وندىرىستىك تاجىربيە – بولاشاق مامان يەسىنىڭ ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا العان ءبىلىمىن ومىردە پايدالانا الۋىنا العاشقى قادام. وسى تاجىربيەلەردىڭ نەعۇرلىم ساپالى بولۋى بولاشاق ماماننىڭ ءوز ىسىنە جەتىك بولۋىن قامتاماسىز ەتەدى. وسى نەگىزدە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ قازاق ءتىلى جانە ادەبيەتى ماماندىعىنىڭ بيىلعى 4-كۋرس ستۋدەنتتەرى وزدەرىنىڭ وندىرىستىك تاجىربيەلەرىن احمەت بايتۇرسىنۇلى مۇراجاي-ءۇيى جانىنان اشىلعان «تىل–قۇرال» وقۋ-ادىستەمەلىك، عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىندا ءوتىپ جاتىر.
احمەت بايتۇرسىنۇلى «ءتىل – قۇرال» وقۋ-ادىستەمەلىك، عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى 2019 جىلدىڭ 29 قاراشاسىندا جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىك رەتىندە تىركەلگەن ەكەن. ەلىمىزدەگى ەپيداحۋالعا بايلانىستى ورتالىق جۇمىسىمەن جانە ورتالىق ديرەكتورى رايحان ساحىبەكقىزىمەن تانىستىعىمىز ونلاين فورماتتا Zoom باعدارلاماسى ارقىلى ءوتتى.
تاجىربيە بارىسىندا بەكىتىلگەن ءۇش جەتەكشىمىز بولدى. ولار: ورتالىق ديرەكتورى رايحان ساحىبەكقىزى، شورتانباي شوقان امانگەلدىۇلى جانە وسپانوۆا گۇلماريا تۇرىسبەكقىزى. ءبىز ىزدەنىستەرىمىزدى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۇراسىن تىلدىك، ادەبي، كوسەمسوز، اعارتۋشىلىق جانە ت.ب باعىتتار بويىنشا باستاپ، قازىرگى تاڭدا ءالى دە جان-جاقتى جۇمىستانۋدامىز. بيىلعى جىلى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىعى اتالىپ وتىلەدى. سوعان وراي، بىزدە ورتالىقتاعى وندىرىستىك تاجىريبە ارقىلى ۇلت ۇستازى اتانعان احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ تۇلعاسىن تەرەڭىرەك تانۋعا ەرەكشە مۇمكىندىك تۋدى. قازىرگى ۋاقىتتا ۇلت ۇستازىنىڭ ءومىر سۇرگەن كەزەڭىندەگى ادەبيەت سالاسىنداعى شىعارماشىلىعى، پۋبليتسيستيكالىق باعىتتاعى "قازاق" گازەتىن شىعارۋى، لينگۆيستيكا سالاسىنداعى "توتە جازۋ" جاساۋى، تەرميندەردى قازاقشا بالاماعا اۋدارۋى جانە ساياساتتاعى "الاش-وردا" ۇكىمەتىنىڭ قىزمەتىنە قاتىسۋى سىندى ءىرى-ءىرى ەڭبەكتەرى تۋرالى ءبىلىمىمىزدى تەرەڭدەتۋ ۇستىندەمىز.
ۇلت ۇستازىنىڭ مۇراجاي-ءۇيى قازىرگى ۋاقىتتا ءبىرشاما ەكسپوناتقا تولى. بۇل مۇراجاي – احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 1934 جىلدارى وتباسىمەن بىرگە ءومىر سۇرگەن قاراشاڭىراعى. حالقىمىزدىڭ سول كەزەڭدەردەگى «ەلىم» دەپ ەڭىرەپ، «ۇلتىم» دەپ جانى اشىعان كوپتەگەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى باس قوسىپ وتىرعان مەكەن بولعان. كورنەكتى قايراتكەرىمىزدىڭ مۇراجاي-ۇيىندەگى كوپتەگەن زاتتار اعايىن-تۋىستارى مەن تۋىپ-وسكەن ولكەسىندەگى كوز كورگەن قارتتاردان الىنعان.
عيماراتتا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى مۇراعات مالىمەتتەرى، ءار ءتۇرلى قۇجاتتار، قولجازبالارى، فوتوسۋرەتتەر، وتە سيرەك كەزدەسەتىن كىتاپتار قويىلعان. مۇراجايداعى كەيبىر زاتتار تورعايداعى مۇراجاي-ۇيىنەن اكەلىنىپتى. ولاردىڭ ىشىندە، جيھازدار مەن ءتۇرلى بۇيىمدار، سونىمەن قاتار، قۇجاتتار دا بار. ۇلت ۇستازىنىڭ مۇراجاي-ءۇيى ارقاشان قۇندى ەكسپوناتتارمەن تولىقتىرىلىپ وتىرادى. مۇراجايدىڭ وزىندىك ەرەكشە اتموسفەراسى مەن بەرەر تاعىلىمى وزگەشە جانعا جايلى.
حوككايدو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى توموحيكو ۋياما احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۇراجاي-ءۇيى جونىندە: «احمەت بايتۇرسىنۇلى مەموريالدى مۇراجايىنا كەلگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن! مەن بۇل قالاعا توقسانىنشى جىلداردىڭ سوڭىندا كەلىپ كەتكەنمىن. سول سەبەپتى وتكەن كۇندەر كوز الدىمدا مەنمۇندالاپ تۇر. جىلى قابىلداعاندارىڭىز ءۇشىن العىسىمدى ايتامىن. مۇراجايدىڭ وركەندەۋىن تىلەي وتىرىپ، احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۇراسى جىلدار بويىنا ماڭگىلىك مۇرا بولىپ قالارىنا سەنەمىن!»، - دەپ، مۇراجاي تۋراسىندا ءوزىنىڭ جىلى كوزقاراسىن بىلدىرگەن ەكەن.
حالقىمىزدىڭ ءبىرتۋار اقىنى، جازۋشىسى، ءارى لينگۆيست، ءارى ادەبيەتشى، ءارى اۋدارماشى، «ەلىم» دەپ ەڭىرەگەن، «وتانىم» دەپ جانىن بەرگەن احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ حالقىنا ارناپ جازعان مۇرالارى بارشىلىق. «ەلىمنىڭ كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ بولسىن. وزگە ۇلتتار مەن حالىقتار ءبىلىم الىپ، ىزدەنىپ جۇرگەندە ءوز ەلىم دە ولاردان قالماسىن. ءبىلىمنىڭ شامشىراعىن جاقسىن. وقۋ-عىلىم ىزدەسىن»،- دەگەن ويمەن ماسا بولىپ شىرىلدادى. سول جولدا «وقۋ قۇرالى»، «ءتىل – قۇرال»، «بايانشى»، «ءالىبپي»، «ساۋات اشقىش»، «الىپپە – استارى»، «ءتىل – جۇمسار» سىندى پەداگوگيكالىق ەڭبەكتەر، «قىرىق مىسال»، «ماسا»، «23 جوقتاۋ» سىندى ادەبي ەڭبەكتەر جازدى. بۇلاردان بولەك، لينگۆيستيكا سالاسىنداعى ىزدەنىستەرى دە قازىرگى كەزدە وزەكتى زەرتتەلىپ ءجۇر. جازعان ماقالالارىنىڭ ءوزى قانشاما؟!
احمەت بايتۇرسىنۇلى قازاق ءتىل ءبىلىمىن حح عاسىردىڭ باس كەزىندە قالىپتاستىرىپ، ونىڭ ىرگە تاسىن قالادى. اراب گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق جازۋىنىڭ رەفورماتورى بولدى. سول سەبەپتى، وسىنداي ەرەن تۇلعانىڭ مۇراجاي-ۇيىمەن بايلانىستا بولىپ، تاجىربيەدەن ءوتۋىمىز ءبىز ءۇشىن ەرەكشە مۇمكىندىك. سوندىقتان، وندىرىستىك تاجىريبە بارىسىندا جەتەكشىلىك ەتىپ، باعىت كورسەتىپ، وزدەرىنىڭ وسى سالاداعى ومىرلىك تاجىربيەلەرىمەن ءبولىسىپ جۇرگەن يماحانبەت رايحان ساحىبەكقىزىنا، وسپانوۆا گۇلماريا تۇرىسبەكقىزىنا، شورتانباي شوقان امانگەلدىۇلىنا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز.
اياجان كۋبيەۆا،
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى
عىلىمي جەتەكشىسى:
رايحان يماحانبەت،
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ اعا وقىتۋشىسى
