اقوردا رەزيدەنتسياسىندا 7 مەملەكەتتىڭ توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىلەرىنىڭ قازاقستان پرەزيدەنتىنە سەنىم گراموتالارىن تاپسىرۋ ءراسىمى ءوتتى. سەنىم گراموتالارىن موڭعوليا ەلشىسى دورج بايارحۋ، گرەكيا ەلشىسى ەفتاليا كاكيوپۋلۋ، يندونەزيا ەلشىسى موحاماد فادجرۋل راحمان، ماروككو ەلشىسى مۋحاممەد راشيد ماانينۋ، كانادا ەلشىسى الان ۋيلفرەد حەمسون، يزرايل ەلشىسى ەدۆين ناتان يابو گلۋسمان، ماجارستان ەلشىسى وتتو يۆان رونا تاپسىردى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلشىلەردى قازاقستانداعى ديپلوماتيالىق ميسسيالارىنىڭ رەسمي باستالۋىمەن قۇتتىقتاپ، ەلىمىزدەگى يگى مىندەتتەرىن ورىنداۋ بارىسىندا ولارعا پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن قازاقستان ۇكىمەتى تاراپى جان-جاقتى قولداۋ كورسەتەتىنىن جانە كومەكتەسەتىنىن ايتتى.
مەملەكەت باسشىسى 2022 جىلدىڭ تاريحي داتا، ياعني قازاقستان مەن ولاردىڭ ەلدەرى اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناستاردىڭ 30 جىلدىعى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– وسى جىلدار ىشىندە ءبىز بارلىق سالا بويىنشا جان-جاقتى سەرىكتەستىك پەن ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتى جولعا قويدىق. بۇل باعىت تۇراقتى ساياسي ديالوگتى، قارقىندى ەكونوميكالىق ىقپالداستىقتى جانە بەلسەندى گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى قامتيدى. ەڭ باستىسى، ءبىزدىڭ قارىم-قاتىناسىمىز مىزعىماس دوستىققا، ورتاق قۇندىلىقتارعا جانە ءوزارا قولداۋ كورسەتۋگە نەگىزدەلگەن، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، بۇل بيىلعى جىلدىڭ العاشقى كۇندەرى ىشكى جانە سىرتقى دەسترۋكتيۆتى كۇشتەر قازاقستانعا اۋىر ءارى قاتىگەزدىكپەن شابۋىل جاساعاندا انىق كورىندى. قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستاندىقتاردىڭ تاباندىلىعى مەن ۇجىمدىق پاراساتتىلىعىنىڭ ارقاسىندا مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋشىلارعا تويتارىس بەرىلگەنىن، ال بۇلىكشىلەر مەن بۇزاقىلاردىڭ جاۋاپقا تارتىلعانىن جەتكىزدى.
– «قاڭتار وقيعاسىنان» كەيىن مەن كەك الۋعا نەمەسە جىكشىلدىك جاساۋعا ۇمتىلمايمىن. ەل پرەزيدەنتى رەتىندە قازاقستان ازاماتتارىنىڭ جىككە ءبولىنۋىن ەمەس، بىرىگۋىن اسا ماڭىزدى باسىمدىق سانايمىن. سوندىقتان جاڭا قازاقستان تۇجىرىمداماسىن ۇسىندىم. بۇل قۇجات ەتنوسارالىق كەلىسىم مەن كوپۆەكتورلى سىرتقى ساياسات سياقتى ايقىن جەتىستىكتەرىمىزدەن باس تارتپاي، وتكەن كەزەڭدە جىبەرىلگەن ادىلەتسىزدىكتەردەن قۇتىلۋعا نەگىزدەلگەن. مەنىڭ جاسامپاز جۇرتىم بۇل سىناقتان بۇرىنعىدان دا كۇشتى، بەرەكەلى، بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتەتىن جانە ءوز مەملەكەتتىلىگىن، ەگەمەندىگىن جانە اۋماقتىق تۇتاستىعىن ساقتاۋعا بەلىن بەكەم بۋعان حالىق بولىپ شىعادى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى حالىقارالىق سەرىكتەستەرىن ەلىمىز باستان وتكەرىپ وتىرعان وسىنداي سىن ساعاتتا قازاقستانعا دەگەن بەرىك ىنتىماقتاستىعىن تانىتۋعا شاقىردى.
– مەنىڭ اكىمشىلىگىم ءوز تاراپىنان اۋقىمدى ساياسي جانە ەكونوميكالىق رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرادى، ينۆەستيتسيالىق كەلىسىم-شارتتارعا قول سۇعىلماۋىن قامتاماسىز ەتەدى جانە سىبايلاس جەمقورلىقپەن توقتاۋسىز كۇرەسەدى. سىزدەردى پاندەميادان كەيىنگى كەزەڭدە وزدەرىڭىزدىڭ ديپلوماتيالىق جانە ساياسي مول تاجىريبەلەرىڭىزدى ەكىجاقتى قاتىناستارىمىزدى جاڭا بيىككە كوتەرۋ ءۇشىن پايدالانۋعا شاقىرامىن. قازاقستان سىزدەردىڭ مەملەكەتتەرىڭىزبەن اراداعى ەكىجاقتى جانە كوپجاقتى بايلانىستاردى ودان ءارى جان-جاقتى نىعايتۋعا دايىن، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت موڭعوليا ەلشىسىنە ەكى مەملەكەتتىڭ تاريحي جاقىندىعى جونىندە ايتىپ، مونعوليا مەن قازاقستاننىڭ شىعىس ازياداعى ماڭىزدى سەرىكتەسىنىڭ ءبىرى ەكەنىنە نازار اۋداردى.
– جاقىن كورشى بولعاندىقتان جانە ورتاق قۇندىلىقتارىمىزعا ءمان بەرە وتىرىپ، ءوزارا ىقپالداستىقتى، اسىرەسە ساۋدا-ەكونوميكالىق سالادا كەڭەيتۋگە زور مۇمكىندىك بار ەكەنىن ايتقىم كەلەدى. بۇدان بولەك ازاماتتارىمىزدىڭ اراسىنداعى قاتىناستار دا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. موڭعوليادا تۇراتىن ءجۇز مىڭنان استام ەتنيكالىق قازاق –حالىقتارىمىز اراسىنداعى دوستىقتىڭ التىن كوپىرى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى گرەكيامەن اراداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ ۇدايى كەڭەيىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتىپ، بۇل ەل قازاقستاننىڭ ەۋروپا وداعىنداعى جانە جەرورتا تەڭىزى اۋماعىنداعى ماڭىزدى سەرىكتەسى ەكەنىنە توقتالدى.
– قازاقستانداعى ون مىڭداعان گرەك دياسپوراسى ءبىزدىڭ حالىقتارىمىز اراسىنداعى ماڭگىلىك دوستىق پەن ءوزارا ءتيىمدى ءىس-قيمىلدىڭ سيمۆولى سانالادى. ءبىز، اسىرەسە اۋىل شارۋاشىلىعى، تۋريزم جانە قۇرىلىس سالالارىنداعى جاڭا مۇمكىندىكتەردى پايدالانامىز دەپ ۇمىتتەنەمىن، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى يندونەزيامەن تىعىز قارىم-قاتىناستى دامىتۋ قازاقستاننىڭ ونتۇستىك-شىعىس ازياداعى سىرتقى ساياساتىنىڭ اجىراماس بولىگى ەكەنىن ايتتى.
– ءبىز ەكىجاقتى جانە كوپجاقتى نەگىزدە ورتاق مۇددەلەرى بار سەرىكتەسپىز. ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداققا مۇشە بولۋىمەن قاتار «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنداعى قازاقستاننىڭ نەگىزگى ءرولى اسەان ەلدەرىمەن، سونىڭ ىشىندە يندونەزيامەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ءۇشىن جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ماروككومەن قارىم-قاتىناستار تۋرالى ايتا كەلە، بۇل ەلمەن اراداعى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ قازاقستاننىڭ باتىس افريكاداعى ستارتەگيالىق باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– ءبىز ينۆەستيتسيالىق باستامالاردى جۇزەگە اسىرۋ جانە ەكىجاقتى ساۋدا-ساتتىقتى كەڭەيتۋ ءۇشىن ماروككومەن ءوزارا كۇش بىرىكتىرۋگە دايىنبىز، – دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقاەۆ كانادانىڭ باتىس جارتى شارداعى قازاقستاننىڭ سەنىمدى ءارى جاقىن سەرىكتەسى ەكەنىنە ەرەكشە توقتالىپ، ساۋدا-ەكونوميكالىق، ينۆەستيتسيالىق سالالارداعى، وڭىرلىك جانە حالىقارالىق قاۋىپسىزدىكتى، زاڭ ۇستەمدىگى مەن ادام قۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى تابىستى ىنتىماقتاستىقتى اتاپ ءوتتى.
– قازاقستان مەن كانادا – حالقى از بولعانىمەن، ءىرى مەملەكەتتەر. ءبىزدىڭ ۇلتتىق بايلانىستاردى دامىتۋ جانە وڭىرلىك تەڭگەرىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مىندەتتەرىمىز ورتاق. مەن تاۋ-كەن ءوندىرۋ جانە اۋىر ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرى، ينفراقۇرىلىم جانە اقىلدى قالالار، اقپاراتتىق تەحنولوگيالار مەن اەروعارىش سالالارىندا كوپتەگەن مۇمكىندىكتەر بار ەكەنىن بىلەمىن، – دەدى پرەزيدەنت.
قازاقستان پرەزيدەنتى يزرايل ەلشىسىنە ەكى ەلدىڭ بەرىك ادامي بايلانىستارعا، جان-جاقتى ىنتىماقتاستىققا، ورتاق قۇنىدىلىقتار مەن ءوزارا مۇددەلەرگە نەگىزدەلگەن جاقسى قارىم-قاتىناستاردى تۇراقتى ساقتاپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
– بارلىق دەڭگەيدەگى قارقىندى ءىس-قيمىلدار، سونىڭ ىشىندە ساۋدا-ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميسسياداعى ىقپالداستىق، سەرىكتەستىگىمىزگە جاڭا مۇمكىندىكتەر اشىپ، ءوزارا يگىلىمىزگە قىزمەت ەتەدى. قازاقستان ءسىزدىڭ ەلمەن اراداعى جان-جاقتى قارىم-قاتىناستاردى ودان ءارى كەڭەيتۋگە، اسىرەسە ءبىلىم بەرۋ، ونەركاسىپتىك ءوندىرىس، جوعارى تەحنولوگيالار جانە باسقا دا سالالارداعى بايلانىستاردى نىعايتۋعا نيەتتى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ ماجارستانمەن ارادا بەرىك تاريحي-مادەني بايلانىستارعا، سونداي-اق ورتاق قۇندىلىقتار مەن مۇددەلەرگە نەگىزدەلگەن شىنايى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ ورناعانىن ريزاشىلىقپەن اتاپ ءوتتى.
– ءبىزدىڭ ەلدەرىمىز قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ەكى نارىقتىڭ ورتاسىندا وتە ءتيىمدى ورنالاسقان. اتاپ ايتقاندا، اۋماعىمىز ءبىر جاعىنان، ەۋرازيا ايماعىن، ەكىنشى جاعىنان ەۋروپا وداعىن قامتيدى. مۇنىڭ بىزگە پايداسى زور. وسىنىڭ ارقاسىندا ءبىزدىڭ كاسىپورىندارىمىزعا ءارتۇرلى سالا بويىنشا ىنتىماقتاستىق ورناتۋ ءۇشىن مول مۇمكىندىكتەرگە جول اشىلادى. بۇگىندە ەنەرگەتيكا، كولىك جانە لوگيستيكا، فارماتسەۆتيكا جانە تاماق ونەركاسىبى سالالارىندا جەمىستى قارىم-قاتىناس جاساپ كەلەمىز. ءبىز اۋىل شارۋاشىلىعى، «جاسىل» ەكونوميكا، اتوم ەنەرگەتيكاسى، ورنىقتى ونەركاسىپ، تسيفرلاندىرۋ جانە قارجى سالالارىنداعى بايلانىستارىمىزدى كەڭەيتۋگە نيەتتىمىز، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
جيىن سوڭىندا قازاقستان پرەزيدەنتى ديپلوماتتارعا تابىس تىلەپ، ولاردىڭ مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارىنا جۇرەكجاردى سالەمىن جولدادى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
