ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان سۋ تاپشىلىعى - قۇرعاقشىلىقتى بىلدىرەدى. قۇرعاقشىلىقتىڭ باستالۋى وتىرىقشى جوعارى انتيتسيكلوننىڭ پايدا بولۋىمەن بايلانىستى. سالدارىنان ۇزاق ۋاقىت (بىرنەشە اپتادان ەكى-ءۇش ايعا دەيىن) تۇراقتى اۋا-رايى كەزەڭى بەلگىلى ءبىر ايماق ءۇشىن جوعارى اۋا تەمپەراتۋراسى مەن جاۋىن-شاشىننىڭ از مولشەرى پايدا بولادى. ناتيجەسىندە توپىراقتاعى ىلعال قورى تاۋسىلىپ، ەگىن قورى ازايادى نەمەسە جويىلادى. بۇل قۇبىلىس بىرنەشە ايعا، ءتىپتى جىلدارعا سوزىلۋى..

ادامزاتتىڭ زەيىنى مەن زەردەسى زەرتتەۋلەرگە قۇشتار. جاراتىلىس يەلەرى جاڭا اشىلۋلار مەن الەمنىڭ تىلسىم تاڭعاجايىپتارىن تالداۋعا ىنتالى. ءبىز ءۇشىن دۇنيەنىڭ قۇپياسىن اقتارىپ، سان قىرىن ساراپقا سالۋ ايتارلىقتاي قىزىق. سوندىقتان، ادامنىڭ ۇشقىر ويى ەڭ، ەڭ دەگەن قۇبىلىستاردىڭ توپتاماسىن تاريح بەتتەرىنە بەدەرلەۋدى دە ۇمىت قالدىرماعان. جەر عالامشارىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى ەلەڭ ەتكىزەر ايرىقشا وقيعالار، ءىس-ارەكەتتەر مەن ەرەكشە دۇنيەلەر «گيننەسس رەكوردتار ..

قۇنۋ - سۋسارلار تۇقىمداسىنا جاتاتىن جىرتقىش سۇتقورەكتى اڭ جانە جەردەگى قاۋىپتى جانۋار سانالادى. اتاۋى لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا "قوماعاي" دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. قۇنۋدى شۆەتسيا، ەستونيا، لاتۆيا، قىتاي، كانادا، امەريكا، رەسەي جانە ت.ب. ەلدەردەن كەزىكتىرۋگە بولادى. ونى سونىمەن بىرگە ءوز ەلىمىزدەن دە كەزىكتىرە الامىز. دالىرەك ايتقاندا، ول - قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك التاي تاۋىنداعى نۋ ورماندار مەن تاۋ وزەندەرىنىڭ بويىنداعى توعايلاردى مەكەندەيدى. بۇل اڭ..

جاز ماۋسىمىندا ءجيى تۇتىنىلاتىن باقشا داقىلدارىنىڭ ءبىرى - قاربىز. كۇن ىستىعىندا ءشول باسۋعا تاپتىرمايتىن قاربىزدى قالاي تاڭدايمىز؟ قاربىز - اسقاباق تۇقىمداسىنا جاتاتىن ءبىر نەمەسە كوپجىلدىق وسىمدىك. وتانى - وڭتۇستىك افريكا ەلىندەگى كالاحاري ءشولى سانالادى. الەمدە سانى 500-دەن اسا قاربىز تۇرلەرى وسىرىلەدى. ەڭ كوپ تاراعان داقىلدىڭ تامىرى تارماقتى، جاپىراقتارى ءىرى، گۇلدەرىنىڭ ءتۇسى اقسارى، ساباعى توسەلمەلى بولىپ كەلەدى. سالماعى 0,6 مەن 16 كەلى ار..

قار بارىسى - ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق سيمۆولدارىنىڭ ءبىرى. قار بارىسى وزدەرى مەكەن ەتەتىن ورتالىق ازيا تاۋلارىنىڭ سۇلۋ تابيعاتىنان، قاتال الەمىنەن سىر شەرتەدى. اتاۋىنىڭ شىعۋ تاريحى دا سان ءتۇرلى. مىسالى، جەتىسۋ جەرىندە يلبەرس، الماتىنىڭ شىعىسىندا يرۆيز، تۇركى تىلدەرىندە يربيز دەپ اتاعان. يربيس  جىڭىشكە، دەنەسى ۇزىن، قولدارى قىسقا، كىشىلەۋ كەلگەن اياقتارى مەن ۇزىن قۇيرىعىمەن كوزگە تۇسەتىن ەرەكشە مۇسىنگە يە جانۋار. ۇزىندىعى قۇيرىعىمەن قوسا 200 - 230 سم بول..

سوڭعى جىلدارى قوقىستى كادەگە جاراتۋ  الەمدەگى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردىڭ بىرىنە اينالدى. الايدا، ماسەلە الدەقايدا كۇردەلى: الەمنىڭ ءارتۇرلى ەلدەرىندە رۇقسات ەتىلمەگەن قوقىس پوليگوندارى جيىلەۋدە. مۇنداي پوليگوندار تەك زاڭسىز عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءورتتىڭ، توپىراقتىڭ، وزەندەردىڭ جانە جەر استى سۋلارىنىڭ لاستانۋىنىڭ سەبەبى بولىپ تابىلادى. قوقىس ورگانيكالىق جانە بەيورگانيكالىق قالدىقتاردان تۇرادى. اۋامەن جانە ىلعالمەن بايلانىسقان كەزدە ىدىراۋ بەلسەندىر..

ءبىز كورونوۆيرۋستىق ەپيدەميا قانشا ۋاقىتقا سوزىلاتىنىن ءالى بىلمەيمىز. ال كوروناۆيرۋسقا دەيىنگى ەپيدەميالار قانشا ۋاقىتقا سوزىلعان جانە ولارمەن قالاي كۇرەسكەن؟ ەۋروپا مەن قىتايدىڭ 100-130ملن تۇرعىنىنىڭ ءومىرىن العان بۋبوندىق وباعا توقتالساق. بۇل وبا ءۇش كەزەڭگە سوزىلدى. ءبىرىنشىسى، وبا ەگيپەت پەن ەۋروپادا 150 جىلعا سوزىلعان ەكەن. ەكىنشى كەزەڭى "قارا ولىم"دەگەن اتاۋمەن جەتى جىلعا سوزىلعان. ءۇشىنشى كەزەڭدە وبا قىتايدىڭ 12 ملن تۇرعىنىنىڭ ءومىرىن الد..