قازاقستانداعى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالردىڭ ينكليۋزيۆتى ءبىلىم الۋ قارقىنى

3835
Adyrna.kz Telegram

قازاقستان بۇگىن دە ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن ينۆەستيتسيالارعا باسىمدىق بەرىپ جاتىر. بىراق كەيدە مۇمكىنلىگى شەكتەۋلى جانداردى وقىتۋ نازاردان تىس قالىپ قويادى، - دەگەن ەكەن بۇۇ-نىڭ مۇگەدەكتەر قۇقىعى جونىندەگى ارنايى بايانداماشىسى كاتالينا دەۆانداس اگيلار.

قازاقستانداعى مەكتەپ جاسىنداعى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ از عانا پايىزى جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە ساپالى، ينكليۋزيۆتى ءبىلىم الادى. اسىرەسە، پسيحياتريالىق-نەۆرولوگيالىق مەكەمەلەردە تىزىمدە تۇرعان مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار بۇل پروتسەستەن قاپى قالۋدا.

قازاقستان ۇكىمەتى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ ينكليۋزيۆتى بىلىمگە قول جەتكىزۋىن قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتەدى جانە مۇگەدەكتەردىڭ قۇقىقتارىن، سونىڭ ىشىندە ەرەۋشە قاجەتتىلىگى بار بالالاردىڭ ينكليۋزيۆتى، ساپالى ءبىلىم الۋ قۇقىعىن بەكىتەتىن ادام قۇقىقتارى جونىندەگى حالىقارالىق شارتتاردى راتيفيكاتسيالاۋ بويىنشا ماڭىزدى قادام جاسادى. ۇكىمەت سونىمەن قاتار مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردىڭ ساپالى ءارى ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە قاتىستى زاڭنامالىق جانە دە ساياسي وزگەرىستەر ەنگىزدى.

ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ پروتسەسى - 21-عاسىرداعى ەڭ ۇلكەن سۇرانىسقا يە ماسەلە جانە حالىقارالىق ستاندارتقا اينالعان جۇيە. قازاقستاندا ينكليۋزيۆتى تۇردە ءبىلىم الۋدى قاجەت ەتەتىن 160 مىڭ-عا جۋىق مۇمكىندىگى شەكتەلگەن بالا بار. ستاتيستيكاعا سۇيەنسەك، ولاردىڭ تەك 23% عانا وسىنداي ءبىلىم بەرۋ پروتسەسىنە قاتىسادى.

جاڭا وزگەرىستەر مەن جاڭالىقتارعا بەيىمدەلۋ ءۇشىن، ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى ەنگىزۋ ماقساتىندا قازاقستان كوپ قيىندىقتاردى ەڭسەرىپ كەلەدى جانە تۋىنداعان پروبلەمالاردى حالىقارالىق تاجىريبەلەردى ەنگىزۋ ارقىلى شەشۋگە تىرىسىپ باعۋدا. ماسەلەن،
- قازىر قازاقستاندىق مەكتەپتەردە پەداگوگ-اسسيستەنت، ياعني كەڭەسشى سانالاتىن — تيۋتور لاۋازىمى ەنگىزىلدى.
-قر پەداگوگتەرى بەيىمدەلگەن سپورت نەگىزدەرىن ۇيرەنۋدە، فرانتسۋز ارىپتەستەرىمەن بىرلەسىپ، بەيىمدەلگەن سپورتتى مەكتەپ ساباعىنا ەنگىزۋ ءۇشىن ارنايى باعدارلامالار ازىرلەۋدە،

- وقۋ باعىتى ينكليۋزيۆتى ويىندار ارقىلى داميدى، وعان قاراپايىم بالالار دا، ەرەكشە بالالار دا قاتىسا الادى.
- قايىرىمدىلىق ۇيىمدارى ينكليۋزيۆتى وقىتۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن كابينەتتەر اشىپ، وندا بالالاردى مىنەز-قۇلىقتى قولدانبالى تالداۋ ادىستەمەسى بويىنشا وقىتادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىلىم جانە عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2020-2025 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا سايكەس، 2025 جىلعا قاراي مەكتەپتەردىڭ، بالاباقشالاردىڭ 100%-ى جانە كوللەدجدەر مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ 70%-ى ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋى ءتيىس.

ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ - قازىرگى ادام ساناسىنداعى توڭكەرىس جانە اشىق دەموكراتيالىق مەملەكەتتەردى تاڭداۋى. ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ - بۇۇ-نىڭ بىرقاتار كونۆەنتسيالارى قولدايتىن جاھاندىق قوزعالىس، "ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ ساياساتىنا شولۋ" باسىلىمىندا اتاپ وتىلگەن.

"ينكليۋزيا" تەرمينى جانە ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ پرينتسيپتەرى 1994 جىلى سالامانكاداعى (يسپانيا) ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامدارعا ءبىلىم بەرۋ جونىندەگى دۇنيەجۇزىلىك كونفەرەنتسيادا حالىقارالىق قولدانىسقا ەنگىزىلدى. وسى جىلى "بارشاعا ارنالعان ءبىلىم" حالىقارالىق باعدارلاماسىنا قازاقستان دا قوسىلدى.

پىكىرلەر