بەلگىلى اكادەميك ورازالى سابدەن بۇكىل تۇركى تىلدەس حالىقتارعا ۇندەۋ جاسادى. بۇل تۋرالى ول يۋتۋب جەلىسىنە جاريالادى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
عالىمنىڭ ايتۋىنشا، جەمقورلىقتى جويىپ، جاڭاشىلدىققا بەت بۇرۋىمىز كەرەك.
“مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن قازاق حالقى! ناعىز قازاق ەندى الدانباۋ كەرەك! ەگەمەندىك العالى وسى كۇنگە دەيىن بارلىق مۇمكىندىكتەردى تەك بايۋعا سالۋ، جەكە باستىڭ قامى ءۇشىن جاساۋ جانە ونىڭ كىشكەنتاي اينالاسىنداعىلاردىڭ بايۋىنا، ماقسات-مۇددەسىنە سالۋ، بۇل - بۇرىنعى جۇيەنىڭ، بۇرىنعى بيلىكتىڭ، ەسكى قازاقستاننىڭ نەگىزگى يدەولوگياسى بولدى. جالپى يدەولوگيا دەگەن ولار ءۇشىن تەك بايۋ، باسقانى ويلاماۋ. قازاق حالقى الداندى، وكىنىشكە قاراي. اكادەميك زيمانوۆتان باستاپ، ىزگىلىكتى جولدى، دامۋدى قانشا ءبىز جازساق تا، ايتساق تا تىڭدامادى. كەرىسىنشە، قىسىم، قيانات جاسالدى. اكادەميك قانىش ساتپاەۆ باستاپ قۇرعان مەملەكەتتىك عىلىم اكادەمياسىن جاۋىپ تاستاۋ، ول -عىلىمنىڭ تامىرىنا بالتا شابۋ. جاقىندا عانا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىن مەملەكەتتىك ەتىپ، ءوز تۇعىرىنا قوندىردى. مىنە، ەندى عىلىمعا، عالىمدارعا جول اشىلدى. ەندى ءبىز تەك وسىنداي كەلەڭسىزدىكتەن باس تارتىپ، جاڭا بىلىمگە، عىلىمنىڭ جەتىستىگىنە، ونى ىسكە اسىرۋعا، رۋحاني كەمەلدەنۋگە، قوعامدى ىزگىلەندىرۋگە، ەندى حالىقتىڭ جاعدايىن ويلاۋ كەرەك. حالىقتىڭ كۇنكورىس دەڭگەيىن كوتەرۋ كەرەك. ءار وتباسىنا جاعداي جاساۋ كەرەك”، دەدى اكادەميك.
سونداي-اق، ول تۇركى تىلدەس ەلدەر بىرىگىپ، تۇركى وداعىن قۇرۋدى ۇسىندى.
“شاش ەتەكتەي بايلىقتىڭ ۇستىندە وتىرمىز. بۇرىنعىداي ۇرلاۋدى قويىپ، كوررۋپتسياعا بالتا شاپساق، ءبارى تۇزەلەدى. مەن ەندى عالىم رەتىندە ايتايىن، الدىمىزدا رۋحاني رەۆوليۋتسيا تۇر. ول ينتەللەكتۋالدى ەكونوميكا، نەيروتەحنولوگيا، جاساندى ينتەللەكت، قوعامدى گۋمانيزاتسيالاۋدان باستالادى. مىنە، ەندى ءبىز وسىلاردى يگەرۋگە تىرىسۋىمىز كەرەك. الدىمىزدا جاڭا وركەنيەت عاسىرى. جاڭا فورماتسيا، ينتەگرالدى قوعام، گۋمانيتارلىق نووسفەرالىق تسيۆيليزاتسيا ەسىكتى قاعىپ تۇر. ول بۇكىل ادامزاتتىڭ بىرىگۋىمەن ىسكە اسادى دەگەن ءسوز. بىزدە سونىڭ قابىرعاسىنا ءبىر كىرپىش بولىپ قالانساق، دۇرىس بولار ەدى. سوندا عانا ءبىزدىڭ تۇركى تەگىمىزدىڭ ەۋرازيا قۇرلىعىنداعى ەڭ جوعاوى يمپەريا بولعانىمىزدى ەكىنشى رەت الەمگە دالەلدەۋىمىز مۇمكىن. ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ جوبا جاسالدى. ەۋروپا وداعى سياقتى، تۇركى تەگى دەگەن وداق قۇرۋىمىز كەرەك. تۇركىستاندا تۇركى تىلدەس 220 ملن حالىقتاردىڭ وكىلەتتىلىگىن جيناپ، ۇلى جىبەك جولىندا تۇڭعىش رەت الەمنىڭ تۇركى تەگى قۇرىلتايىن وتكىزۋ كەرەك. 6 مەملەكەت باسشىلارى شەشىم شىعارىپ، “تۇركىستان-تۇران” دەكلاراتسياسىن قابىلداۋ كەرەك جانە تۇركى وداعىن قۇرۋ قاجەت.
نەگىزگى ستراتەگيالىق ماقسات- ۇلى جىبەك جولىندا تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ رۋحاني، مادەني، تاريحي جاعىنان الەمدىك دەڭگەيدە باسەكەلەس قىلۋ. مىنە، جاڭا قازاقستان وكىلدەرى، وسى يدەياما ءمان بەرۋلەرىڭىزدى وتىنەمىن”، دەدى عالىم ورازالى سابدەن.
