ۇكىمەتتىڭ وتستاۆكاسى ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارىن بەي-جاي قالدىرماسا كەرەك-ءتى. سەبەبى، جۇزدەگەن الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى ءوز پايىمدارىن جاساۋدا. ءبىز وسى وقيعاعا وراي، بەلگىلى ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆتىڭ پىكىرىن بىلگەندى ءجون سانادىق.
ۇكىمەتتىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىن كۇتتىڭىز بە؟
ۇكىمەتتىڭ اراكىدىك وتستاۆكاعا كەتىپ تۇرۋى – پرەزيدەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە ءتان قۇبىلىس. ءبىر ادامعا باعىنعان ساياسي جۇيە مەن ساياسي تەحنولوگيا زاڭدىلىعى سونداي. سوندىقتان بۇل ءوزى كۇتۋلى بولعان جايت. ونىڭ ۇستىنە، سوڭعى كەزدە ۇكىمەتكە قاتىستى سىن ۇدەپ كەتتى. پرەزيدەنت تە ۇكىمەتتى جەردەن الىپ، جەرگە سالىپ، ءدۇيىم جۇرتتىڭ كوزىنشە «قورقاقسىڭدار!» دەپ جاتتى. وسىنىڭ ءبارى ۇكىمەتتىڭ باسىنا بۇلت ۇيىرىلگەنىن ءبىلدىرىپ ەدى. اىقىرىندا ۇكىمەت كەتىپ تىندى.
حالىقتىڭ (انالاردىڭ) تالابى وتكەن ۇكىمەتتىڭ كولەڭكەسىندە قالۋ قاۋىپى بار ما؟
ولاي بولمايتىن سياقتى، ويتكەنى پرەزيدەنت كەشەگى مالىمدەمەسىندە وسى جانە باسقا دا الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە قوماقتى قارجى بولىنەتىنىن ايتتى ەمەس پە؟ بىراق قوعامدا، ەكونوميكادا، الەۋمەتتىك سالادا وسى جىلدارى قوردالانىپ، شەشىمىن تاپپاعان پروبلەمالار پرەزيدەنتتىڭ ءبىر قاۋلىسىمەن شەشىلە قويماسى انىق.
جاڭا ۇكىمەتتىڭ كەلۋى ەلدەگى ساياسي-ەكونميكالىق جاعدايىنا پايدا اكەلە مە؟
«قوسىلعىشتاردىڭ ورنىن اۋىستىرعانمەن قوسىندى وزگەرمەيدى» دەگەن اريفمەتيكالىق تۇجىرىمدى ساياساتقا دا قولدانۋعا بولاتىن سياقتى. قاي ۇكىمەت اۋىسقاندا جاعداي كۇرت جاقسارىپ ەدى؟! باياعى جارتاس – سول جارتاس!
اڭگىمە جۇيەلىك داعدارىستا بولىپ تۇر.
وزگەرىس بولۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
ول ءۇشىن ۇكىمەتتى جاساقتاۋدىڭ ءپرينتسيپى وزگەرۋى ءتيىس. ياعني، پارلامەنتتىك سايلاۋعا تۇسەتىن پارتيالار ناقتى باعدارلاما ۇسىنۋى شارت. حالىق ونى تالقىلاپ، ءوز كوزقاراسىن ءبىلدىرۋى ءتيىس. سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەن پارتيا ءوز ۇكىمەتىن قۇرىپ، بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الۋى كەرەك. ەلگە بەرگەن ۋادەسىن ورىنداسا، ول ۇكىمەتتى حالىق كەلەسى سايلاۋدا قولدايدى، ورىنداي الماسا، سايلاۋشىلار ول پارتياعا داۋىس بەرمەيدى. مىنە، شىنايى ساياسي باسەكە مەن جاۋاپكەرشىلىك دەگەنىمىز وسى! جانە دە ۇكىمەتتىڭ كۇندەلىكتى قىزمەتىن باقىلاپ وتىراتىن وكىلەتتى پارلامەنت پەن تاۋەلسىز باق جۇيەسى بولۋى شارت. وسىنداي دەموكراتيالىق ءداستۇر ورنىقسا، ۇكىمەتتىڭ جۇمىسى دا جاندانا تۇسپەك!
جاڭا ۇكىمەت "رۋحاني جاڭعىرا" الا ما؟ ياعني، قازاق ءتىلى شارۋاشىلىق تىلىنە اينالا الا ما؟
قازاق تىلىنە نەمقۇرايلى قاراعان كەز كەلگەن ۇكىمەتتىڭ بولاشاعى جوق! ساياسي باسەكە قىزا تۇسكەن قازىرگى كەزەڭدە ءاربىر مينيستر وسى جايتتى ۇعىنىپ، باسشىلىققا الماسا، ونىڭ كۇنى مەن ساياسي كارەراسى قاراڭ بولاتىنىن سەزىپ تە جاتىر!
بىراق مەن «رۋحاني جاڭعىرۋ» ماسەلەسىن تەك قانا ءتىل ماسەلەسىنە تەلىپ قويماس ەدىم: ونىڭ اۋقىمى ودان اناعۇرلىم كەڭ ءارى تەرەڭ.
ساعىنتاەۆ كومانداسىنىڭ قاتەلىكتەرى؟
بۇل ۇكىمەت وتستاۆكاعا كەتكەن سوڭ ونى سىناۋشىلار تابىلا قالار. ءبىز بولساق، بۇل ۇكىمەتتىڭ كەمشىلىگىن و باستان ايتىپ كەلەمىز.
مەنىڭشە، بۇل ۇكىمەتتىڭ ءتورت باستى قاتەلىگى مەن كەمشىن تۇسى بولدى.
بىرىنشىدەن، بۇل ۇكىمەت ءوزىن بىرەگەي، ءبىر ماقساتقا جۇمىلعان كوماندا رەتىندە تانىتا المادى. ونىڭ ءوز سەبەبى بار، ويتكەنى ءار ءمينيستردىڭ ارتىندا ونى قولداعان كلان، ناقتى وليگارحتىق توپ تۇر. سوندىقتان ول شەنەۋنىك مەملەكەتتىك مۇددەدەن گورى، ءوز جاقتاستارىنىڭ سويىلىن سوعىپ جاتادى. ءارتۇرلى لاگەردىڭ وكىلى بولعاندىقتان، ءبىرىن-ءبىرى اڭدىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ ءسۇرىنۋىن تىلەپ وتىرعانداي كەيىپ تانىتتى.
ەكىنشىدەن، بۇل ءوزى «ءبىز تەك قانا پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن ورىنداپ جاتىرمىز» دەگەن جالپى سىلتاۋدى باسشىلىققا العان، ساياسي جاۋاپكەرشىلىگى مۇلدەم جوق ۇكىمەت ەدى. قيت ەتسە بولدى، بار جاۋاپكەرششىلىكتى پرەزيدەنتكە ارتا سالۋ – اسا قيىن شارۋا ەمەس قوي! «وسى شەشىم ءۇشىن بار جاۋاپكەشىلىكتى ءوز موينىما الامىن!» دەگەن ءبىر دە ءبىر ءمينيستردى كورە المادىق!
ۇشىنشىدەن، بۇل ۇكىمەت ەڭ باستى مىندەت – قازاقستان ەكونوميكاسىن ديۆەرسيفيكاتسيالاۋ، ياعني مۇنايعا تاۋەلدىلىكتەن قۇتىلۋ ءىسىن جۇزەگە اسىرا المادى. سول سەبەپتى، پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ايتقانداي، باستى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر مەيلىنشە تومەن بوپ شىقتى.
تورتىنشىدەن، ءبىز بۇل ۇكىمەتتىڭ ادامي سيپاتى مەن بولمىسىن كورە الماي-اق كەتتىك. ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە سۇراپىل وقيعالار، تراگەديالار بولىپ جاتادى، ال ولار جىلى كابينەتتەرىنەن شىعۋعا جاراماي جاتتى. ەل ىشىنە بارىپ، جۇرتپەن تەرەزەسى تەڭ اڭگىمە قۇرىپ، ناقتى بولمىسپەن مەيلىنشە جاقىن تانىسقاندا، بالكىم، قوعامنىڭ دا ول ۇكىمەتكە دەگەن كوزقاراسى باسقاشا بولار ما ەدى.
ولاي بولماي شىقتى. سوندىقتان دا «وسى ۇكىمەت مىقتى ەدى، وبال بولدى» دەپ جاتقان قالىڭ جۇرت تا كورىنبەيدى....
اڭگىمەلەسكەن جاسۇلان ءناۋرىزالى
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
