«ەگەر مەن باي بولسام، تەك قانا كىتاپ ساتىپ الار ەدىم»،-دەگەن ەكەن ورىس حالقىنىڭ جازۋشىسى م.گوركي. دەي تۇرعانمەن، بۇل ناقىل سوزگە قوسىلعاننان بولەك، ىسپەن دالەلدەيتىن جاندار قوعامىمىزدا ساۋساقپەن سانارلىق شىعار. قازىرگى كەزدە كىتاپ وقۋ، اسىرەسە، جاستار اراسىندا تىم جيىلەپ بارادى. الەۋمەتتىك جەلىنىڭ الەگىنە ءتۇسىپ، اسىل قازىنامىزدىڭ قۇندىلىعىن ۇمىتىپ بارا جاتقاندايمىز. نە سەبەپتى؟ ويلاپ قاراساق، كىتاپ– اقىلى ءۇشىن اقى سۇرامايتىن باعا جەتپەس قۇندىلى..

  قۇپيا دەگەن نە؟ ەلگە نەنى ايتۋعا بولادى، ايتىلمايتىن قانداي قۇپيا بولۋى ءتيىس؟ تىزىمگە كوز جۇگىرتكەن ادام بىرازىمەن ەرىكسىز كەلىسەرى ءسوزسىز. ايتىلماۋعا ءتيىستى ءبىرىنشى قۇپيا – كەلەشەككە قۇرعان جوسپار. جوسپار تولىققاندى ورىندالمايىنشا ول تۋرالى ءتىس جارماۋ كەرەك. ادامنىڭ كەز-كەلگەن ويى باستاپقىدا ءالجۋاز بولىپ تۇرادى. ونە بويى شۇرىق-تەسىك كەلەدى. كەز-كەلگەن جەرىنەن كىلتيپان تاۋىپ، ىزگى ويدى ويسىراتىپ الۋعا بولادى. ەكىنشى قۇپيا – قايىرىمد..

قازاق ۇعىمىندا تەكتىلىك دەگەن تاماشا تۇسىنىك بار. تەكتى ادام دەپ ادامگەرشىلىك پەن كورەگەندىكتى تۋ ەتكەن، اقىلدىلىق پەن پاراساتتىلىقتى جانىنا جالاۋ تۇتقان، تازالىققا، ادالدىققا، بىلىمدىلىككە، مادەنيەتتىلىككە، نىساپتىلىققا ۇمتىلعان ادامدى ايتامىز. ايتكەنمەن جيىرما ءبىرىنشى عاسىردا كوز تارتارلىق كولىگى، جوعارى لاۋازىمى، قولاستىندا كۇڭى، جىلتىراعان كويلەگى، اتاق-داڭقى، شەڭ-شەكپەنى، بىرنەشە كوڭىلدەسى بار باي-باعلاندى ءبىز تەكتى دەيمىز. ءيا، ءيا تەكتى ..

بەلگىلى كۇيشى-سازگەر، «اق جاۋىن» مەملەكەتتىك كامەرالىق ۇلت-اسپاپتار وركەسترىنىڭ جەتەكشىسى، قر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى سەكەن تۇرىسبەكوۆتىڭ «كوڭىل تولقىنى» كۇيىن تىڭداماعان جان كەمدە-كەم. كەز كەلگەن ادام شىعارمانىڭ العاشقى اۋەنىن ەستىگەن بويدا تولقىنداي تەربەلىپ، تۇلا بويىنىڭ ەرىكسىز ىرعالىپ كەتەتىنىن سەزبەي دە قالادى. «كوڭىل تولقىنى» - ناعىز شەدەۆر شىعارما. سەكەن اعانىڭ ايتۋى بويىنشا، بۇل كۇي تاعدىر تالكەگىنە تۇسكەن كەزدە دۇنيەگە كەلگەن. «كوڭىل تول..

27 ماۋسىم كۇنى قر ۇلتتىق كىتاپحاناسىندا جۋرناليست شىڭعىس مۇقاننىڭ «كوشباسشىلىق» جانە ورىس تىلىندەگى «ليدەرستۆو» كىتاپتارىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. تۇساۋكەسەردى جاناربەك ءاشىمجان جۇرگىزدى. ودان كەيىن ۇلتتىق كىتاپحانانىڭ ديرەكتورى باقىتجامال وسپانوۆا ءسوز الىپ، جاڭا كىتاپتىڭ شىعۋىمەن جانە الداعى جۋرناليستەر كۇنىمەن قۇتتىقتادى. سودان سوڭ قر پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى ماقسات ىسقاقوۆ، كىتاپ رەداكتورلارى تۇرىسبەك ساۋكەتاي مەن ريزا يساەۆا، رەجيسسەرلەر ساتىبال..

ابايدىڭ مەملەكەتتىك قورىق-مۇراجايى عىلىمي ساپارىمەن تاتارستاندا بولىپ قايتتى. عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىسى بارىسىندا ن.ي.لوبوچاۆسكي اتىنداعى قازان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى كىتاپحاناسىنان اباي قۇنانباەۆتىڭ شىعارماشىلىعى مەن قوعامدىق قىزمەتىنە قاتىستى بىرقاتار باسىلىمدار تابىلدى. زەرتتەۋدەگى باستى  ولجا 1885 جىلى قارامولا جەرىندەگى سەزدە قابىلدانعان اراب تىلىندەگى "قاراپايىم قازاقتارعا ارنالعان كودەكس" ءبىرىنشى قۇقىقتىق قۇجاتتىڭ تۇپنۇسقاسى بولدى. - وسى كە..

ءبىر جەردە ارعىماقتى «تۇلپار» دەپ بەرىپتى. جەر شارىندا جىلقىنىڭ 250-دەن استام ءتۇرى بار ەكەن. سونىڭ ىشىندەگى ەڭ اسىل تۇقىمدىسى 7 تۇرگە بولىنەدى – پىراق، ءدۇلدۇل، سۇيگۇلىك، كۇلىك، تۇلپار، ارعىماق، قازانات بولىپ. ءبىز قازىر كەزىندە قازاق دالاسىنىڭ ءسانى بولعان وسىلاردان تۇگەل ايىرىلىپ قالدىق. رەپرەسسيا، كامپەسكەلەۋ، ازاماتتىق سوعىس كەزىندە وسىنىڭ ءبارىنىڭ كوزىن قۇرتىپ، قالعانىن ەتكە وتكىزىپ جىبەرگەن. ءبىزدىڭ قازىرگى ءمىنىپ جۇرگەنىمىزدىڭ ءبارى جامان..