شەبەرلىك ساعاتىندا شەرتىلگەن سىرلار

3545
Adyrna.kz Telegram

ينستاگرامم جەلىسىنەن كەزدەيسوق "armanmedia.kz" پاراقشاسىن كورىپ قالدىم. قاراسام، «ارمانداردى جۇزەگە اسىرامىز!»  دەگەن ۇرانىنا كوزىم ءتۇستى. بايقاپ قاراسام، ءوزىم تاڭداعان جۋرناليست ماماندىعىنا ارنالعان كۋرس ەكەن. بۇل ءبىر ماعان ارنالعان باق سەكىلدى كورىندى. جازۋلى تۇرعان تەلەفونعا حابارلاستىم. تەلەفون تۇتقاسىن ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ دارىسكەرى جيدەگۇل ابدىجادىلقىزى كوتەردى. بىردەن كۋرسقا قاتىساتىنىم تۋرالى ءوتىنىش ءبىلدىردىم. مىنە، كۋرسقا باراتىن ۋاقىت تا كەلىپ جەتتى. قازان ايىنىڭ 28 مەن 1 قاراشا ارالىعىندا  كۇزگى دەمالىس ۋاقىتىندا كۋرسقا باردىم. سول كەزدە بىزدەر ءۇشىن كەرەمەت وقيعاعا اينالعان ايتۋلى شەبەرلىك ساعاتتارى ءوتتى...

      ۋاقىت قالاي زىمىراپ ءوتىپ جاتىر؟! كەشە بالا ەدىك،  ال بۇگىندە مەكتەپ ءبىتىرىپ تالاپكەر اتانۋعا اياق باستىق. .  بولاشاقتا ءوزىمىز تۇسەتىن ۋنيۆەرسيتەتتى دە تاڭداپ، ۇلتتىق بىرىڭعاي تەستىلەۋگە دايىندالۋ ۇستىندەمىز... جوعارىدا ايتىپ كەتكەندەي ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنە باردىم. جيدەگۇل ابدىجادىلقىزى اپاي كۇتىپ الدى. سول كۇننەن باستاپ مەنىڭ جۋرناليستيكاعا دەگەن قۇلشىنىسىم كۇننەن -كۇنگە ۇشتالا ءتۇستى. ءبىرىنشى  ءبىز ۋنيۆەرسيتەت قالاشىعىنا ەكسكۋرسيا جاسادىق. ءال فارابي اقىلدى قالاشىعىنىڭ سونداي كەرەمەت ەكەنىن بۇرىن ەلەستەتە دە الماعان ەكەنمىن. وتە ۇلكەن كوز تارتارلىق اسەم عيماراتتار مەن باۋعا تولى الاڭدارى كوزدىڭ جاۋىن الىپ تۇر. اينالاعا ەلەڭدەي قاراپ كەلەر وقۋ جىلىندا وسىندا ستۋدەنت بولۋدى اڭسادىم، ءون بويىمدى وتە كەرەمەت قۋانىش سەزىمى بيلەدى.  ارمانىنا جەتۋگە اسىققان تالاپكەر قانداي تاپسىرمالاردى بولسىن ورىنداۋعا دايار ەدى. مەندە الداعى ۋاقىتتا وسى وقۋ ورنىنا قالايدا تۇسەمىن دەگەن ماقساتىمدى ايقىنداي ءتۇستىم. تەلەجۋرناليستيكا كۋرسىنىڭ 1 كۇنى قالاشىقتى ارالاپ، العان اسەرىمىزدى دوستارىمىزعا ايتىپ، ءماز -مەيرام بولىپ جۇردىك. بىراق ، بۇل ءبىرىنشى كۇننىڭ كىرىسپەسى عانا بولىپ شىقتى. جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىندەگى «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ شەبەرحاناسىندا (208اۋد.) وتكەن  «تەلەشەجىرە» فەستيۆالىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنىڭ كۋاگەرى بولدىق. فاكۋلتەت تۇلەگى - «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ ءجۋرناليسى امانگەلدى سەيىتحان قاسيەتتى قارا دومبىرانى قولىنا الىپ، تۋعان فاكۋلتەتىنىڭ مەرەيتويىنا جىردان شاشۋ شاشتى. فاكۋلتەت تۇلەگى - «الماتى» ارناسىنىڭ ءجۋرناليسى ۇمبەتالى مەيمەش وزىنە ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىنا گۇل شوقتارىن تارتۋ ەتتى. تولاسسىز قۇتتىقتاۋلار ءدال قازىرگى تاڭدا وسىناۋ قارا شاڭىراقتا ءبىلىم الىپ جاتقان شاكىرتتەردىڭ  «جۋرناليستيكا» جايلى تاقىرىپتىق شارالارىنا ۇلاستى. ولار «تىكەلەي ەفيردەگى شەبەرلىك» پانىنەن العان تالىمدەرى بويىنشا جينالعاندار الدىندا اۆتور ءسوزىن مۇدىرمەي ايتۋدان ونەر كورسەتتى.

        «تەلەشەجىرە» فەستيۆالىنىڭ ەكىنشى كۇنىنەن باستاپ بىزگە قازاقستاندىق تانىمال تەلەارنالاردىڭ بىلىكتى تەلەجۋرناليستەرى شەبەرلىك ساعاتتارىن وتكىزىپ،  ەڭ قۇندى بىلۋگە ءتيىس مالىمەتتەردى بايانداپ بەرگەن ەدى. ەڭ العاشقى شەبەرلىك ساعاتىن سول وقۋ ورنىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ دارىسكەرى ەلگە تانىمال تەلەجۋرناليستەردى  تاربيەلەگەن، "تىكەلەي ەفير تابيعاتى ", «تەلەجۋرناليستيكا» كىتاپتارىنىڭ اۆتورى جيدەگۇل ابدىجادىلقىزى وتكىزدى. "تەلەجۋرناليستيكاتانۋ" اتتى بۇل شەبەرلىك ساعاتىندا تەلەجۋرناليستيكا جانرلارىنىڭ ىرگەتاسى – تەلەجاڭالىقتىڭ، ياعني، تەلەسيۋجەتتىڭ قۇرىلىمدىق ەلەمەنتتەرىمەن تانىستىق.  سول جەردە جاسىل فوندا قولما-قول كادردەگى ءجۋرناليستىڭ ءسوزىن كامەرا الدىندا سويلەپ تۇسىردىك. كامەرا الدىنداعى تىرلىك – مۇلدە بولەك دۇنيە. بەينەبىر ەكىنشى ءومىرىمىز باستالعانداي كۇي كەشتىك. تەلەجۋرناليستيكانىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى مەن كاسىبي پرينتسيپتەرىنە جاسالعان شولۋدان وتە پايدالى اقپاراتتار الىپ،  بەرىلگەن تاپسىرمانى ورىنداي بىلدىك. بۇل - مەن ءۇشىن ەڭ ۇلكەن باستاما. كەلەسى كۇنى 31 ارناداعى "ايتا بەرسىن" باعدارلاماسىنىڭ تانىمال ءجۋرناليسى ءارىپجان ءالي "سويلەۋ تەحنيكاسى" تاقىرىبىندا شەبەرلىك ساعاتىن وتكىزدى. شەبەرلىك ساعاتىندا قالاي دۇرىس سويلەۋ كەرەك؟، قالاي ەكپىندى دۇرىس قويا ءبىلۋ كەرەك؟، دەگەن سان -ساۋالدىڭ جاۋابىن ايقىنداپ،  ءىس جۇزىندە كورسەتتى. بۇل شەبەرلىك ساعاتىنان تەلەجۋرناليستەردىڭ ەفيردە قالاي سويلەيتىنىن ءتۇسىندىم. ءوزىم دە سولاي ماشىقتانا باستادىم، دىبىستى قالاي قويا ءبىلۋ كەرەك ەكەنىن، قالاي سويلەۋ كەرەك ەكەنىن، ديكتسيا بويىنشا ءبىرشاما مالىمەتتەر الىپ، جاڭا اقپاراتتارمەن تانىستىم. بارلىعىمىز دا جەكە- جەكە جاتتىعىپ، سول كەزدەن باستاپ تەلەجۋرناليست قىزمەتىن اتقارىپ كورگەندەي بولدىق.  ءىزىن الا سول ارنانىڭ "ينفورمبيۋرو" جاڭالىقتار قىزمەتىنىڭ جۇرگىزۋشىسى، ءارى ءتىلشىسى جانار جولتاەۆا "تەلەسيۋجەتتەگى تەلەرەپورتەردىڭ ءرولى" تاقىرىبىندا رەپورتەر ءبىلۋى ءتيىس ادىستەر مەن كاسىبي داعدىلار جايلى وي قوزعادى، ساباق سوڭىندا وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەردىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرىپ، تىلەك ايتىپ قايتتى. بۇل ساباقتان قازىرگى جۋرناليستيكانىڭ قالاي دامىپ بارا جاتقانىن، جۋرناليستەردىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ قانداي بولۋى كەرەك ەكەنىن ءتۇسىنىپ، كوپتەگەن اقپاراتتارمەن تانىستىم. كەلەسى كەزەكتە ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى  جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ 4 كۋرس ستۋدەنتى تاسبولات ساعىنىش "بەينەمونتاج" تاقىرىبىندا اڭگىمە ءوربىتتى. قاجەتتى جانە قاجتسىز بەينەماتەريالدارمەن قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەك ەكەندىگىن كورسەتتى. شەبەرلىك ساعاتىنان بىلگەن -تۇيگەن نارسەلەرىمدى ناعىز جۋرناليستەرشە قولدانىپ كوردىم. بۇل ساباقتىڭ ماعان بەرەر پايداسى وراسان زور بولدى.

 فاكۋلتەت تۇلەگى فريلانس- جۋرناليست، جۋرناليستيكا ماگيسترى،  ەلميرا ابزالقىزى "كامەرا الدىنداعى جۇمىس"تۋرالى شەبەرلىك ساباعىن وتكىزدى.ول كەزدە كامەرا الدىنداعى جۇمىس جاساۋ تەحنيكالارى،  ۋاقىتپەن ارەكەت ەتۋ، كامەرا الدىنداعى سەنىمسىزدىكتى جويۋ تۋرالى تاقىرىپتار ءسوز بولدى. بۇل ساباقتان جۋرناليستيكاعا ەڭ قاجەتتى اقپاراتتاردى الىپ،  شەبەرلىك ساعاتىن پايدالى جاعىنان قابىلداي الدىق. شەبەرلىك ساعاتىنداعى ستۋدەنتتەر مەن وقۋشىلار العان اسەرىمىزدى ءبىر- بىرىمىزگە جەتكىزىپ، تۇيگەن ويلارىمىزبەن  بولىستىك. ەڭ سوڭعى كۇنى "ەۋرازيا" ءبىرىنشى ارناسىنداعى "قالاۋلىم" رەاليتي- شوۋىنىڭ باس رەداكتورى شاح- كەرىم كارمەن "رەاليتي شوۋ" تاقىرىبىندا شەبەرلىك ساعاتىن وتكىزدى. ول شەبەرلىك ساعاتىندا  توكشوۋ مەن رەاليتي شوۋدىڭ ايىرماشىلىعىن، ناعىز جۋرناليستەردىڭ كىمدەر ەكەنىن ۇعىندىق. ناعىز جۋرناليست كىم؟، ولار قانداي ورتادا تاربيەلەنۋى كەرەك؟ رەاليتي شوۋدى قالاي ۇيىمداستىرادى؟ ، دەگەن كوكەيدەگى سۇراقتارىما وسى شەبەرلىك ساعاتىندا  ناعىز ءتۇيىندى جاۋاپتى الدىم. 

       وسىلايشا بەس كۇن بويى تەك ىزدەنىستە ءجۇرىپ،  شەبەرلىك ساعاتتارىنان مول تاجىريبە جيناقتادىم.  كاسىبي جۋرناليستيكا الەمىندەگى مەن ءۇشىن قايتالانباس قاس-قاعىم ساتتەر-كەلەشەگىم ءۇشىن كەرەگىمە پايدالاناتىن  كەرەمەت قازىنا.

    "تەلەزەرتحانا.kz " YOU TUBE  ارناسىندا "تالاپكەر كۇندەلىگى" دەگەن تالاپكەرلەرگە ارنالعان  باعدارلامامدى اشىپ ۇلگەردىم. اياۋلى مەنىڭ زامانداستارىم، وسى باعدارلاما اياسىندا وزدەرىڭىزگە قاجەتتى اقپاراتتار مەن ماڭىزدى  مالىمەتتەردى ۇسىنباقشىمىن. شەبەرلىك ساعاتتارىنان ۇيرەنگەن شىرايلى مالىمەتتەردى وقۋعا تۇسەر كەزدە قولدانىپ، ءوز ومىرلىك تاجىريبەمدە جۇزەگە اسىراتىن بولامىن.  

قاليەۆ ەرداۋلەت 

قىزىلوردا وبلىسى،  شيەلى اۋدانى 

ورتاقشىل اۋىلىنىڭ № 150 قازاق  ورتا مەكتەبىنىڭ 

 11 سىنىپ وقۋشىسى

 عىلىمي- جەتەكشىسى: ابدىجادىلقىزى جيدەگۇل

پىكىرلەر