قاراشاي-مالقار كىمدەر؟

2921
Adyrna.kz Telegram

شىركىن مىنا كاۆكازداعى قاراشاي - مالقار حالىقتارىنىڭ كيىمىندە ءبىزدىڭ قوشقار مۇيىزدەرمەن باسقا ويۋلار قايدان ءجۇر؟
جانە بۇلاردىڭ تىلدەرى نەگە قازاق تىلىنە وتە ۇقساس؟
تاريحتا قازاق پەن قاراشاي - مالقاردىڭ جاقىن قونىستانىپ وتىرعان كەزى بار ما؟ ستالين دەپورتاتسياسىن ايتپاي - اق قويايىق، ول مەرزىم ءداستۇر الماساتىن كەز ەمەس. ەندى قاي جەردە كەزدەستىك ءبىز بۇلارمەن؟


1253 جىلى فرانتسيسكان موناحى گيوم دە رۋبرۋك باتۋ ورداسىندا وسى الانداردى كوپتەپ كەزدەستىرەدى. الاندار باتۋدىڭ مۇعۇلدارىنا جاقىن مەكەندەپ، قويان - قولتىق ارالاسىپ جاتقان حالىق ەكەن. ولاردى باتۋدىڭ حالقى "استار" دەپ اتاپتى.
مەنىڭشە، وسى قاراشاي - مالقارلار سول كەزدە قازاقتىڭ ءتىلى مەن ءداستۇرىن الىپ كەتكەن الانداردىڭ ۇرپاعى. بۇلار سول كەزدە قازاقتانىپ كەتتى. بۇلاردىڭ ءبىر بولىگى اس رۋى بوپ نوعايدىڭ قۇرامىنا كىردى.
وسىعان سوۆەت عىلىمىنىڭ باسى جەتپەدى. سوۆەت عىلىمى بۇلاردى "جۇمباق حالىق" دەپ جىلى جاۋىپ قويدى.

ءتىپتى ۋيكيپەديادا دا بۇلاردىڭ تاريحى تۋرالى مالىمەتتەر جوقتىڭ قاسى. ال بۇلار قازىر ءسال تىلدىك ەرەكشەلىكپەن قازاقشا سايراپ وتىر. بۇلاردى مەن ءتىپتى سول زامان وردا تىلىنە كوشىپ، قازاقتىڭ سول زامانداعى كونە ءتىلىن ساقتاپ قالعان حالىق اۋ دەپ جوبالايمىن. بۇلار ء"دۇر - ءدۇر" دەپ سويلەپ وتىر، باياعىنىڭ قازاعى دا ءسوز سوڭىن ء"دۇر" دەپ اياقتايتىن بولعان. بەرگى ءبىزدىڭ حان كەنەنىڭ حاتى دا سولاي جازىلعان.
بۇل فاكتىنىڭ ءبارى ءبىر كەزدە باتۋدىڭ ورداسىنىڭ قازاقشا سويلەگەنىن كۇللى عالامعا دالەلدەپ تۇر.

ولجاس ءابىل

 

پىكىرلەر