2025 جىلدىڭ 20 ماۋسىم كۇنى الماتى قالاسىندا م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى مەن «عىلىم ورداسى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك كاسىپورنىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن «قانىش ساتباەۆ جانە قازاق رۋحانياتى» اتتى عىلىمي-تەوريالىق كونفەرەنتسيا ءوتتى.
كونفەرەنتسيا اياسىندا بەلگىلى عالىم، اكادەميك، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، قازاق كسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى قانىش يمانتايۇلى ساتباەۆتىڭ اكادەميالىق بەس تومدىق شىعارمالار جيناعىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءراسىمى جاسالدى.
بۇل ماڭىزدى باسقوسۋ – ۇلت رۋحانياتى مەن عىلىمىنىڭ تاريحىنداعى ايتۋلى وقيعا. قانىش ساتباەۆتىڭ مۇراسىن جۇيەلەپ، جاڭا عىلىمي اينالىمعا ەنگىزۋ جولىندا م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ عالىمدارى دايىنداعان بۇل ەڭبەك – اكادەميالىق دەڭگەيدەگى مازمۇندى، سالماقتى جيناق. وندا عالىمنىڭ گەولوگيا-مينەرالوگيا سالالارىنداعى زەرتتەۋلەرىمەن قاتار، پۋبليتسيستيكالىق جانە عىلىمي ماقالالارى، سيرەك كەزدەسەتىن سۋرەتتەرى مەن مۇراعاتتىق قۇجاتتارى توپتاستىرىلعان.
تۇساۋكەسەرگە ەلىمىزدىڭ عىلىم، ءبىلىم، مادەنيەت سالاسىنىڭ تانىمال وكىلدەرى، عالىمدار مەن زەرتتەۋشىلەر، قوعام قايراتكەرلەرى جانە باق وكىلدەرى قاتىستى.
شارانى م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى، اكادەميك كەنجەحان ماتىجانوۆ جۇرگىزدى. كەنجەحان ءىسلامجانۇلى «ۇلتتىق رۋحتى ورلەتكەن ۇلى تۇلعا» اتتى كىرىسپە سوزىندە قانىش ساتباەۆتىڭ ۇلتتىق رۋحتى بيىكتەتكەن تۇلعالىق بولمىسىنا كەڭىنەن توقتالىپ، عالىمنىڭ قازاق ادەبيەتىنە، ادەبيەتتانۋ عىلىمىنا قوسقان ۇلەسى تۋرالى جان-جاقتى باياندادى.
سونىمەن بىرگە اكادەميالىق جيناقتىڭ ەرەكشەلىگى مەن عىلىم ءۇشىن ماڭىزىن اتاپ ءوتتى.
سالتاناتتى جيىندا بىرقاتار مازمۇندى باياندامالار وقىلىپ، ق.ساتباەۆتىڭ سان قىرلى ەڭبەگى جان-جاقتى تالقىلاندى. اتاپ ايتقاندا:
«قانىش – قازاق رۋحانياتىنىڭ قامقورشىسى» – قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى، حيميا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، قر ۇعا اكادەميگى، «ق.ي.ساتباەۆ حالىقارالىق قورى» قوعامدىق قورىنىڭ قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى التىنبەك نۋحۇلى;
«ۇستاز ۇلاعاتى» – عالىم، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قر ۇعا اكادەميگى قوجاحمەتوۆ سۇلتانبەك مىرزاحمەتۇلى;
«قانىش يمانتايۇلىنىڭ گەولوگيا سالاسىنا قوسقان ۇلەسى» – مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، قر ۇعا اكادەميگى، گەولوگيا-مينەرالوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى داۋكەەۆ سەرىكبەك جۇسىپبەكۇلى;
«ينجەنەرلىك وي-سانا جانە ۇلتتىق رۋح» – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قر ۇلتتىق جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور سىدىقوۆ ۇلىقپان ەسىلحانۇلى;
«قانىش ساتباەۆ جانە ۇلتتىق سانانىڭ جاڭعىرۋى» – گەولوگيا-مينەرالوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور بايباتشا ءادىلحان بەكدىلداۇلى;
«قانىش ساتباەۆ پلانەتاسى» – قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور سەرىك نەگيموۆ;
«قانىش ساتباەۆ جانە قازاقتىڭ مۋزىكالىق مۇراسى» – قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، مۋزىكاتانۋشى، ءداستۇرلى ءانشى ەركىن شۇكىمان بايانداما جاساپ، قانىش يمانتايۇلىنىڭ قازاق عىلىمى مەن ۇلت رۋحانياتىن وركەندەتۋدەگى ەرەن ەڭبەگىنە توقتالدى. ەركىن شۇكىمان بايانداماسىنىڭ سوڭىندا قانىش يمانتايۇلىنىڭ جيناعان اندەرىن ورىنداپ، قاتىسۋشىلارعا ەرەكشە اسەر سىيلادى.
شارانىڭ كەلەسى بولىمىندە «عىلىم ورداسى» شجق رمك باس ديرەكتورى مۇقاجانوۆ ۇلار ورازعاليۇلى، بەلگىلى كومپوزيتور، پۋبليتسيست، قوعام قايراتكەرى ەرۋلان كاناپيانوۆ، قانىش يمانتايۇلىنىڭ تۋعان جەرىنەن ارنايى كەلگەن «اكادەميك ك.ي.ساتباەۆتىڭ باياناۋىل مەموريالدىق مۋزەيىنىڭ» باسشىسى ابىلگازين قايىرگەلدى قاسىمتايۇلى قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، بەس تومدىق جيناقتىڭ جارىققا شىعۋى – ەل رۋحانياتى ءۇشىن ۇلكەن ولجا ەكەنىنە نازار اۋداردى. كونفەرەنتسيادا “قازاقستان عىلىمىنىڭ تاريحى” مۋزەيى جانە ورتالىق عىلىمي كىتاپحانانىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن قانىش ساتباەۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كورمە كورسەتىلدى.
شارا اياسىندا سەنات دەپۋتاتى، اكادەميك التىنبەك نۇحۇلى قانىش ساتباەۆتىڭ عىلىمي مۇراسىن زەردەلەۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان م.و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى كەنجەحان ءىسلامجانۇلىنا، اكادەميك سۇلتانبەك مىرزاحمەتۇلىنا، فيلوسوف-عالىم ۇلىقپان ەسىلحانۇلىنا جانە گەولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ءادىلحان بەكدىلداۇلىنا «قانىش ساتباەۆ مەدالىن» سالتاناتتى تۇردە تابىستادى.
جارىققا شىعىپ وتىرعان اكادەميالىق جيناقتى دايىنداۋ بارىسىندا عالىمدار تاراپىنان تەكستولوگيالىق زەرتتەۋلەرگە ايرىقشا ءمان بەرىلگەن. عالىمنىڭ بۇرىن جارىق كورگەن ەڭبەكتەرى العاشقى نۇسقالارىمەن سالىستىرىلىپ، ءتۇرلى باسىلىمداردا كەتكەن اۋىتقۋلار مەن بۇرمالانعان تۇستار مۇقيات سارالانىپ، قالپىنا كەلتىرىلگەن. بۇل جيناقتا قانىش ساتباەۆتىڭ عىلىمي ءستيلى، اۆتورلىق بايانداۋى مەن ءتىلى بارىنشا ساقتالىپ، ۇسىنىلعان.
