بۇگىن — يسرايل ساپاربايدىڭ مەرەيتويى

3803
Adyrna.kz Telegram

بۇگىن — قازاق اقىنى، دراماتۋرگ، اۋدارماشى، سازگەر. "پلاتيندى تارلان" تاۋەلسىز سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، پاراسات وردەنىنىڭ يەگەرى يسرايل ساپاربايدىڭ تۋعان كۇنى. تۇلعا 80 جاسقا تولدى.

يسرايل ساپارباي 1941 جىلى 15 مامىردا وزبەكستان سامارقاند وبلىسى كۋشراباد اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.

شىمكەنت پەدوگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن سوڭ بىرنەشە جىل «وڭتۇستىك قازاقستان» گازەتىندە جۇمىس ىستەگەن.

1973—1975 جىلدارى الماتى جوعارى پارتيا مەكتەبىن ءبىتىردى.

1976—1983 جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ شىمكەنت وبلىسارالىق بولىمشەسىندە ادەبي كەڭەسشى قىزمەتىن اتقارىل، 1983 جىلى «جالىن» باسپاسىنا اعا رەداكتورلىققا اۋىسقان.

1984 — 1985 جىلدارى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە پوەزيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى

1985 — 1992 جىلدارى «جازۋشى» باسپاسىندا پوەزيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ودان سوڭ «قازاقفيلم» تەلەستۋدياسى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى

1997 — 1998 جىلدارى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ تمد ەلدەرى بويىنشا دەپارتامەنتىنىڭ I حاتشىسى

1998 — 1999 جىلدارى وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنداعى قازاقستان ەلشىلىگىندە ءىى حاتشى قىزمەتتەرىن اتقاردى. العاش ءبىر توپ ولەڭدەرى 1975 جىلى « كوكتەم تىنىسى» ۇجىمدىق جيناعىن-دا جارىق كوردى. رەسپۋبليكالىق «جالىن» بايگەسىنىڭ جۇلدەگەرى. 70-كە تارتا اندەر مەن 150-گە تارتا ءان ماتىندەرىنىڭ اۆتورى. «اۋىلدان كەلگەن ارۋ»، «ءامىر-تەمىر»، اباي-توعجان»، «سىعاي سەرەناداسى»، «ماحاببات مەيرامى» پەسالارى تەاتر ساحناسىندا قويىلىپ ءجۇر.

اقىننىڭ حالىققا تانىمال شىعارمالارى:

قازاق قىزى

مەن قازاق قىزدارىنا قايران قالام،
جانارى، جانى جازداي جايراڭداعان.
«قىز وسسە ەلدىڭ كوركى» دەگەن ءسوزدى
قاپىسىز قالاي ايتقان قايران بابام.

نامىسىن بەرمەۋ ءۇشىن جاتقا قولدان،
ارۋلار از بولدى ما اتقا قونعان.
كوڭىلدە قالعان سىز بار وتكەن كۇننەن
ومىردە قالعان ءىز بار «اقتاباننان»

جاسىرماي ايتار بولسام جان سىرىمدى،
تاعدىرىم قاراۋىلعا قانشا ءىلىندى.
ەرلىكتىڭ قوس قاناتى دەپ بىلەمىن،
اياۋلى ءاليام مەن مانشۇگىمدى.

ءپىر تۇتقان ادامدىقتى، ادالدىقتى،
كوركىمەن تاڭ قالدىرعان ءتامام جۇرتتى.
قىزداردىڭ قىلىعىمەن ءومىر قىزىق،
قىزداردىڭ عۇمىرىمەن ارمان قۇتتى.

سۇيمەگەن سەنى ازامات – ازامات پا،
كوڭىلىڭ ءتارىزدى اپپاق تازا ماقتا.
ءبارىن ايت، ءبىرىن ايت تا – (ى)لايىقسىڭ،
قازاقتىڭ قىزى دەگەن عاجاپ اتقا.

***

عاشىق بولۋ...

عاشىق بولۋ...
ەمەس ول تاسىپ-تولۋ.
قامكوڭىلدىڭ داۋاسى—قاسىقتاعى ۋ.
«كولەڭكەمدى كومگەن جان ولمەسىن...» دەپ
كوز ۇشىنان كوش ۇزاپ قاشىق قونۋ.

عاشىق بولۋ...
ەمەس ول ءولىپ-تالۋ،
وكسۋ،
جانۋ،
ورتەنۋ،
ءسونىپ قالۋ...
ماڭ دالادا ءماجنۇننىڭ شەرىن شەرتىپ،
نە سالسا دا تاعدىرىڭ، كونىپ باعۋ.

عاشىق بولۋ...
ەمەس ول تالىپ قالۋ،
جاراتقاننىڭ جارلىعى—جانىپ، توڭۋ.
ءار كۇنىڭنىڭ قاباعىن كوزبەن باعىپ،
تاعدىرىڭنىڭ ازابىن انىق تانۋ.

عاشىق بولۋ...
ەمەس ول تالىپ ءتۇسۋ،
جانعان وتتى جالاڭاش بارىپ قۇشۋ.
قوساعىڭمەن قوشتاسار كۇن تۋعاندا
قوس جاناردان قوس جۇلدىز اعىپ ءتۇسۋ...

***

ەندى ماعان بۇرشىكتەۋ جوق، بۇرلەۋ جوق

ەندى ماعان بۇرشىكتەۋ جوق، بۇرلەۋ جوق،
جانعان شوقتى جان-جاعىمنان ۇرلەۋ كوپ.
الەم-جالەم ءمايشاتحانا ءتارىزدى
تاستوبەمە جۇلدىزدارىن ىلگەن كوك.

قالعىپ تۇرعان، مۇلگىپ تۇرعان اي دا اناۋ
قاراپ تۇرسام، قارا مەڭدى ءلايلام-اۋ...
قارا مەڭگە كوز قاندىرار كۇن بار ما؟
ءاي، قايدام-اۋ،
ءاي، قايدام-اۋ،
قايدام-اۋ...

قارا مەڭگە كوز قاندىرار ەدىم مەن،
بەيىش باعى بەرمەن تۇسسە كوگىمنەن.
قارا جەردە قاڭعىپ جۇرگەن قارعاشىم
ءلايلىم ءجايلى، قايعىم ءجايلى نە بىلگەن؟..

ارىم مەنىڭ ارىلار ما كۇنادان؟
تالقارماۋدا تاپسام ەتتى ءبىر امال؟
...قايعىم مەنىڭ قاراقانشىق سياقتى
قارا ءتۇندى قان قاقساتىپ جىلاعان...

بۇدان وزگە، اققۋ ارمان. ا.، «جالىن»، 1976; راۋشان عۇمىر»، ا.، «جالىن»، 1978; بوزقاراعان. ا.، «جالىن»، 1980; قىزىل-جاسىل دۇنيە. ا.، «جالىن»، 1984; جۇرەگىمە ۇيا سالعان قارلىعاش. ولەڭدەر. ا.، «جالىن»، 1986; قىزىل جەل. ولەڭدەر. ا.، «جالىن»، 1998; عاشىقتىڭ ءتىلى. ولەڭدەر، ا.; بارماقتاي باق. ولەڭدەر. ا.، «راۋان»; ماحاببات پەن عاداۋات. ولەڭدەر. ا.، «اتامۇرا»; تار توسەكتە ءتوسىڭدى. ا.، «دالا» سىندى تۋىندىلارى، وقىرمان جۇرەگىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن العانى حاق.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

©wikipedia.org

پىكىرلەر