تالدىقورعان قالاسىنداعى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ تۇلەگى نازگۇل ساكەنوۆا گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتىندە دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسىن تانىستىردى.
نازگۇل جاس عالىم. گەرمانياداعى گەيدەلبەرگ ۋنيۆەرسيتەتىندە دوكتورانتۋرادا وقۋىن اياقتاۋدا. قازىرگى تاڭدا مەديتسينا سالاسىنداعى ەڭ وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – باكتەريالاردىڭ انتيبيوتيكتەرگە توزىمدىلىگىن زەرتتەپ، جاڭا ءادىس بويىنشا بۇرىنعىدان 6 ەسە كوپ جاڭا انتيبيوتيك جۇپتارىن پوتەنتسيالدى ەم رەتىندە ۇسىنىپ وتىر.
نازگۇل NIS – ءتى 2013 جىلى ۇزدىك ءبىتىرىپ، نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بيولوگيا ماماندىعىنا وقۋعا ءتۇستى. نيۋ-يورك ۋنيۆەرسيتەتى مەن بوستون ۋنيۆەرسيتەتى سياقتى بىرنەشە امەريكاندىق ۋنيۆەرسيتەتتەرگە بىردەن شاقىرۋ العان دارىندى قىز فرانتسيانىڭ پاريج-ساكلە زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە ماگيستراتۋرانى وقىپ، ءساتتى اياقتادى.
بۇگىن ول مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى اتانۋ جولىندا. گەرمانياداعى ەۋروپالىق مولەكۋلالىق بيولوگيا زەرتحاناسىندا عىلىمي قىزمەتپەن اينالىسادى. بەس جىلدان بەرى انتيبيوتيكتەرگە توزىمدىلىك سالاسىندا عىلىمي جۇمىستار جۇرگىزىپ كەلەدى.
دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسى اياقتالىپ، زەرتتەۋىنىڭ ناتيجەسىمەن بولىسۋدە.
سوڭعى 30 جىلدا جاڭا انتيبيوتيكتەردى تابۋ قارقىندى باياۋلاپ، كەرىسىنشە ولارعا دەگەن باكتەريالاردىڭ توزىمدىگى قارقىندى ءوسىپ بارادى. ناتيجەسىندە، 2019 جىلى قولدانىستاعى انتيبيوتيكتەردىڭ السىزدىگىنەن 1 ميلليوننان استام ادام قايتىس بولدى. وعان قوسا، ءبىر انتيبيوتيككە باكتەريانىڭ توزىمدىلىگى باسقا انتيبيوتيكتەرگە دە ۇلعايعان توزىمدىلىگىنە اپارىپ، ودان سايىن ماسەلەنى ۋشىقتىرادى. سەبەبى، ەمگە قولدانىلاتىن انتيبيوتيكتەر سانى ازايادى. ءبىر عاجابى، ءدال سول ءبىر انتيبيوتيككە باكتەريانىڭ توزىمدىلىگى باسقا انتيبيوتيكتەرگە باكتەريانىڭ كەرىسىنشى سالدارلى سەزىمتالدىعىنا اكەلۋى مۇمكىن! جانە بۇل ۇلكەن كلينيكالىق مۇمكىندىك قوي! — دەيدى جاس عالىم.
جاس عالىم «حيميالىق گەنەتيكا» ءادىسىن ۇسىنادى. عالىمنىڭ ايتۋىنشا، بۇل وتە جۇيەلى، جىلدام جانە اۋقىمدى.
بىز جاڭا ءادىس بويىنشا بۇرىنعىدان 6 ەسە كوپ جاڭا انتيبيوتيك جۇپتارىن پوتەنتسيالدى ەم رەتىندە ۇسىنىپ وتىرمىز. ونىمەن عانا توقتاماي، ءبىز نەگە انتيبيوتيك جۇپتارىنا باكتەريا كەيدە ءتوزىمدى ال كەيدە سەزىمتال بولاتىنىن گەنەتيكالىق تۇرعىدا انىقتادىق. جاڭا ادىسپەن بەلگىلى مەحانيزمدەردى راستاپ، جاڭالارىن اشتىق. وسى جۇمىسىمىز بولىشاقتا ادام ءومىرىن ساقتاپ، ادامزاتقا پايداسىن اكەلسە ەكەن دەگەن نيەتپەن ەڭبەكتەندىك، — دەپ جاڭا ءادىسىن تانىستىردى.
وسى جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا نازگۇل ساكەنوۆا گارۆاردتا دوكتورلىق ديسسەرتاتسياسىن ۇسىنعان بولاتىن. ونىڭ جۇمىسى عالىمدار اراسىندا ۇلكەن قىزىعۋشىلىق تۋدىردى. قازىرگى ۋاقىتتا ول گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتىندە جۇمىس ىستەۋگە شاقىرۋ الدى.
مەكتەپ ءبىلىمىنىڭ، بويىمنان عىلىمعا قۇشتارلىقتى كورىپ، قابىلەتىمدى جان-جاقتى اشا بىلگەن ۇستازدارىمنىڭ ارقاسىندا ماقساتىما جەتىپ، ومىرلىك جولىمدى تاپتىم. بۇرىن دارىگەر بولۋدى ارمانداسام، ەندى عالىم، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى بولۋعا مۇمكىندىگىم بار، - دەپ سۇحباتىن NIS تۇلەگى تۇيىندەدى.
