ەل باقىتىن تەربەتكەن تاۋەلسىزدىك

2211
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/04/kazahstan-nebo-solnce-serdce.jpg
مەن – نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن كاسپيدەن التايعا دەيىنگى شاپقان اتتىڭ تۇياعى توزاتىن، ۇشقان قۇستىڭ قاناتى تالاتىن ۇلان-بايتاق جەردى ات ۇستىندە قورعاعان باتىر بابالارىمىزدىڭ، وت اۋىزدى، وراق ءتىلدى، تەرەڭ ويلى شەشەندەر مەن ايتىسكەرلەردىڭ، كۇمىس كومەي، جەز تاڭداي ءانشى بۇلبۇلداردىڭ، جىراۋلاردىڭ جانە وڭ قولىنان ونەر تامعان شەبەرلەردىڭ ۇرپاعىمىن. مەنىڭ قۇرقىلتايدىڭ ۇياسىنداي جۇرەگىمدە تاۋەلسىز ەلىمە دەگەن ماحابباتىم اسقار شىڭداي بيىك، تەڭىزدەي تەرەڭ، مۇحيتتاي ۇلكەن، بۇلاقتاي ءمولدىر. نەلىكتەن ءبىز تاۋەلسىز ەلىمىز تۋرالى ايتقاندا ەرەكشە ءبىر كوڭىل كۇيگە بولەنەمىز؟ ويتكەنى، ءوز وتانىمسىز ماعان سىيلاعان ءومىردىڭ ءمانى جوق دەر ەدىم. ورىس جازۋشىسى ك.گ.پاۋستوۆسكي: «ادام جۇرەكسىز ءومىر سۇرە المايتىن سياقتى، وتانسىز دا ءومىر سۇرە المادى،» - دەسە، اقيىق اقىن مۇقاعالي ماقاتاەۆ:
"كۇن كورەدى اكەسىز دە، اناسىز، ءومىر سۇرەر ايەلسىز دە، بالاسىز، ال وتانسىز – ناعىز سورلى پاناسىز! بىلەسىڭ بە وتاننىڭ سەن نە ەكەنىن؟ (ەكى ءومىر جوق، ارينە، جوق ەكى ءولىم) ەكى وتان جوق. جالعىز وتان – مەكەنىڭ!", - دەپ تەبىرەنە جىرلايدى.
ياعني، مەنىڭ، سەنىڭ، ءبىزدىڭ - بارلىعىمىزدىڭ وتانىمىز – قازاقستان. بيىل وتانىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا وتىز ەكى جىل تولىپ وتىر. ال ەگەمەندىك العان وتىز ەكى جىل ىشىندە قازاقستانىمىز قانداي جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى؟ ال سول ەلىمىزگە قوسار ءبىزدىڭ ۇلەسىمىز قانداي؟ 1991 جىل. وسى جىلدىڭ 2 قازانىندا قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى، حالىق قاھارمانى توقتار اۋباكىروۆ عارىشقا ساپار شەكتى. 16 جەلتوقساندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىن جاريالادى. 1992 جىل. مەملەكەتتىڭ باستى اتريبۋتتارى – رامىزدەرىمىزدى بەكىتىپ، دۇنيەجۇزىندەگى ۇلتتىق مەملەكەتتەردى مويىندايتىن الىپ ۇيىمنىڭ تورىنە كوك بايراعىمىزدى تىگىپ، بۇۇ-نىڭ مۇشەسى اتاندىق. تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگانىنىڭ تاريحى وسى كۇننەن باستاۋ الدى. 1993 جىل. تاۋەلسىز قازاقستان تۇڭعىش كونستيتۋتسياسىن جاريالادى. سول جىلداردان قازىرگى كۇنگە دەيىن ەداۋىر جەتىستىكتەرگە جەتتىك. 2019 جىل. قازاقستان ءۇشىن توسىن وقيعالارعا تولى بولدى. 19 ناۋرىزدا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ وكىلەتتىگىن توقتاتتى. 9 ماۋسىمدا كەزەكتەن تىس سايلاۋ ءوتىپ، 70 پروتسەنتتەن استام داۋىس جيناعان قاسىم-جومارت توقاەۆ ەل پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. 2022 جىلدىڭ 20 قاراشاسىندا قر پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋى ءوتىپ، قاسىم-جومارت توقاەۆ تاعى دا باسىم داۋىسپەن ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى بولدى. وسى ارالىقتا قازاقستان ءبىرشاما جاڭا باستامالار مەن باعدارلامالار باستاپ، پرەزيدەنتىمىزدىڭ سىندارلى ساياساتىن قولداپ "جاڭا قازاقستان" قۇرۋعا بەكىدىك. ءيا، قازاق حالقى تاۋەلسىزدىك تاۋىنا قۇسشا ۇشىپ ەمەس، ورمەكشى سەكىلدى ورمەلەپ جەتتى. ءبىزدىڭ مەملەكەت ەكەنىمىزدى دالەلدەيتىن تۋىمىز، ءاۇرانىمىز، ەلتاڭبامىز بەن اتا زاڭىمىز بار. جۇرەگىڭە نە سىيا الادى دەسە، «قازاق» دەر ەم! ەلىمىزدىڭ سولتۇستىگىندە استانا قالاسى ايبىنىن اسىرىپ، اسقاقتاپ، كۇن سايىن كوركەيۋدە. 130-دان استام ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ باسىن قوسقان مەملەكەتىمىزدىڭ الەمدىك باسەكەگە قابىلەتتىلىگىنە، جاھاندىق دودالاردا توپ جارعان جەتىستىگىنە ۇنەمى كوز جەتكىزىپ كەلەمىز. وتىز جىل ىشىندەگى جەتكەن جەتىستىكتەرىمىزدى سارالاي بەرسەك، قانشاما يگى ىستەردىڭ اتقارىلىپ جاتقانىنا كۋا بولامىز. جاستار - تاۋەلسىز ەلدىڭ قىراندارى مەن بولاشاق ەسىگىنىڭ كىلتى. بارلىعىمىز قازاقستان ءۇشىن ۇلەسىمىزدى قوسۋعا مىندەتتىمىز. ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جارقىن بولۋى ءۇشىن، يگىلىكتى ىستەردىڭ باسىقاسىندا جۇرمەسەك، بىزدەن كەيىنگى ىزباسارلارعا دا، تاريح الدىندا دا ايىپتى بولارىمىز حاق. ورىنداعان: ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى باقبەرگەن نۇراي جەتەكشى: ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ تاريح فاكۋلتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى ا.ن. ساگيناەۆا
پىكىرلەر