ورتالىق ازياعا اركىمنىڭ-اق بار تالاسى. اسىرەسە سوڭعى ەكى جىلدا. دەرجاۆالاردىڭ ءبىزدىڭ ايماققا قىزىعۋشىلىعى ارتتى. ۋكراينا مەن رەسەي سوعىسى باستالعالى بەرى، ورتالىق ازيانىڭ ماڭىزى ءتىپتى ارتا ءتۇستى. وتكەندە عانا س5+1 (وا جانە اقش) ءسامميتى ءوتتى، العاش رەت پرەزيدەنتتەر دەڭگەيىندە جينالدى. كوكتەمدە قىتاي مەن وا باسشىلارى سياندا سامميتتەتتى، 22-ءنىڭ كۇزىندە العاش رەت «ورتالىق ازيا جانە رەسەي» اتتى سامميت ءوتتى، ول دا ەل باسشىلارى اۋقىمىنداعى شارا بولدى. اقش، قىتاي، رەسەي وا-مەن ءتۇرلى ارىپتەستىكتى قاراۋدا. ەندى مىنە بۇل فورماتقا ەۋروپا دا بارىنشا قوسىلۋعا تىرىسۋدا. سەبەبى ورتالىق ازيا تابيعي رەسۋرسقا باي جانە كەڭ ترانزيتتىك مۇمكىندىككە يە ايماق. ەۋرازيانىڭ heartlandى.
بۇل فورماتتاردى ءتيىمدى پايدالانۋ كەرەك. ەكونوميكاعا، ساياساتقا. بالانس ۇستاۋ ءۇشىن قاجەت. بۇگىن-ەرتەڭ گەرمانيادا ورتالىق ازيانىڭ باسشىلارى مەن نەمىس باسشىسى اراسىندا جيىن وتەدى. ول «گەرمانيا جانە ورتالىق ازيا» دەپ اتالادى. بۇگىن توقاەۆ پەن شولتس بەرليندە بەتپە-بەت جۇزدەسىپ، ءبىراز دۇنيەنى تالقى ەتتى. ەكونوميكا، ساياسات. رەسەي مەن ۋكراينا سوعىسى دا تالقى اراسىندا ايتىلعان تاقىرىپتىڭ ءبىرى بولدى.
قازاقستان باسشىسى «رەسەيگە سالىنعان سانكتسيالاردى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ اۋماعى ارقىلى بۇزىلۋىنا جول بەرمەيمىز، بۇل تۇرعىدان ءتيىستى ۇيىمدارمەن جۇمىس ىستەۋدەمىز» دەگەنى بۇگىن ءبىراز رەسەيلىك تەلەگرام ارنانىڭ قۇلاعىن شۋلاتۋدا. بۇل سوعىس باستالعالى ايتىلىپ كەلە جاتقان مالىمدەمە: «سانكتسياعا قوسىلمايمىز، بىراق سانكتسيانىڭ ءبىزدىڭ اۋماق ارقىلى بۇزىلۋىنا جول بەرمەيمىز». ازىرگە اربانى دا سىندىرمايتىن، وگىزدى دە ولتىرمەيتىن پوزيتسيا وسى بولىپ تۇر. بۇنىڭ باتىستىق مەديا الدىندا ايتىلعانى رەسەيلىكتەردى ءبىراز اشۋعا سالعانداي.
تاعى ءبىر ايتىلعان دۇنيە ول «رەسەيدىڭ قازاقستانعا قاتىستى اۋماقتىق ماسەلەسى جوق، ەكى ەل شەكاراسى انىقتالعان» دەگەن ءسوز. وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىز رەسەيلىك ساياساتكەرلەردىڭ تاراپىنان سان ءتۇرلى نەگىزسىز مالىمدەمەلەرگە كۋا بولدىق. ول اۋماقتىق تۇتاستىققا دا قاتىستى ەدى. الەمدە گەوساياسي جاعداي ۋشىعىپ تۇرعان ساتتە، رەسەي ساياساتكەرلەرىنىڭ اۋماقتىق تۇتاستىققا قاتىستى سوزدەرىن ەل باسشىسىنىڭ اۋزىمەن باتىستىق باق-قا ايتۋ اگرەسسور كورشىمىزگە سىلتاۋ دا تاۋىپ بەرۋمەن تەڭ. سوندىقتان دا «ءبىز دوسپىز، شەكارا ماسەلەسى شەگەندەلگەن» دەي سالۋ ءتيىمدى نۇسقا.
بىراق ەڭ قاجەتى ءبىز ءۇشىن بۇل مالىمدەمەلەر ەمەس، قاجەتى ەكونوميكالىق بايلانىس. اكتسەنتتى سوعان بەرۋ كەرەك. گەرمانيا الەم ەكونوميكاسىنداعى ۇزدىك بەستىكتىڭ ىشىندە، ەۋروپاداعى كوشباسشى ەلدىڭ ءبىرى (ۇلىبريتانيا مەن فرانتسيا ۇشەۋى تالاسۋدا). رەسەي مەن ۋكراينا سوعىسى گەرمانيا ەكونوميكاسىنا ۇلكەن وزگەرىس اكەلدى. ول رەسەي گازى مەن مۇنايىنان باس تارتا باستادى، «سولتۇستىك اعىن-2» جوباسىن توقتاتتى، كەيىن «سولتۇستىك اعىن-1» قۇبىرىندا جارىلىس بولدى. گەرمانيا جاپپاي ەنەرگەتيكا سالاسىندا رەسەيدى الماستىرۋ جولىن ىزدەي باستادى. مىنە، وسىنىڭ اياسىندا قازاقستان مەن گەرمانيا اراسىندا بايلانىس ارتتى. قازاقستان رەسەي اۋماعى ارقىلى جانە ترانسكاسپي باعىتىندا (قازاقستان-ازەربايجان-گرۋزيا) گەرمانياعا مۇناي ساتۋدا. سوعىسقا دەيىن گەرمانيا بىزدەن جىلىنا 200 مىڭ توننا مۇناي السا، ەندى ول كورسەتكىشتى 1.2 ملن تونناعا جەتكىزۋ كەلىسىمى ۇسىنىلۋدا. ياعني 6 ەسەگە ۇلعايعان. نەگىزى ءبىزدىڭ مۇنايدى ەۋروپا ەلدەرى كوپ الادى عوي، سونىڭ ىشىندە يتاليا مەن نيدەرلاندى باسىمدىققا يە ەدى. ەندى ولاردىڭ قاتارىنا گەرمانيا قوسىلۋدا. نەگىزگى تاقىرىپ اياسى وسىنىڭ ماڭايىندا بولدى دەپ ويلايمىن.
گەرمانيا مەن قازاقستاننىڭ تاۋار اينالىمى وتكەن جىلى 2.7 ملرد دوللار بولىپتى. ونىڭ ىشىندە ءبىز نەمىستەرگە مۇناي، فەرروقورىتپا ونىمدەرى، بالىق ونىمدەرى، تۇز، باعالى مەتالدار، تەمىر جانە ت.ب ساتىپپىز. ولار بىزگە ۇشۋ اپپاراتتارى، ءدارى-دارمەك، كولىكتەر، اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكالارى، مەديتسينالىق جابدىقتار، ادام جانە جانۋار قانى (باقانداي 27 توننا), موتور مايى جانە باسقا ساتىپتى. 2.7 ملرد جاقسى ارينە، بىراق ونى 5 ملردقا جەتكىزۋ مۇمكىندىگى ايتىلسا كەرەك. ءبىز سول نەگىزىنەن شيكىزات ساتىپپىز، نەمىستەر جوعارى تەحنولوگيالاردى ساۋدالاپتى.
نەمىستەردىڭ قازاقتاردى ساعىنعان ۆيدەولارىنا تامسانىپ وتىرا بەرمەي، ولاردىڭ كاسىپورىندارىن دا شاقىرۋ كەرەك. سالىقتىق جەڭىلدىك ۇسىنىپ دەگەندەي. مىسالى گەرمانيا كومىر كەنىشتەرىن قايتا اشۋدا. بىزگە سول سالادا دا ارىپتەستىك ورناتۋعا بولادى...
ەرتەڭ «ورتالىق ازيا جانە گەرمانيا» ءسامميتى. كورشىلەرىمىز دە ءوز جوبالارىن ۇسىنادى، ولار دا نەمىس ينۆەستيتسياسىنان ءۇمىتتى. باۋىرلاستىق، كورشىلىك جاقسى ارينە، بىراق ەۋروپادان ينۆەستيتسيا تارتۋ مەن ەكونوميكالىق بايلانىستى ارتتىرۋدا باسەكەلەستىكتەن قالۋعا بولماس.
