ساۋلە مەن سايراگۇل

كەشە ءبىر سىيلى اعامنىڭ كوڭىل شايعا شاقىرعان جاقسى وتىرىسىندا سايراگۇلدىڭ ساۋلەگە قارسى ۆيدەوسى، وسىعان وراي ساۋلەنىڭ ماعان جازعان جازباسى جارىق كورىپتى. باسقا دا بىرقاتار وزىمە سىيلى اعا-اپكەلەرىم دە بۇل ماسەلەدە ءوز الاڭداۋشىلىقتارىن ءبىلدىرىپ، ءبىرازى جەكەمە حاتتا جولداپ جاتىر ەكەن. بۇنىڭ بارىنە تىكەلەي قاتىسى بار ادام رەتىندە تاڭعى ساعات 5 بولىپ قالعاندا وسى حاتتى جازۋعا كومپيۋتەرگە وتىردىم. جالپى پەرىشتە-قىزىمنان قاپىدا ايىرىلىپ قالعالى سايراگۇل ءىسى، ورالماندار ءىسى تۋرالى كوپ ويلانىپ، تولعاندىم، وسى جازۋعا وتىرماي تۇرىپ ەكى ءۇش ساعات وتىرىپ جانە ويلاندىم. اقىرى، مىناداي پىكىرگە كەلىپ، ءوزىم ءۇشىن شەشىم قابىلدادىم:
بىرىنشىدەن، مەن ءۇشىن ساۋلە كىم، سايراگۇل كىم؟

ساۋلەنىڭ بەينەسى ونداعان جىل بويىنا تەلەديدار ارقىلى، گازەت-جۋرنالدار ارقىلى بارىمىزگە ەتەنە تانىس. ونىڭ وزگەلەردەن العان نەمەسە ءوزى بەرگەن سۇحباتتارى، تەلەديدار الدىنداعى ءجۇرىس-تۇرىسى، ءبارى-ءبارى جاراسىمدى، قازاق قىزىنىڭ ەتالونى دەۋگە لايىق تۇلعا. ءسىز ءۇشىن بىلمەيمىن، مەن ءۇشىن سولاي بولعان، سولاي بولىپ قالا بەرمەك! الايدا ساۋلە ەكەۋىمىزدىڭ جەكە تانىستىعىمىز وكىنىشكە قاراي، ونىڭ باسىنا تۇسكەن اۋىر قايعىلى جاعدايدا ورىن الدى. 2017 جىلدىڭ اياعىندا ونىڭ تۋعان ءىنىسىن رەسەيدەن قاڭعىپ كەلگەن ورىستار باۋىزداپ ءولتىردى، ساۋلە باۋىرىنىڭ ارتىنان جوقتاۋشى، جابىرلەنۋشى وكىلى بولىپ تانىلدى، مەن قولىمنان كەلگەنىنشە كاسىبي كەڭەستەرىمدى بەرىپ ءجۇردىم. ارادا اي وتەر-وتپەس جالعىز ۇلىنان ايىرىلدى، ونىڭ 7-ءىن بەرىپ جاتقان كۇنى اكەسى قايعىدان كوز جۇمدى... وسىمەن توقتادى ما دەسەك، كەيىننەن ساۋلەنىڭ ۇلىمەن ويناقتاپ بىرگە وسكەن تۋعان اپكەسىنىڭ ۇلى مەزگىلسىز قايتتى. ساۋلەنىڭ ورنىندا شامالى ادام قايعىدان باسىن كوتەرە الماي قالعان بولار ەدى. ساۋلەنى بىلمەيمىن، جەكە ءوزىمنىڭ بۇل جاعدايلار قابىرعامدى قايىستىرىپ-اق جىبەردى. ساۋلەگە قالاي، قايتسەم كومەك ەتە الامىن دەپ، جاتسام-تۇرسام ويلاندىم. ءسوز بىلەدى-اۋ، سوزدەرى وتەدى-اۋ دەگەن تالاي ادامداردى ساۋلەنىڭ ۇيىنە جىبەردىم، ءوزىم دە بىرگە ءجۇردىم، ءوزىنىڭ دە دوس-جاران، اعايىن-تۋماسى بار، ءبىز بار بارىنشا جۇباتتىق، بۇنىڭ ءبارى اللانىڭ ءىسى، سىناعى دەگەندى دالەلدەگەن بولدىق، ساۋلە دە باسىن كوتەرىپ، يىعىن تىكتەگەندەي كورىندى. وسى كەزدە ماعان ءبىر وي كەلدى، ول - نە بولسا دا ساۋلەنى ەندى قوعامدىق ىسكە تارتۋ، ونىڭ ۇيدە جالعىز قالۋىنا جول بەرمەۋ، سول ارقىلى قايعىسىن ۇمىتتىرا الماساقتا، ءسال دە بولسا جەڭىلدەتۋ. سودان قالاي، قايتىپ جۇزەگە اسقانىن بىلمەيمىن مەن ساۋلە جانە اباي.كز سايتىنىڭ ءجۋرناليسى نۇرگەلدى ابدىعاني ۇشەۋىمىز رەسەيلىك ديانا پەرەگۋداعا قارسى ءىستى باستاپتا كەتىپپىز (ول ءىس تۋرالى توقتالماي-اق قويايىن، ينتەرنەتتە اقپارات جەتكىلىكتى). باسقانى بىلمەيمىن، ءوز باسىم ساۋلەنىڭ كوزدەرىنەن وت-جالىندى كورگەندەي بولدىم. ارتىنان سايراگۇل ءىسىنىڭ ەپوپەياسى باستالدى دا كەتتى. ساۋلە جانىپ ءتۇستى! ىسكە بارىمىزدەن دە ەرەكشە قۇلشىنىسپەن كىرىستى، ءتىپتى مەن جوقتا نە قولىم تيمەگەندە، مەنىڭ اناۋ-مىناۋ قاعازدارىمدى دا ءوزى جازىپ، ءوزى اپارىپ ءجۇردى. ىڭعايسىز بولسا دا ايتا كەتەيىن، ءوزى جازعانداي سايراگۇلدىڭ تۇرمەدەن شىققان ءىش كيىمى، ناسكيىنە دە شىنىمەن ءوزى جۋىپ، ءوزى ساتىپ الىپ، اۋىستىرتقانىنا دا كۋا بولدىق. ونىڭ كەي تىرلىكتەرى مەنىڭ ءوزىمدى شوشىتتى، مىسالى «ەگەر ۇكىمەت سايراگۇلدى بوساتپاسا، مەن اشتىق جاريالايمىن» - دەدى. سوندا ول سايراگۇلدى ءالى كورمەگەندە تانىمايدى دا، تەك قانا تۇرمەگە كىرىپ شىعىپ جۇرگەن مەنىڭ ايتۋىمنان عانا بىلەدى! ال ەندى سوت كەزىندەگى جاساعان تىرلىكتەرى ءبارى وزدەرىڭىزدىڭ كوز الدارىڭىزدا، اندا-ساندا «نە بولىپ جاتىر ەكەن» - دەپ قاراعان ادامعا دا ساۋلەنىڭ بۇل ىستە قالاي جانۇشىرا قىزمەت ەتكەنى كورىنىپ-اق تۇر. ودان بىلايدا سايراگۇلدىڭ بالاسى ۇلاعات ماتەماتيكادان ورىن الدى دەپ سۇيىنشىلەپ، ونى اكادەميك، پروفەسسور اتالارى اسقار جۇمادىلداەۆ پەن سايات يبراەۆتەن قاتار باتا الدىرعانى ت.ب. ت.ت. ءبارى كوز الدىمىزدا مەنىڭ جانە نۇرگەلدىنىڭ تىكەلەي قاتىسۋىمىزبەن ءوتىپ جاتتى. ساۋلەنىڭ كوپتەن قابىرعاسىنا باتىپ جۇرگەن دۇنيە سايراگۇل مەن ونىڭ وتباسىنىڭ ءۇيسىز جۇرگەنى بولاتىن، ونىڭدا ءبىر شەشىمىن تاپقانداي بولىپ، وسىدان نەبارى ءبىر اپتا بۇرىن ساۋلە ءوزى جانە مەنىڭ اتىمنان بەلگىلى كاسىپكەر، مەتسەنات باۋىرجان وسپانوۆقا حاتتا دايىنداعان-تۇعىن. ەندى قالعان ماسەلە، سوعان ەكەۋىمىز قول قويىپ، شىققان كىسىلەر ارقىلى وسپانوۆ مىرزاعا جەتكىزۋ بولاتىن. سول كەزدە سايراگۇلدىڭ كۇيەۋى ءۋالي سىلام، ارتىنان سايراگۇل اناداي ۆيدەولارىن جاريالادى...
ءۋالي شىركىن انا ءبىر سايتاننىڭ تىلىنە ەرىپ، مەنى دە ساۋلەنى دە ءبىراز جەرگە اپارىپ تاستاعان ەكەن، ءوز باسىم وعان قينالعاندا جوقپىن. ويتكەنى، ءۋالي قانشا كەزدەسىپ جۇرگەندە قىتايدان مۇعالىمدىكتەن ەرتە زەينەتكەرلىككە كەتۋىنە پسيحيكالىق اۋرۋى سەبەپ بولعانىن ءوز اۋزىمەن ايتىپ جۇرگەن. بۇل جاعدايدى انا سايتاندا 5-كە بىلەدى. راس، ءۋالي سونداي قاعاز جاساتىپ الدىم دەگەن. بىراق، و جاقتان كەلگەن باسقا اعايىنداردىڭ ايتۋىنشا قىتايدا ونداي اۋرۋمەن اۋىرامىن دەپ وتىرىك انىقتاما الىپ زەينەتكە شىعۋ مۇمكىن ەمەس كورىنەدى... سوندىقتان، ونىڭ ءوزى نە، ءسوزى نە دەپ اناۋ ايتقانداي كوڭىلىمە الا قويماعام.
ال ەندى، سايراگۇلدىڭ ساۋلەگە قارسى شابۋىلىنىڭ ءجونى بولەك. اشىعىن ايتقاندا «سايراگۇلدىڭ ءجايىن مەنەن ارتىق بىلەتىن ادام كەمدە-كەم» – دەپ بۇرىن ويلاۋشى ەدىم، قازىر سول سايراگۇلدى تانىماي وتىرمىن. مۇلدەم! بىراق، ءوزىم كۋا بولعان كوپتەگەن جايتتەر مەن دەتالداردى ورنىنا قويا وتىرىپ ساۋلە مەن سايراگۇلدىڭ پورترەتىن جاساقتاپ شىعاردىم. ساۋلەنىڭ كەمشىلىگى مە، ارتىقشىلىعى ما بىلمەيمىن، ول وتە ەموتسيونالدى ادام. بىراق، ادامنىڭ مالدان نەگىزگى ايىرماشىلىعى دا سول ەموتسياسىندا دەيدى عالىمدار. سوعان قاراپ، بۇنىسى كەمشىلىك ەمەس، ارتىقشىلىعى بولار، ءتىپتى ارتىقشىلىعى بولماسا، ادامشىلىعى بولار دەپتە ويلايمىن. الايدا، ساۋلەنىڭ مەن ءوز باسىم كەپىل بولاتىن ءبىر ءسوزسىز ارتىقشىلىعى بار، ول – ونىڭ شىنشىلدىعى! ول ەموتسياعا سالىنىپ ارتىق يا كەم ايتۋى مۇمكىن، بىراق ەشقاشاندا وتىرىك ايتپايتىنى! جوعارىدا قانداي جاعدايدا تانىسىپ، قانداي تىرلىكتەردە بىرگە جۇرگەنىمىزدى ەسەپكە الا، مەنىڭ ول قاسيەتىن كورە، باعالاي الاتىنىما كۇمانىڭىز بولماسىن. ساۋلە وتە شىنشىل ادام! ال سايراگۇل كەرىسىنشە، ول ەموتسياسىن تولىق باسقارا الادى. بىزدەر، ادۆوكاتتار ءۇشىن، ءوز قورعاۋىمىزعا العان ادامدارداعى ول تاپتىرماس قاسيەت! ەموتسياسىن باسقارا الاتىن ادام ايت دەگەن ءسوزىڭدى ايتادى، ايتپا دەگەندى ايپايدى، جىلا دەگەن جەردە جىلايدى، كۇل دەگەن جەردە كۇلەدى، ءبىر سوزبەن ايتقاندا ءبارىن باقىلاۋدا ۇستايدى. ەگەر سىزدەر سوتتا سوتتالۋشىلار تەك قانا شىندىقتى ايتادى جانە شىندىقتى ايتۋعا ءتىستى دەسەڭىزدەر قاتتى قاتەلەسەسىزدەر. ءبىز، جوق، جەكە ءوز باسىم، سوتتا قاداعاڭنىڭ (قادىر مىرزاليەۆ) ولەڭىندەگى «جەتكىزۋ ءۇشىن شىندىقتى، وتىرىك قوستىم ازداعان» دەگەن ءپرينتسيپتى ۇستانامىن. باسقاسىن ايتپاي-اق قويايىن، سايراگۇلدىڭ وتباسىنا قوسىلۋى قاجەت بولدى، مەن ۇشىندە، حالىق ۇشىندە. ونى وتباسىنا امان-ەسەن قوستىق. ەندى سول وتباسىنان ايىرۋ، ءسويتىپ ۇلاعات پەن ۇكىلايدى ءتىرى جەتىم ەتۋ... جوق! ول تۋرالى ويلاۋدا مۇمكىن ەمەس! ونى، باسقاڭىزدى بىلمەيمىن، ۇلىنان ايىرىلعان ساۋلە، قىزىنان ايىرىلعان مەن جاقسى تۇسىنەمىز! سوندىقتاندا، سايراگۇلدى ارى قاراي قورعايسىز با، جوق پا دەگەن سۇراقتىڭ قويىلۋى دا ورىنسىز. سايراگۇل ءوزى مەنەن باس تارتپاسا، مەن ونى قورعاۋدان باس تارتپايمىن. وتباسى ءبىرىنشى كەزەكتە، قالعانى ماڭىزدى ەمەس نەمەسە ەكىنشى، ءۇشىنشى كەزەكتەگى ماسەلەلەر...