«ەگەر مەن باي بولسام، تەك قانا كىتاپ ساتىپ الار ەدىم»،-دەگەن ەكەن ورىس حالقىنىڭ جازۋشىسى م.گوركي. دەي تۇرعانمەن، بۇل ناقىل سوزگە قوسىلعاننان بولەك، ىسپەن دالەلدەيتىن جاندار قوعامىمىزدا ساۋساقپەن سانارلىق شىعار. قازىرگى كەزدە كىتاپ وقۋ، اسىرەسە، جاستار اراسىندا تىم جيىلەپ بارادى. الەۋمەتتىك جەلىنىڭ الەگىنە ءتۇسىپ، اسىل قازىنامىزدىڭ قۇندىلىعىن ۇمىتىپ بارا جاتقاندايمىز. نە سەبەپتى؟ ويلاپ قاراساق، كىتاپ– اقىلى ءۇشىن اقى سۇرامايتىن باعا جەتپەس قۇندىلىق. كىتاپحاناعا بارساڭىز، كەز-كەلگەن كىتاپتى كەرەگىنشە وقىپ الۋعا بولادى. ال، عالامتوردان وقۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە تولەم تولەۋ قاجەت بولادى. «قولدا باردا التىننىڭ قادىرى جوق»،-دەگەن وسى بولار، ءسىرا. ءار ۇلتتىڭ كەلەشەگى مەن بولاشاعىن بايان ەتىپ، تاريحى مەن وتكەنىن جىر ەتەر اسىل مۇرالارىمىزدى دارىپتەپ، جاس ۇرپاققا قادىر-قاسيەتىن جەتكىزە ءبىلۋ–بىزدىڭ باستى پارىزىمىزدىڭ ءبىرى.
كىتاپتى بۇكىل ومىرىنە اينالدىرۋدىڭ ءوزى ۇلكەن جەتىستىكپەن بىردەي. ول ءۇشىن بالالاردىڭ ساناسىن عالامتورمەن ۋلاماي، بالا كەزىنەن باستاپ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، كوپتەگەن ەرتەگىلەر، ولەڭدەرمەن سۋسىنداتۋ قاجەت. تەك وقىتىپ قانا قويماي، ءمانىن ۇعىندىرىپ، تەرەڭىنە ۇڭىلەر بولسا، كەلەشەك ۇرپاقتىڭ بولاشاعى جارقىن بولارى ءسوزسىز. بۇل ماسەلەدە مۇعالىمنىڭ دە اتقارار قىزمەتى وتە زور. بالالارعا تاۋلىكتىڭ ءبىر ۋاقىتىن كىتاپ وقۋعا ارناۋ داعدىسىن ادەتكە اينالدىرىپ، كىشكەنە كەزىنەن قالىپتاستىرعان ءجون. رۋحاني بايلىققا جەتەلەۋ وتباسىنان باستالىپ، بارلىق ءبىلىم بەرەتىن مەكەمەلەردە مىندەتتى بولاتىن بولسا، ۇرپاق ساناسىندا كىتاپتىڭ ماڭىزى جوعارىلايتىنى داۋسىز. دەگەنمەن، بالا تۇگىل، اتا-انانىڭ ەرمەگى بولعان بۇل جەلىنىڭ الەگى ءالى دە شەشىمى تابىلماعان ماسەلە بولىپ تۇرعانى جالعان ەمەس. كىتاپ–ادامگەرشىلىكتىڭ قاينار كوزى، ادام بالاسىنىڭ رۋحاني قۇندىلىعى. ونى وقىعان ساتتە باس كوتەرە المايتىنداي قىزىعىنا كىرىسىپ كەتەر بولساق، ونىڭ ءوز وقىرمانىن تاپقانى. كىتاپ وقۋ–جاقسى مەن جاماننىڭ ايىرماشىلىعىن جەتە اجىراتا ءبىلۋ ءۇشىن، ءوزىڭىزدى دامىتىپ، تانۋ ءۇشىن تاپتىرماس مۇمكىندىك. كىتاپتى وقىعاننان سوڭ، ودان قانداي اسەر العانىڭىز جايىندا ءبىر ءسات ويلانىپ، كەرەك دەسەڭىز، داپتەرىڭىزگە ءتۇرتىپ الىڭىز. دەگەنمەن، ءوزىڭىز قانشا وقىعانمەن، ۇعىنا الماعان كىتاپتى قايتا قوپارا بەرۋدىڭ قاجەتى جوق. جانىڭىزعا جاقىنىن تاڭداڭىز. سوندا عانا ءسىزدىڭ كىتاپقا دەگەن قۇلشىنىسىڭىز بەن ماحابباتىڭىز اشىلا تۇسپەك. ۋاقىت وتە كەلە اينالاڭىزدا كىتاپ وقىپ، ونى تالداۋعا بەيىم دوستارىڭىزدىڭ بار ەكەنىن دە ۇعىنا تۇسەسىز. ءوزىڭىز ويلاپ قاراڭىزشى، قانشاما بوس ۋاقىتىڭىز عالامتوردا ساناڭىزعا پايداسى كەلمەس دۇنيەلەرگە قۇمارتۋمەن ءوتىپ جاتىر. ال سونىڭ ورنىنا كىتاپ وقىپ، تالداپ، كەيىپكەرلەرىنىڭ جان دۇنيەسىنە ۇڭىلە تۇسسەڭىز، جانىڭىزدىڭ جادىراعانىن سەزىنەسىز. سوندىقتان، ۋاقىتتى بوسقا وتكىزبەي، باعالى بايلىعىمىزدىڭ قادىرىن ۇعىنىپ، قولدانا بىلەيىك، جاس دوستار!
جانسايا سمان،
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ماگيسترانتى
