اڭىز بەن اقيقاتتىڭ قاھارمانى

بيىل قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، ستراتەگ، تاكتيك ءارى جازۋشى باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ تۋعانىنا 115 جىل تولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

ول 1910 جىلى 24 جەلتوقساندا جامبىل وبلىسىنىڭ جۋالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. لەنينگراد قارجى اكادەمياسى جانىنداعى كۋرستى، كەڭەس ارمياسى باس شتابىنىڭ جانىنداعى جوعارى اسكەري اكادەميانى بىتىرگەن. 1936 جىلى قىزىل ارميانىڭ قاتارىنا الىنىپ، ۆزۆود، روتا كومانديرى، پولك شتابى باستىعىنىڭ كومەكشىسى، قازاق اسكەري كوميسسارياتىنىڭ نۇسقاۋشىسى بولعان. سوعىس باستالىسىمەن 316-شى اتقىشتار (كەيىننەن 8-ءشى گۆارديا) ديۆيزياسىنىڭ جاساقتالۋىنا بەلسەنە قاتىسىپ، سول ديۆيزيا قۇرامىندا مايدانعا اتتانعان.

ماسكەۋ تۇبىندەگى ۇرىستارعا قاتىسىپ، پانفيلوۆ اتىنداعى 8-ءشى گۆارديالىق ديۆيزيا باتالونى، بۇدان كەيىن پولك كومانديرى بولعان. 1941 جىلعى كۇزگى، قىسقى كەسكىلەسكەن شايقاستار كەزىندە باتىر باۋىرجان ءوز باتالونىن 27 رەت شابۋىلعا باستاپ شىققان. 5 رەت قورشاۋدى بۇزىپ، نەگىزگى جاۋىنگەرلىك قۇرامىمەن امان-ەسەن ديۆيزياسىنا قوسىلعان.

سوعىس كەزىندە ديۆيزيا باسقارعان ەكى قازاقتىڭ ءبىرى بولعان باۋىرجان مومىشۇلى قىزىل تۋ، ەڭبەك قىزىل تۋ، حالىقتار دوستىعى، 1-دارەجەلى وتان سوعىسى، 2 رەت قىزىل جۇلدىز، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەندەرىمەن جانە وزگە دە قۇرمەتتى مەدالدارمەن ماراپاتتالعان. 1990 جىلى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى دەگەن اتاق بەرىلگەن.

باۋىرجان مومىشۇلى اسكەري پەداگوگيكا مەن اسكەري پسيحولوگيانى بايىتۋشى باعا جەتپەس مۇرا قالدىرعان دارا تۇلعالاردىڭ ءبىرى بولىپ تاريحتا قالدى. ونىڭ اتاق، داڭقى، باتىرلىعى الەكساندر بەكتىڭ «ۆولوكولامسك تاس جولى» اتتى كىتابىندا كەڭىنەن سۋرەتتەلەدى. اتالعان كىتاپ نەمىس، چەح، ەۆرەي، اعىلشىن، فرانتسۋز جانە وزگە دە شەتەل تىلدەرىنە اۋدارىلعان.

وسى كۇنگە دەيىن باۋىرجان مومىشۇلىنا ارناپ بىرنەشە فيلم ءتۇسىرىلىپ، كىتاپتار جازىلدى. 1967 جىلى رەجيسسەر ءماجيت بەگاليننىڭ فيلمىندە «ارتىمىزدا ماسكەۋ» فيلمىندە باتىردىڭ ءرولىن كاۋكەن كەنجاتاەۆ سومدادى. 2013 جىلى رەجيسسەر اقان ساتاەۆ «باۋىرجان مومىشۇلى» اتتى تەلەحيكايا ءتۇسىردى. باقىتجان مومىشۇلىنىڭ «ۆوسحوجدەنيە ك وتتسۋ»، «ۆو يميا وتتسا» جانە «سىنوۆيا ۆەليكوگو ۆولكا» اتتى كىتاپتارى مەن زەينەپ احمەتوۆانىڭ «شۋاقتى كۇندەر” تۋىندىسى باۋىرجان مومىشۇلىنا ارنالادى.