جالپى، ء"ادىل سايلاۋ وتكىزەمىز" دەگەن ءسوز دەنى دۇرىس وركەنيەتتى ەلدەردە ۇياتتى ءسوز. بۇل ءسوز وكىنىشكە وراي ديكتاتورلىق مەملەكەتتەردە، ماسەلەڭكي اسكەرسىماق ۇرداجىق نوقايلار بيلەگەن ديكتاتورلىق اراپ مەملەكەتتەرىندە، ارتتا قالعان مەشەۋ افريكا رەسپۋبليكالارىندا، ەلدەرىندە ءومىرى دۇرىس سايلاۋ وتپەيتىن، سايلاۋشى داۋىسىن بوياعا بەيىم سوۆوكتىڭ فەودالدارى بيلەگەن تمد نىڭ اۆتوريتارلى ەلدەرىندە عانا اكتۋالدى ءسوز. حالىقتارى بيلىكتەرىنىڭ سۇرقيا ساياساتتارىنان ابدەن زارەزاپ بولعاسىن، ونداعى كەزەكتى باسشىسىماقتار جۇرتتى سەندىرۋ ءۇشىن ء"ادىل سايلاۋ" دەگەندى نىعىرلاپ ايتىپ ۇيرەنگەن.
ال وركەنيەتتى ەلدەردە، مىسالى فرانتسيادا، پرەزيدەنت ماكرون "كەلەسى سايلاۋدى ءادىل وتكىزەمىن" دەسە، فرانتسۋزدار "وسى ۋاقىتقا دەيىن ول ءادىل وتپەي ءجۇر ما ەدى" دەپ ونى ءتۇتىپ جەپ قويار ەدى. سەبەبى سايلاۋدىڭ اتى سايلاۋ، ول تەك ءادىل عانا بولاتىن پروتسەسس، ونى بۇرمالاۋ، ياعني حالىقتىڭ تاڭداۋىن ۇرلاۋ - قىلمىس. سوندىقتان ول جەردە ونداي ءسوز تىركەسى كەرەك ەمەس.
ال ءبىزدىڭ وسى ەلدەر اراسىنان قاي كاتەگورياعا جاتاتىنىمىز مالىمدەمە جاساعان توقاەۆتىڭ وزىنە ايان.
ەكىنشىدەن، جاقسى، بۇل بارشا زاڭدىلىقتار ساقتالاتىن ءادىل سايلاۋ دەلىك، حالىقتىڭ قۇقى دەلىك. ەندەشە، ول جەردە حالىق بارىپ داۋىس بەرەتىن شىنايى حالىقتىق كانديداتتار بار ما؟ تىركەلگەن پارتيالاردان شىققان پەرۋاشوۆ پەن كوممۋنيستىك پارتيا باسشىسى حالىقتىڭ تاڭداۋى دەگەنگە كىم سەنەدى؟
مەن ءوزىم، پەرۋاشوۆ دەگەندى دە، باسقا دا پارتيا باسشىلارىن ءومىرى تانىعان ەمەسپىن جانە ولاردى ەشقاشان ساياساتكەر دەپ قابىلداعان ەمەسپىن. ال قازىرگى جاعدايدا مەنىڭ الدىمداعى "ەندى ەكى - اق اي قالعاندا سولاردى دەرەۋ تانىپ ولارعا داۋىس بەر" دەگەن يشارانى كادىمگىدەي ءادىل سايلاۋ دەپ، ءادىل تاڭداۋ دەپ اتاۋعا بولا ما ەكەن؟ بۇل راس تاڭداۋ ما؟
ۇشىنشىدەن، ەگەر بۇل سايلاۋ، توقاەۆ مىرزا ايتقانداي راس بۇكىل زاڭدىلىقتار ساقتالاتىن ءادىل سايلاۋ بولسا، مەنىڭشە، وسى بيلىك ۇسىناتىن "مەن" دەگەن كانديداتتاردىڭ ءتىل كومميسسياسىنىڭ سىناعىنان وتپەي - اق وماقاسا اساتىنىن بىلەمىن. ال زاڭناما بويىنشا پرەزيدەنتىككە كانديدات قازاق تىلىنەن شىعارما جازىپ، قازاقشا ءتىل شەشەندىگىن دالەلدەۋ كەرەك، ەگەر بۇل سايلاۋ راسىندا زاڭدىلىقتار ساقتالعان ءادىل سايلاۋ بولسا، توقاەۆ مىرزا، "كانديداتتار وسى زاڭنامانىڭ تالاپتارىن ورىنداي الماسا، ولار وتپەيدى" دەپ راس ولاردىڭ ءبىرازىن قىرقىپ تاستاي الا ما ەكەن؟ سەبەبى بۇل جەر كادىمگىدەي ءبىراز كولدەنەڭ كوك اتتىنىڭ قىرقىلاتىن جەرى. سوندا ءبىز بارشا زاڭدىلىق ساقتالىپ بۇل سايلاۋدىڭ ءادىل ءوتىپ جاتقانىنا ءبىرشاما سەنگەندەي بولايىق.
جالپى، قۇرمەتتى حالقىم، سايلاۋ دەپ تەك بوسقا شاپقىلاي بەرمەي، ءادىل سايلاۋ وتكىزۋگە ءسوز بەرىپ وتىرعان توقاەۆتان زاڭدىلىقتاردىڭ، زاڭنىڭ، كونستيتۋتسيانىڭ باپتارىنىڭ ورىندالۋىن تالاپ ەتۋ - ول سەنىڭ قۇقىڭ. ويتكەنى ەرتەڭ ۋچاسكىلەردە داۋىس بەرەتىن، ەرتەڭگە تاڭداۋىڭدى جاسايتىن ءبىر ءوزىڭ، سوندىقتان قازىردەن باستاپ سول قۇقىڭدى گراممداپ بولسا دا ءبىلىپ، پرەزيدەنت توقاەۆقا سالماق سالىپ تالاپ ەتۋىمىز كەرەك. سول كەزدە ءسوز بەرگەن توقاەۆ مىرزانىڭ ۋادەسىنىڭ قانشالىقتى ورىندالعانىن كورەلىك.
ولجاس ءابىل
