جىر-قالام مەن قىلقالام

3678
Adyrna.kz Telegram
فوتو: باۋىرجان ومارۇلىنىڭ Facebook پاراقشاسىنان
فوتو: باۋىرجان ومارۇلىنىڭ Facebook پاراقشاسىنان

ءبىزدىڭ بۋىن... كازگۋ-ءدى اقىندار القالاعان جىلدار... قالاشىقتى جايلاعان قاپتاعان شايىردىڭ قاتارىنا كەشكە قاراي ءجالاڭتوستىڭ جاساعىنداي بوپ، كازپي-ءدىڭ جايساڭ جىگىتتەرى ءبىر بۇيىردەن قوسىلاتىن.

جاي جىگىتتەر ەمەس، وزەگىنە ولەڭ قونعان ورىمدەي جاستار. مۇعالىمدەر ينستيتۋتىنىڭ فيلفاگىندا وقيتىن تالانتتى تاستۇلەكتەر نۇرلان ابدىبەكوۆ پەن قادىربەك قۇنىپياۇلىنىڭ جانىندا كوركەمسۋرەت-گرافيكا فاكۋلتەتىنىڭ بولمىسى بولەك سىرىقتاي ستۋدەنتى قازىبەك يسا جۇرەر ەدى. بولاشاق سۋرەتشىنىڭ ولەڭىنە دەيىن وزگەشە-تۇعىن... كازپي-دەن كۇنارا كەلىپ ءجۇرىپ، قالاشىقتىڭ تۇرعىندارىنا ايگىلى "شىڭعىرلاۋداعى شىرايلىمدى" جاتتاتتى. بىرىنشى كۋرستا سۆەتقالي نۇرجان "كوپتەن بەرى ەستىمەي سىڭعىرىن جىردىڭ، الماتىعا سىيا الماي شىڭعىرىپ ءجۇرمىن" دەپ ەكى جول ولەڭ ورگەن-ءدى. سونى وقىپ، جاپپاي شىڭعىرىپ، شەر تارقاتىپ جۇرگەن ءبىزدىڭ قاتارلاستارىمىز ەندى "شىڭعىرلاۋداعى شىرايلىمعا" باس قويدى.

شىرقالعان كوكتە ءجۇر قالىقتاپ ءان،
شىنايى ءسۇيۋ - شىن باقىت.
شىڭعىرلاۋ دەسە، شىرمالىپ قالام،
شىڭىراۋ ويعا شىم باتىپ...

كەيىن اتاقتى بارد اقىن تابىلدى دوسىموۆ وسى ولەڭگە ءان جازدى. ءسويتىپ، ەكەۋى ۇلت ۇعىمىنداعى اق ماحابباتقا، پاك سەزىمگە، ادەپتى ارۋعا، سول ارۋدى وسىرگەن وركەندى وڭىرگە ەسكەرتكىش قويدى. سول تۇستاعى جاس جىگىتتەردىڭ جان-جۇرەگىن شىڭعىرتقان شىڭعىرلاۋ سۇلۋىنىڭ كىم بولعانى، ونىڭ ءبىزدىڭ قازىبەكتىڭ جولىندا نەعىپ جۇرگەنى، ودان سوڭعى تاعدىر-تالايى ءتىپتى دە ماڭىزدى ەمەس. ەڭ باستىسى، بۇل ولەڭ ءبىزدىڭ زامانىمىزداعى العاۋسىز تازا كوڭىلدىڭ، ءمولدىر مۇڭنىڭ كورىنىسى ەدى. جۇزىگى جۇرەگىندە جۇرەتىن قاعىلەز قازىبەك قالاي بولعاندا دا ولەڭمەن ورىلگەن وزگەشە ورنەكتى ومىرگە اكەلدى. ميىمىزعا موردەي باسىلىپ، ءالى كۇنگە دەيىن سانامىزدا جاڭعىرىپ تۇرعانىنا قاراعاندا، بۇل ولەڭدى ءبىر ەمەس، قوس قازىبەك جازعان سەكىلدى كورىنەدى كەيدە. اقىن قازىبەك قولىنا جىر-قالامدى الىپ، تەرەڭنەن تولعانىپ، ودان ءارى سۋرەتشى قازىبەك قىلقالامىن وڭتايلاپ، بەدەرلەپ-بەينەلەي جونەلگەن بە دەرسىڭ... مۇمكىن، ءبارى دە مۇمكىن، بۇل كوركەمونەردىڭ قۇپياسى تاۋسىلعان با، ءسىرا؟!

جالپى، ادەبيەت تاريحىندا قالعان سۋرەتشى قالامگەرلەر از ەمەس. كوركەمونەر سالاسىندا دا ازدى-كوپتى قولتاڭباسى بار اعىلشىننىڭ ءسوز زەرگەرلەرى ۋيليام بلەيك مەن ۋيليام تەككەرەيدى، فرانتسۋز جازۋشىلارى ۆيكتور گيۋگو مەن انتۋان دە سەنت-ەكزيۋپەريدى، ورىس اقىندارى ۆلاديمير ماياكوۆسكي مەن ماكسيميليان ءۆولوشيندى ايتساق تا بولار. ءوزىمىزدىڭ قازاق ادەبيەتىندە دە سۋرەتشى قالامگەرلەر جەتىپ ارتىلادى. الىبەك اسقاروۆ، قايىرباي زاكىروۆ، قۇلتولەۋ مۇقاش، مارالتاي ىبىراەۆ، ەرسايىن جاپاق... سولاردىڭ اراسىندا سۋرەتشىلىگىنەن گورى سۋرەتكەرلىگىنىڭ جەتەگىنە كوبىرەك ەرىپ كەتكەن قازىبەك يسانىڭ ءجونى بولەك.
ءسويتىپ، سۋرەتشى قازىبەك الدەقاشان سۋرەتكەر قازىبەككە اينالدى. تەك سۋرەتكەر عانا ەمەس... ارقالى اقىن. قارىمدى قايراتكەر. قايسار قازاق. ۇلت جوقشىسى. حالىق قالاۋلىسى. ءتىل تىلەكشىسى. اقىرىپ تەڭدىك سۇراپ جۇرگەن ايبارلى ازامات. ونىڭ ءار قىرىنا كەڭىرەك توقتالۋعا بولار ەدى...

بۇگىن ءبىزدىڭ ءداۋىردىڭ قارا قىلدى قاق جارعان قازىبەگى الپىسقا تولدى... جىر-قالامىڭىز بەن قىلقالامىڭىز قولىڭىزدان تۇسپەسىن، قادىرلى قازكە!

باۋىرجان ومارۇلى

پىكىرلەر