رەسەي قازاقستان ازاماتتارىن ينتەرنەت جارنامالار ارقىلى سوعىسقا شاقىرا باستادى، - دەپ حابارلايدى ادىرنا ۇلتتىق پورتالى Reutres اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.
رەسەي تاراپى "ارنايى وپەراتسيا" دەپ اتايتىن ۋكرايناداعى سوعىسقا قازاقستاندىق ەرىكتىلەردى دە تارتپاق. ينتەرنەت توراپتارىنداعى جارنامالاردا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك تۋلارىن قاتار قويىپ، "پلەچوم ك پلەچۋ" دەگەن ۇران كوتەرىلە باستاعان. قيىر شىعىستاعى ساحالين ايماعىنداعى رەسەي قارۋلى كۇشتەرىنە قىزمەت ەتكىسى كەلەتىن ەرىكتىلەرگە ءبىر رەتتىك 495 000 رۋبل (2 286 900 تەڭگە) وتەماقى بەرىلەتىنى، سونىمەن قاتار، اي سايىن 190 000 رۋبل (877 800 تەڭگە) ايلىق تولەنەتىنى، مۇنان دا باسقا جەڭىلدىكتەر كورسەتىلەتىنى جارنامالانىپتى.
بۇل جايتقا قاتىستى فوكۋس باسىلىمى "قازاقستان بۇرىنعى كەڭەستىك رەسپۋبليكا ەكەنىن، قازاقستاندا 3 ميلليونعا جۋىق ەتنيكالىق ورىستار تۇراتىنىن، قازاقستان مەن رەسەي ءوزارا وتە جاقىن وداقتاس ەكەنىن، بىراق اقوردا ۋكرايناداعى رەسەي قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ارنايى وپەراتسياسىن قولداماي وتىرعانىن" جازعان.
بۇعان دەيىن مۇنداي جارناما قازاقستان تاراپى رەسەيگە 2050 جىلعا دەيىن جالعا بەرگەن بايقوڭىر قالاسىنىڭ پروكۋراتۋراسى سايتىندا دا جاريالانعان بولاتىن. بايقوڭىر پروكۋراتۋراسى قالا تۇرعىندارىن ۋكرايناداعى ارنايى وپەراتسياعا شاقىرىپ، ەرىكتىلەرگە 260 000 رۋبل (1 201 200 تەڭگە) ءبىر جولعى تولەم تولەنەتىنىن، بۇدان دا باسقا جەڭىلدىكتەر جاسالاتىنىن رەسمي مالىمدەگەن. ارتىنشا بايقوڭىر قالاسىنىڭ اكىمشىلىگى بۇل باستامانى 2023 جىلدىڭ 7 اقپانى كۇنگى №46 قاۋلىعا سايكەس جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىن، شاقىرتۋدىڭ قازاقستان ازاماتتارىنا قاتىسىنىڭ جوقتىعىن، جارناما بايقوڭىردا تۇراتىن رەسەي ازاماتتارىنا ارنالعانىن ايتىپ اقتالدى..
قازىبەك ءداۋىتالى، زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى:
- رەسەي تاراپىنىڭ سوعىسقا قازاقستان ازاماتتارىن شاقىرۋى تاۋەلسىز قازاقستان مەملەكەتىنىڭ زاڭىنا قايشى كەلەدى. ارينە، كورشى ەلدىڭ ءبىزدىڭ ازاماتتاردى ينتەرنەت ارقىلى سوعىسقا شاقىراتىن جارنامالارىنا شەكتەۋ قويۋ قيىن. سويتسە دە، ءبىزدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى اتالعان فاكتىگە قاتىستى قازاقستان ازاماتتارىن ۋكرايناداعى سوعىسقا شاقىرۋدىڭ زاڭسىز ەكەنىن، قارۋلى قاقتىعىسقا قاتىسقان بارلىق قازاقستان ازاماتتارى قۋعىندالاتىنىن، بۇل جايت ەكى ەل اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناستارعا كولەڭكەسىن تۇسىرەتىنىن رەسمي مالىمدەۋى كەرەك. ماسەلەن، قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 170 بابىندا جالدامالى اسكەرگە تيىم سالىنعان. 171 باپتا جالدامالىلاردى دايىندايتىن بازا قۇرۋعا بولمايتىنى، ال 172 باپتا شەتەلدەگى اسكەري قاقتىعىستارعا قاتىسۋعا مۇلدەم تيىم سالىنعانى انىق كورسەتىلگەن. قازاقستان 2014 جىلدان بەرى بۇل باپپەن بىرنەشە ازاماتتى سوتتادى. ولاردىڭ ىشىندە رەسەي ءاسكەرىنە قوسىلىپ، ۋكراينامەن سوعىسىپ جاتقاندار دا، ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرى ساپىنا قوسىلعاندار دا بار. ياعني، ءبىزدىڭ مەملەكەتتىڭ زاڭى بۇل ماسەلەدە ەكى تاراپتى دا قولدامايتىنىن، قازاقستان زاڭى شەتەلدەگى سوعىسقا قاتىسقانداردىڭ ءبارىن ءبولىپ-جارماي جازالايتىنىن بايقاتتى. ارينە، ۋكرايناداعى قارۋلى قاقتىعىستارعا قاتىسقان ون بەستەي ادام سىرتتاي سوتتالدى. ولار قازىر ەل اۋماعىنا كىرە الماي ءجۇر.
زاڭگەر قازىبەك ءداۋىتالى بايقوڭىردى جالعا بەرۋ تۋرالى شارتتى ەكى ەلدىڭ پارلامەنتى قايتا قاراپ، وندا جالعا بەرۋ مانىنە كىرەتىن
"بايقوڭىر پروكۋراتۋراسىنىڭ تاراتقان اقپاراتىنا قاتىستى كەسىمدى وي ايتۋ قيىن. قازاقستان بۇل قالانى رەسەي مەملەكەتىنە 2050 جىلعا دەيىن جالعا بەرگەن. ول قالادا قوس ۇكىمەت سالتانات قۇرىپ تۇر. قالا تۇرعىندارى رەسەي زاڭدارىنا باعىنادى. بىراق، ول جەردە قازاقستان ازاماتتارى دا تۇرادى عوي. مۇنداي "قوس ۇكىمەتتىلىك" ستاتۋسى بار (سولاي دەۋگە كەلسە، ارينە) قالا الەمنىڭ بىردە ءبىر ەلىندە جوق. سوندىقتان، بايقوڭىر قالاسىنداعى قازاقستان ازاماتتارىنىڭ قۇقىعىنىڭ قورعالۋىنا مەملەكەتىمىز مۇددەلى بولۋى كەرەك. مەنىڭشە، قالانىڭ پروكۋراتۋراسىنىڭ سايتىندا جاريالانعان جارنامانى رەسەي تاراپى ءوز ازاماتتارىنىڭ جەكە مەكەن-جايىنا جولداعانى دۇرىس بولار ەدى. جالپى ادرەساتقا جولدانعان حاباردى قازاقستان ازاماتتارى دا وقيتىنىن، بۇل ءبىزدىڭ زاڭناماعا قايشى ەكەنىن ولار ەسكەرمەي وتىر" دەيدى زاڭگەر.
ال، ساياساتتانۋشى دوس كوشىم رەسەيلىك سايتتارداعى جارنامالاردى ارانداتۋشىلاردىڭ ارەكەتى دەپ باعالايدى. رەسەي تاراپى رەسمي مالىمدەمە جاساپ، قازاقستان ازاماتتارىن ۋكرايناداعى سوعىسقا شاقىرىپ جاتسا، "وندا اڭگىمە باسقاشا بولار ەدى" دەگەن پىكىردە.
دوس كوشىم، ساياساتتانۋشى:
مەن بۇل جايتتى قاراپايىم ارانداتۋشىلىق دەپ قارايمىن. 2014 جىلعا دەيىن ءبىزدىڭ قىلمىستىق كودەكستەگى زاڭىمىز بويىنشا شەتەلدەگى قارۋلى قاقتىعىستارعا اقشا تابۋ ماقساتىندا سوعىسۋعا بولمايتىن، ەگەر ساياسي كوزقاراسىنا قاتىستى ءوز قالاۋىڭمەن سوعىسقا بارسا، وعان شەكتەۋ قويىلمايتىن. بۇل زاڭ كوپتەگەن ازاماتتارىمىزدىڭ سيريا ەلىندەگى سوعىسقا كەتۋىنە جول اشتى. ەلىمىزدەگى زاڭ ورىندارى وسىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن قازاقستان ازاماتتارىنىڭ جالپى شەتەلدەگى اسكەري قاقتىعىستارعا قاتىسۋعا ءبىرجولا تيىم سالۋعا ءماجبۇر بولدى. دەمەك، بۇل زاڭ بارىنە قاتىستى. ءبىزدىڭ مەملەكەت ۋكراينا اۋماعىنا سوعىسقا بارعان كەز-كەلگەن ازاماتىن قۋدالاۋعا قۇقىلى. قازاقستان مەملەكەتى حالىقارالىق شارتتارعا سايكەس وزگە ەلگە اسكەر جىبەرە الادى. ال، جەكە ازاماتتىڭ وزگە ەلدىڭ قارۋلى كۇشتەرىمەن كەلىسىم-شارت جاساسۋعا قۇقى جوق.
ساياساتتانۋشى ساراپشىلار رەسەي تاراپى قازاقستان اۋماعىندا مۇنان دا باسقا استىرتىن شاقىرتۋلار بولىپ جاتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. ولاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، بۇل رەسەي بيلىگىنىڭ تىنىسىنىڭ تارىلا باستاعانىن بىلدىرەدى. رەسەي قورعانىس مينيسترلىگى 2022 جىلدىڭ 21 قىركۇيەگى مەن 31 قازان ارالىعىندا موبيليزاتسيا جاريالاپ، 318 000 ازاماتتى اسكەر ساپىنا العان بولاتىن. ەندى، قايتا موبيليزاتسيا جاريالاۋعا پۋتين بيلىگىنىڭ جىگەرى جەتپەيدى. سەبەبى، 2024 جىلدىڭ 7 مامىرى كۇنى رەسەيدە پرەزيدەنتتىك سايلاۋ وتپەك. كرەمەل حالقىنىڭ نارازىلىعىن ءورشىتىپ الماۋ ءۇشىن سايلاۋعا دەيىن ءوز ازاماتتارىن جاپپاي اسكەرگە شاقىرا الماي مىسى قۇرىپ وتىر. سوندىقتان دا، ولار قازاقستان سەكىلدى ەتنيكالىق ورىسى كوپ ەلدەردىڭ ازاماتتارىن ول مەملەكەتتىڭ ىشكى زاڭدارىن ەلەمەي، قىزىل-جاسىل جارنامامەن قىزىقتىرىپ كورمەك. بۇل قادامنىڭ ناتيجەلى بولارىنا سەنىم از!
قانات بىرلىكۇلى
Adyrna.kz
