Cوڭعى سۇحبات. «الاش زيالىلارىنىڭ مۇراسىن ۇرپاققا تابىستاۋ – مىندەتىم»

2000
Adyrna.kz Telegram

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ مۇراسىن تۇگەندەپ، جارىققا شىعارىپ، حالقىمەن قاۋىشتىرعان «ارىس» قورىنىڭ باسشىسى عاريفوللا انەس «ادىرناعا» بەرگەن سوڭعى سۇحباتىندا الاش قايراتكەرلەرىنىڭ تۇلعالىق قاسيەتى مەن ولاردىڭ مۇراسى جايىندا  ايتادى. بيىل ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىندا جاريالانعان سۇحباتتى سىلتەمەگە ءوتىپ وقي الاسىز.   

ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ جوقتاۋشىسى، الاش ارىستارىنىڭ مۇراسىن زەرتتەپ جارىققا شىعارىپ جۇرگەن عاريفوللا انەس كەشە، قىركۇيەكتىڭ 21-ىندە دۇنيەدەن وزدى. 23 قىركۇيەك كۇنى ساعات 10:00-دە الماتىدا، جازۋشىلار وداعىندا مارقۇممەن قوشتاسۋ ءراسىمى ءوتىپ، جانازاسى شىعارىلادى.

عاريفوللا انەس 1957 جىلى قۇرمانعازى اۋدانى بالقۇدىق اۋىلىندا تۋعان. ا. بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى بولىپ، عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىن سول كەزدەن باستادى. بەرتىندە ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مۋزەيىنىڭ (جاڭالىق اۋىلىنداعى) مەڭگەرۋشىسى قىزمەتىن اتقاردى. 1992 جىلى «رەپرەسسياعا ۇشىراعان قازاقستان زيالىلارىنىڭ مۇراسىن زەرتتەيتىن "ارىس" قورىن قۇرىپ، "ارىس" باسپاسىنىڭ قۇرىلتايشى-پرەزيدەنتى بولدى. 2013 جىلدان «قازاقستان تاريحي-اعارتۋ «ادىلەت» قوعامىنىڭ» توراعالىعىن قوسا اتقارادى. حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ قوعامدىق نەگىزدەگى كەڭەسشىسى.

بيىل ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىندا «ادىرنادا» جاريالانعان سۇحباتىندا عاريفوللا انەس بولاشاق جوسپارى جايىندا ويلارىمەن دە بولىسكەن ەدى.

— «شەرلى شەجىرە. حح عاسىردىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا جارىق كورگەن قازاق گازەت-جۋرنالدارى» اتتى مادەني مەگاجوبا دايىندادىڭىزدار. ناتيجەسىندە ون تومدىق باعا جەتپەس كىتاپ جارىق كوردى. وسى ون تومدىقتىڭ جيناقتالۋىنا قانشا ۋاقىت كەتتى؟

— 1992 جىلى مەن جەتەكشىلىك جاساپ وتىرعان رەپرەسسياعا ۇشىراعان زيالىلاردىڭ مۇراسىن زەرتتەيتىن «ارىس» قورى (باسپاسى) قۇرىلدى. 1994 جىلى العاشقى كىتابىمىز شىقتى. مىنە، سودان بەرى ءالى توقتاۋسىز جۇمىس ىستەپ كەلەدى. قازىرگى كەزگە دەيىن جۇزدەگەن كىتاپ باسىلىپ، ءتىپتى ۇلكەن پورتالىمىز دا اشىلىپ جاتىر.

مەنىڭ ماماندىعىم – تاريحشى ەمەس، ءتىلشى. سوندىقتان دا وسىنداي زيالىلاردىڭ شىعارعان گازەت-جۋرنالدارىن زەرتتەپ، ولاردىڭ  مۇراسىن ۇرپاققا تابىستاۋ مىندەتىم دەپ ەسەپتەيمىن.

وزدەرىڭىز كورىپ وتىرعان ون توم ءالى جالعاسىپ 30 توم بولماق.

 

سۇحباتتىڭ تولىق نۇسقاسىن مىنا سىلتەمەگە ءوتىپ وقي الاسىز.

 

 

 

 

 

پىكىرلەر