استاناداعى بەس بىردەي ءبۇلدىرشىننىڭ ءومىرىن جالماعان ءورت وزەگىمىزدى ورتەپ، قابىرعامىزدى قايىستىردى. ەسىمىزدى الىپ، دەلسال كۇيگە تۇسىرگەن اقپاراتتى اۋەلدە جازۋعا دا جۇرەكسىندىك. وڭەشىمىزگە وكسىك تىعىلدى. ءوڭ-ءتۇسىمىزدى ايىرا الماي، بوتاسىنان ايرىلعان بايعۇس انامەن بىرگە ازا تۇتتىق.
البينا، الينا، سابينا، كارينا جانە مادينا. ءتۇن ۇيقىسىن ءتۇتىن تۇنشىقتىرىپ، ومىرلەرىن ءورت جالماعان بالاپانداردىڭ ەسىمدەرى، بۇل. ۇلكەندەرى 2006 جىلى، ەڭ كەنجەلەرى 2018 جىلى تۋعان، ءۇش ايلىق نارەستە ەكەن.
بۇل سول قىرشىن كەتكەن سابيلەردىڭ ءۇيى
مىناۋ استاناداعى اق جاعالىلارعا تيەسىلى تۇرعىنجايلار
مىناۋ دەپۋتاتتاردىڭ قىزمەتتىك پاتەرى
استاناداعى سارىارقا اۋدانىنداعى كوكتال-1 تۇرعىن ءۇي ماسسيۆىندە، بىرەۋدىڭ بوساعاسىندا، پاتەر جالداپ تۇراتىن اتا-انا سول ءتۇنى جۇمىستا بولعان. تۇراتىن جەرى 10 شارشى مەتر. باستارىندا 4 بىردەي نەسيە بار ەكەن. قاقپاقىلدا قىسقان قارىزى بار، بالا-شاعانىڭ ءىشىپ-جەمى مەن پاتەراقىسى تاعى بار، اتا-انا بايعۇس ءۇش ايلىق بالاسىن دا ۇيدە قالدىرىپ، جۇمىس ىستەۋگە ءماجبۇر بولعان. اكەسى كولىك جوندەۋ ورتالىعىندا جۇمىس جاسايدى. شەشەسى دە دەكرەتتىك دەمالىسىن ەرتە ءۇزىپ، بالا-شاعا قامىمەن جۇمىسقا شىققان. سول ءتۇنى ولار تۇنگى اۋىسىمدا بولىپتى. ال ءورت اقپاننىڭ 3-ىنەن 4-ىنە قاراعان ءتۇنى، 02:30 شاماسىندا باستالعان.
ءجا، وسى جەردەن توقتايىق. ءورتتىڭ نەدەن، قالاي بولعانى اقپارات قۇرالدارىندا ەگجەي-تەگجەيلى جازىلدى. قايتالاپ جاتپايىق.
ءتاندى تىتىركەنتىپ، جاندى تۇرشىكتىرگەن بۇل وقيعا اقپاراتتا العاش جاريا بولىسىمەن، جۇرت جاپپاي قازاعا ورتاقتاسىپ، كوڭىل ءبىلدىردى. قازانىڭ قارا شەكپەنىن جامىلعان اتا-انانىڭ بانكتىك ەسەپ-شوتىنا قارجى جيناي باستادى. الەۋمەتتىك جەلىدەگى اقپاراتتارعا سەنسەك، قازىردىڭ وزىندە جينالعان جىلۋ 13 ميلليون تەڭگەگە جۋىقتاعان. بىراق، سول 13 ميلليون بەس بالاپاننىڭ ورنىن تولتىرا ما؟ بوتاسىنان ايرىلىپ بوزىنگەندەي بوزداعان انانىڭ جۇرەگىن ەمدەپ جازا ما؟ جوق ارينە!
قازاق قوعامى قارالى شاڭىراقتىڭ قايعىسىن بولىسكەنىمەن، قۇزىرلى بيلىك قىڭق ەتپەدى. سول تۋرالى جازباقپىز...
سۇلتانوۆتىڭ سيىنارى باسقا، سورتى بوتەن، سالتى بولەك پە؟
ءتىپتى، ءوزى باسقاراتىن باس قالاداعى شەتىن وقيعا بولعان شاڭىراققا اكىم باقىت سۇلتانوۆ باس سۇقپاعان دا دەيدى اقپارات.
كۇللى جۇرت ازا تۇتقان قازاعا سۇلتانوۆتىڭ بۇيرەگىنىڭ بۇلك ەتپەۋى قالاي؟ الدە، سۇلتانوۆتىڭ سيىنارى باسقا، سالتى بولەك پە ەدى؟
بۇرىن مينيستر بولعان سۇلتانوۆ 2018 جىلدىڭ 11-قىركۇيەگىندە استاناعا اكىم بولىپ تاعايىندالعان. بيىل ۇكىمەتتە ەسەپ بەرىپ، استانانى ءارى قاراي قالاي باسقاراتىنىن، نە اتقاراتىنىن ايتىپ، ەسەپ بەرگەن. سول جيىندا كەشەگى قازا بولعان كوكتەم-1 ىقشاماۋدانى ءبىرىنشى كەزەكتە گازبەن قامتىلاتىنىن ايتقان. 3 ىقشاماۋداندى گازداندىرۋ ءۇشىن 286 ميلليون تەڭگە بولىنگەنىن ايتقان. ءوز جوسپارلارىن پرەزيدەنتكە دە كورسەتكەن.
ءبىز ماتەريالدى جازۋ بارىسىندا سۇلتانوۆ اپپاراتى رەسمي حابار تاراتتى. قارالى وتباسىعا قارجىلاي كومەك كورسەتىلەتىنىن ايتىپتى.
«وسى جاعدايعا دۋشار بولعان وتباسىنا قايعىرا كوڭىل ايتامىن. قالا باسشىلىعى وقيعا ورنىندا بولدى. قازا تاپقان بالالاردىڭ اتا-اناسىمەن پسيحولوگتار جانە الەۋمەتتىك قىزمەت ماماندارى جۇمىس ىستەۋدە. زارداپ شەككەن وتباسىنا قالالىق الەۋمەتتىك قورعاۋ باسقارماسى تاراپىنان ماتەريالدىق كومەك كورسەتىلەدى. «سارىارقا» اۋدانى اكىمىنە جەرلەۋ ءراسىمىن ۇيىمداستىرۋدى جانە وتباسىنا ۋاقىتشا باسپانا بەرۋدى، جانعان ءۇيدى تەز ارادا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن قاراجات ءبولۋدى تاپسىرامىن»، - دەدى قالا اكىمى.
سونىمەن قالا باسشىلىعى قازالى جەرگە بارعان. قالا باسشىسى شە؟
;feature=youtu.be
ايتپاقشى، وسى استانا اكىمدىگىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ەلۆيرا جۇرگەنباەۆا كەشە ءباسپاسوز جيىنىن وتكىزدى. قازا بولعان جەرگە بارىپ كەلىپتى. ءباسپاسوز جيىنىندا ەڭكىلدەپ جىلاعان ەلۆيرانىڭ جاعدايىن ءبىز جاقسى تۇسىنەمىز...
ۆيتسە-مينيستر ءيليننىڭ ءسوزى: 5 بالانىڭ اتا-اناسى جاۋاپقا تارتىلۋى مۇمكىن
بۇرىن جەكە مينيسترلىك بولىپ، قازىر قالمۇحامبەت قاسىموۆ باسقاراتىن ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ قۇرامىنا كىرگەن توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى جايلى جازباقشى ەدىك. الايدا، قالمۇحامبەت قاسىموۆتىڭ ورىنباسارى، قر ءىىم ۆيتسە-ءمينيسترى يۋري ءيليننىڭ مالىمدەمەسى ويىمىزدى بۇردى.
جاڭاعى ءيليننىڭ ايتۋىنشا، اتا-اناسىنىڭ بالالاردى قاراۋسىز قالدىرۋى قىلمىستىق ءىس رەتىندە قاراستىرىلادى ەكەن. ياعني، سوت بولادى.
«بۇل جايتتى سوتتا قارايدى. بالانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە جاۋاپتى بولماعانى ءۇشىن قايتىس بولعان جاعدايدا اتا-اناسىن جاۋاپقا الۋ زاڭى بار. ال، بۇل جەردە ءبىر وتباسىنىڭ بەس بىردەي بالاسى قازا بولدى. سوندىقتان بۇل ماسەلە تەرگەۋ مەن سوتتا تەكسەرىلەدى»، - دەدى يۋري يلين استانادا وتكەن ءباسپاسوز ءماسليxاتىندا.
جاڭاوزەندە حالىققا وق اتقان، «تاعى شىقسا، تاعى اتامىن» دەگەن مينيستر قاسىموۆتىڭ ورىنباسارى ەندى قازادان قان جۇتىپ وتىرعان اتا-انانىڭ جاعاسىنان العانىن ادامگەرشىلىك شەڭبەرىنە سىيعىزا الماي دال بولدىق، تاعى.
ەگەر... ءبىز وسى ەگەر دەگەن ءسوزدى كوپ قولداناتىن بولدىق. «ەگەر سولاي بولعاندا» كەشەگى بۇكىل ەلدى بۇك تۇسىرگەن بەس بالانىڭ قازاسى بولماس پا ەدى» دەپ وكىنەمىز...
ابىلقاسىموۆا وتاستاۆكاعا كەتسىن!
پاتەراقىنى ءبىر، قارىز نەسيەنى ەكى تولەۋگە، بالا-شاعانىڭ ءىشىپ-جەمى، كيىم-كەشەگى، كۇنكورىس قامى دەپ دالادا جۇرگەن جالعىز اتا-انا ەمەس، بۇلار. اقشاسى كوپ، اشەكەيلەنگەن استاناداعى جاعدايدى كوردىڭىزدەر...
ال جۇرت جۇمىس ىزدەپ كەلەتىن الماتىدا رەسمي اقپار بويىنشا 600 مىڭعا جۋىق «كۆارتيرانت» بار. بۇل دەرەك ەسكىرگەن دە بولۋى مۇمكىن. دەگەنمەن شامامەن جاعداي وسى اۋاندا.
قازىردىڭ وزىندە 5 ميلليوننان استام قازاقستاندىق ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرگە بەرەشەك. ولاردىڭ 1 ميلليوننان استامى قارىزدارىن تولەي الماي قاڭعىرىپ ءجۇر.
ال قر ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءمادينا ابىلقاسىموۆا «التىن القا»، «كۇمىس القا» العان انالارعا بەرىلەتىن 16 مىڭ تەڭگەنى كوپسىنىپ ءجۇر. «كوپ بالالى اتا-انالار مەملەكەتتەن بىرنەشە ميلليون تەڭگە جاردەماقى الادى، ەشبىر ەل انالارعا مۇنداي جاساماعان» دەپ شىمىكرپەي سويلەپ، شىرەنىپ ءجۇر.
ابىلقاسىموۆا 2018 جىلى ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالعان. سودان بەرى سىننىڭ استىندا قالىپ جۇرگەن ابىلقاسىموۆانىڭ ءار ءسوزى «حيت». ابىلقاسىموۆانىڭ مينيستر رەتىندە بولمىسىن اشۋ ءۇشىن سول «حيتتەردىڭ» بىرنەشەۋىن ەسكە تۇسىرەيىك...
1. قازاق ءتىلىن بىلمەيدى. ابىلقاسىموۆا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىن، قازاقتىڭ ءتىلىن بىلمەي-اق، قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ مۇشەسى، ءمينيسترى بولىپ جۇرگەن ادام.
2. 16 مىڭ تەڭگە كوپ. «كوپ بالالى اتا-انالار مەملەكەتتەن بىرنەشە ميلليون تەڭگە جاردەماقى الادى، ەشبىر ەل انالارعا مۇنداي جاساماعان»، دەپ سويلەپ، انالارعا بەرىلەتىن 16 مىڭ تەڭگە جاردەماقىنىڭ كوپ ەكەنىن ايتتى.
3. 38 اۋىل جويىلادى. ابىلقاسىموۆا سولتۇستىك وڭىرلەرگە جۇمىس ساپارىمەن بارىپ، 38 اۋىلدى جويىلاتىنىن حابارلاعان.
4-اقپان كۇنى استانا قالاسى سارىارقا اۋدانى كوكتال ىقشام اۋدانىنداعى «ۆرەميانكادان» ءورت شىعىپ، ءبىر ۇيدەگى بەس ءبۇلدىرشىننىڭ ءومىرى قيىلدى. ءدال وسى كۇنى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى مادينا ابىلقاسىموۆا «Forbes» جۋرنالىنىڭ مۇقاباسىنا شىعىپ، قىزمەت جولىنداعى «تاجىريبەسىمەن» ءبولىستى.
قازىر الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى جاپپاي ءدال وسى مينيستر ابىلقاسىموۆانىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىن تالاپ ەتۋدە. مينيستر بولىپ كەلگەلى ەستىگەن «بارەكەلدىسى» جوق. سەناتورلار دا شۇيلىكتى. دەپۋتاتتار ونىڭ زاڭىن تۇسىنگەن دە جوق. نىعماتۋليننەن دە تاياق جەدى، ءسوز ەستىدى. ءماجىلىس ونىڭ حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ جانە كوشى-قون ماسەلەلەرى تۋرالى زاڭ جوباسىن جىلتىر ەسەپ دەپ باعالادى. قىسقارتىپ ايتقاندا شاتا ءتىلدى شالا مينيستر. ەندى وعان ورنىن بوساتپاعاندا نە قالدى؟
كوسارەۆتىڭ كۇپىرلىگى
استاناداعى اۋىر قايعىعا قاتىستى اسىلىق ءسوز ايتىپ، الجىپ سويلەگەننىڭ بىرەۋى – دەپۋتات ۆلاديسلاۆ كوسارەۆ. 82 جاستاعى كارىسۇيەك كىجىرەيگەن كوممۋنيست قۇدايعا كۇپىرلىك قىلعانداي بولدى.
«ءۇش ايلىق بالاسىن تاستاپ، نەگە جۇمىسقا شىعىپ ءجۇر، ول انا» دەدى ول.
سونى ايتامىز-اۋ، ايلىق اقشاسى ميلليونعا جۋىقتايتىن پارلامەنتتىڭ دارداي دەپۋتاتتارى مەن ۇكىمەتتىڭ ميلليونەر مۇشەلەرى باقانداي 16 مىڭ تەڭگە بەرىپ تۇرعاندا، «قاناعاتسىز» قازاققا ءتۇن ۇيقىسىن ءبولىپ، جۇمىس قۋالايتىنداي نە كۇن تۋىپتى، باسىنا؟ بالكىم، كوسارەۆ سولاي ويلايتىن دا شىعار...
ماجىلىستەگى ەڭ ەگدە دەپۋتات ۆلاديسلاۆ كوسارەۆ ەكەن. كارى سۇيەك كوممۋنيست سايلاۋدىڭ سانىن كورگەن. قايسىبىر جىلى تۇلەن ءتۇرتتى مە، جوق تۇسىندە كورىپ، شوشىپ وياندى ما، ايتەۋىر ەشكىم كەرەك قىلماعان كوسەمنىڭ قاڭقا سۇيەگىن قازاق جەرىنە اكەلۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتقان. قازان توڭكەرىسىنىڭ 100 جىلدىعىندا. ماسكەۋدىڭ كرەملىندە جاتقان پرولەتاريات كوسەمى لەنيننىڭ مۇردەسىن اكەلەيىك دەگەندى وسى ۆلاد ماجىلىستە كوتەرگەن. ءدال سول جىلى دۋما داۋرىعىپ، «كرەملدە جاتقان قاڭقانىڭ كوزىن قۇرتايىق» دەپ باستاما كوتەرگەندە، «سەندەرگە كەرەك بولماسا، بىزگە كەرەك» دەپ وزەۋرەگەن. كەيىن ماسكەۋ لەنيندى كرەملدە قالدىردى.
قازاق حانى كەڭەسارىنىڭ باس سۇيەگىن ەلگە قايتارۋ ماسەلەسىندە «ءلام-ميم» دەمەگەن، كەشەگى كەيكى باتىردىڭ باسىن ەلگە جەتكىزەردە جاق اشپاعان كوسارەۆ ەدى عوي بۇل.
وتستاۆكاعا كەتۋى ءتيىس ادامداردىڭ كوشىن باستايتىن دا وسى كوسارەۆ.
ءتۇيىن. الەمگە ايشىقتاپ ايتىپ جۇرگەن اشەكەيلەنگەن استاناداعى اۋىر قازانىڭ كوپ ويعا جەتەلەدى ءبىزدى. ءبىز اسقاق پافوسپەن حالىقاراعا قارايمىز. الەمدە جوق استانا سالدىق دەپ كەۋدەمىزدى كوككە ۇرامىز.
ءبىز «ەكسپو» وتكىزۋ ءۇشىن بەس جىل بويى شابىلىپ، بيۋدجەتتەن 565 ميلليارد تەڭگە جۇمسايمىز. بۇل دوللارمەن ەسەپتەسەك، 2,1 ميلليارد بولادى ەكەن. سول 2,1 ميللياردتتىڭ 1,58 ميللياردى استانانىڭ بيۋدجەتىن الىنعان اقشا ەكەن، تاعى.
استانانىڭ 20 جىلدىعىن تويلاۋ ءۇشىن قالا بيۋدجەتىنەن تاعى 19 ميلليارد تەڭگە بولەمىز.
ءبىر عانا جاستار جىلىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا 250 ميلليون تەڭگە شىعىندايمىز. 1,5 ساعات ماقتايمىز، ماقتانامىز.
ءبىز مىقتىمىز عوي. ال قيراۋىق تامنىڭ توپىراعىمەن بەس بالانى جەرلەگەن جۇرتتىڭ ءحالى اناۋ... سوندا بارلىعى كىم ءۇشىن؟ پافوس. يلليۋزيا!
نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz
