زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى تاۋەلدىلىك كورسەتكىشى ەرەسەكتەرگە قاراعاندا بىرنەشە ەسە جوعارى. قازاقستاندا دا شامامەن 3 % حالىقتىڭ قۇمار ويىنعا تاۋەلدىلىككە بەيىم ەكەنى ايتىلادى. بۇل دەرەكتەر ماسەلەنىڭ وزەكتىلىگىن دالەلدەيدى.
مەكتەپتەگى الدىن الۋ شارالارى
ءجاسوسپىرىم كەزەڭ – تۇلعانىڭ ومىرلىك قۇندىلىقتارى قالىپتاساتىن شاق. سوندىقتان مەكتەپ قابىرعاسىندا لۋدومانيانىڭ الدىن الۋ جۇمىستارى ماڭىزدى ورىن الۋى ءتيىس. تاربيە ساعاتتارى مەن پسيحولوگيالىق ترەنينگتەردە قۇمار ويىنداردىڭ زيانى ءتۇسىندىرىلىپ، بالالاردىڭ بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى وتكىزۋ جولدارى ۇسىنىلۋى قاجەت. مىسالى، كەيبىر ەلدەردە جۇرگىزىلگەن مەكتەپتىك باعدارلامالار وقۋشىلاردىڭ قۇمار ويىندارعا دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتىپ، تەرىس ادەتتەن بويدى الشاقتاتۋعا ىقپال ەتكەنى بايقالعان.
جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءرولى
ۋنيۆەرسيتەت جاستارى ءوز بەتىنشە شەشىم قابىلداي باستايدى. بۇل كەزەڭدە قۇمار ويىنعا اۋەستىك ارتۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى جوو-لاردا ستۋدەنتتەردىڭ قارجىلىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ كۋرستارىن ەنگىزۋ ماڭىزدى. سونىمەن بىرگە سپورتتىق، مادەني ۇيىرمەلەردى قولداۋ، ستۋدەنتتىك ۇيىمدار ارقىلى «سالاۋاتتى ءومىر سالتىن» ناسيحاتتاۋ لۋدومانيانىڭ الدىن الۋدىڭ ءتيىمدى جولى بولا الادى.
اتا-انا تاربيەسىنىڭ ىقپالى
جاستاردىڭ قۇمار ويىندارعا تاۋەلدى بولماۋى ءۇشىن وتباسى تاربيەسىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە. ەگەر اتا-انا بالامەن اشىق سويلەسىپ، بوس ۋاقىتىن پايدالى ىستەرگە باعىتتاي بىلسە، ول قۇمار ويىننان الشاق بولادى. بالانى ەرتە جاستان ەڭبەككە باۋلۋ، قارجىنى دۇرىس باسقارۋدى ۇيرەتۋ دە تاۋەلدىلىكتىڭ الدىن الۋدا شەشۋشى ءرول اتقارادى.
جاستار اراسىنداعى لۋدومانيانى ازايتۋ ءۇشىن مەكتەپ، جوعارى وقۋ ورنى جانە اتا-انا تاربيەسى ءبىر باعىتتا جۇمىس ىستەۋى قاجەت. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى جاستاردىڭ وي-ساناسىن قالىپتاستىرۋعا، ال اتا-انا ولاردىڭ دۇرىس ومىرلىك داعدىلاردى مەڭگەرۋىنە ىقپال ەتسە، قۇمار ويىنعا تاۋەلدىلىككە قارسى تۇرۋ الدەقايدا جەڭىلدەيدى. دەمەك، ءبىلىم مەن تاربيە – جاستاردى زياندى ادەتتەن قورعاۋدىڭ باستى قۇرالى.