مۇنايعا بايلانۋ جانە جاعىرافيالىق قاقپان

2234
Adyrna.kz Telegram

بابالارىمىز الىمساقتان بەرى وسى جەردى مەكەندەگەندە، ارينە ولار 21-شى عاسىردا ۇرپاقتارى الەمدىك مۇحيتقا شىعا الماي، ساۋدا ەمبارگوسىنا تاپ بولىپ قينالارىن بىلگەن جوق. ەگەر بىلسە، ماسەلەنى (مۇمكىن يران ارقىلى) بىردەڭە قىلىپ شەشەر ەدى.

قازاقستان - جاعىرافيالىق قاقپاننىڭ كلاسسيكالىق ۇلگىسى. جەرىمىز كەڭ-بايتاق، تاعى باسقا دەپ ماقتانعانىمىزبەن، ەگەر پراكتيكالىق تۇرعىدا قاراساق، ەكونوميكالىق ءوسىم ءۇشىن بۇل وتە ىڭعايسىز جەر ەكەنىن مويىنداۋ كەرەكپىز. تەڭىز پورتتارىنان الىستامىز، بىزگە قىستا قاتىپ قالماۋ ءۇشىن وراسان ەنەرگيا گەنەراتسياسى كەرەك، كوكتەمگى سۋ تاسقىنى جىل سايىن قارجىلىق شىعىن اكەلەدى، قالالار ءبىر-بىرىنەن الىس بولعاندىقتان لوگيستيكا قىمبات، جازداعى قۋانشىلىق سالدارىنان ءداندى-داقىلدار از جينالادى. قازاقستان گەوساياسي جاعدايعا تۇبەگەيلى بايلانعان ەل ەكەنىن قازىرگى جاعداي جاقسى كورسەتىپ بەردى. كەز-كەلگەن كورشى ەل، الەمدىك قاۋىمداستىق بولسىن، ءبىزدىڭ قارجىلىق جاعدايىمىزعا وڭاي ىقپال ەتە الادى.

رەسەي اشقان سوعىس قازىردىڭ وزىندە بىزگە 300 ميلليارد تەڭگە شىعىن اكەلدى. ەگەر كتك تەرمينالىنداعى "جوندەۋ" جۇمىستارى ەندى ءبىر ايعا سوزىلسا، وندا تاعى قوسىمشا 300 ميلليارد تەڭگە جوعالتۋىمىز مۇمكىن. بيىل بيۋدجەت دەفيتسيتىن جابۋعا ۇلتتىق قوردان 4 تريلليون تەڭگە الىپ وتىرمىز. سوندىقتان، بيىلدان باستاپ قورداعى قارجىنىڭ ازايا باستاۋ پروتسەسسى باستالۋى ىقتيمال. باستى سۇراق - ءبىز ونى توقتاتا الامىز با؟ ءدال قازىر وسى سۇراقتارعا ەشكىم جاۋاپ بەرە المايدى.

ەگەر رەسەيمەن بارىنشا كەلىسەيىك دەسەك، اقش-تىڭ داۋىسى قاتاڭداپ كەلە جاتىر. جانەت يەللەن ناقتى سيگنال بەردى، ونىڭ بىزگە دە قاتىستى ەكەنى تۇسىنىكتى.

250 جىل بويى جۇمىس ىستەپ كەلگەن ابىلاي حان ستراتەگياسى (سوڭعى 30 جىلدا "كوپۆەكتورلى" دەگەن اتاۋعا يە بولعانى بار) ەندى بىزگە كومەكتەسە الا ما؟

ناۋرىز ايىنان بەرى ماكروەكونوميكادا ريتوريكالىق سۇراقتار كوبەيدى. سەبەبى، بۇرىن ءبىز يەك ارتاتىن ماتەماتيكالىق مودەلدەردەن ەش پايدا جوق. قازىر ءتىپتى ساندار، ەسەپتەۋلەر، ستاتيستيكا دا ەشتەڭەنى بولجاۋعا كومەكتەسە المايدى. اناليتيكتەر ءۇشىن "دارمەنسىزدىك" فازاسى باستالدى. ەكونوميكانىڭ ساياسي شەشىمدەرگە تاۋەلدى ەكەنىن انىق كوردىك.

مۇناي نارىعىندا ءدال قازىر ءبىز رەسەي ءۇشىن ارتىق باسەكەلەس بولىپ وتىرمىز. ولارعا مۇناي باعاسىنىڭ قىمباتتاعانى كەرەك. وسى جولدا ءبىزدىڭ مۇنايدى نارىقتان ىعىستىرۋ، بولماسا جارتىلاي قىسۋ جالپاق جاريالانباسا دا، استىرتىن ءجۇرىپ جاتقانى راس. ول سونىمەن بىرگە، رەسەيدىڭ بىزگە قاتىستى كەلىسسوزدەردەگى پوزيتسياسىن كۇشەيتەدى.

بيىل كوپ قارجى جوعالتامىز با؟ يا. ناقتى قانشا؟ ەشكىم بىلمەيدى. كەلەسى جىلى شە؟ ول دا بەلگىسىز. دەمەك، بيىل ءبىز ستاگناتسيادان بەلگىسىزدىك كەزەڭىنە وتتىك. مەنىڭ ويىمشا، بۇل ەڭ ناشار ۋاقىت.

ايبار ولجاەۆتىڭ فەيسبۋكتاعى جازباسى

پىكىرلەر