الماتىدا مادەنيەت سالاسىندا قانداي جەتىستىكتەر بار: جاڭا نىسانداردىڭ قۇرىلىسى، گاسترولدىك ساپارلار مەن جاڭا جوبالار

940
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2025/05/8a19aa40-469a-4e6c-ad50-ee29f4190d10-960x500.jpeg?token=f85d8677e404e4168f844aab3a234e50
الماتىدا مادەنيەت جانە ونەر قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي مەرەكەسىنە وراي شاھاردىڭ مادەني كەڭىستىگىندەگى سەرپىندى دامۋلار مەن تىڭ باستامالار جايلى ايتىلدى. الماتى قالاسى مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باسشىسى عاني مايلىباەۆ ونەر مەن رۋحانيات سالاسىنداعى جەتىستىكتەردى سارالاپ، الداعى جوسپارلارمەن ءبولىستى. بۇگىندە ەلىمىزدىڭ مادەني استاناسى – الماتىدا 12 تەاتر، 35 كوپشىلىك كىتاپحانا، 25 مۋزەي، 20-عا جۋىق كينوتەاتر مەن وزگە دە مادەني وشاقتار جۇمىس ىستەيدى. الماتى اكىمدىگىنە قاراستى مەكەمەلەر قاتارىندا «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى، مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى، «الماتى اۋەندەرى» شىعارماشىلىق ۇجىمدارى، قازاق مەملەكەتتىك تسيركى، 8 مۋزەيدەن تۇراتىن الماتى مۋزەيلەر بىرلەستىگى، مەملەكەتتىك ارحيۆ، الماتى حايۋاناتتار باعى مەن ورتالىقتاندىرىلعان كىتاپحانالار جۇيەسىنە كىرەتىن 28 كىتاپحانا بار. بۇل ۇيىمداردا 2 مىڭنان استام مادەنيەت قىزمەتكەرى ەڭبەك ەتەدى. وتكەن جىلى ولار مادەنيەت باسقارماسىمەن بىرلەسىپ 300-دەن استام ءىرى ءىس-شارا ۇيىمداستىردى. تەاتر پرەمەرالارى، حالىقارالىق فەستيۆالدەر، اشىق اسپان استىنداعى كونتسەرتتەر مەن كورمەلەرى سەكىلدى الۋان ءتۇرلى شارالاردى 1,6 ميلليوننان استام قالا تۇرعىنى مەن قوناعى تاماشالاعان.

الماتىدا سالا قىزمەتكەرلەرىنە كورسەتىلگەن قولداۋ تۋرالى

سوڭعى جىلدارى الماتى مادەنيەتىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلۋى ارتىپ كەلەدى. قازاق مەملەكەتتىك تسيركى اراعا 35 جىل سالىپ العاش رەت شەتەلگە گاسترولدىك ساپار جاساپ، دۋشانبەدە جانە تبيليسيدە ونەر كورسەتتى. ارتيستەر قىتاي مەن رەسەيدىڭ ۇزدىك تسيرك مەكتەپتەرىندە تاعىلىمدامادان ءوتىپ، ەۋروپا ەلدەرىندە وتكەن فەستيۆالدەردە جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى. ءتىپتى تسيرك ارتيستەرى گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەندى. الماتىدا 18 ەلدەن كەلگەن 80-نەن استام ءارتيستىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن II Almaty Circus Festival شاراسى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ ايقىن كورىنىسىنە اينالدى. قازىرگى تاڭدا تسيرك عيماراتىنىڭ قايتا جاڭعىرۋىنا ارنالعان جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاما ازىرلەۋ جۇمىستارى باستالدى. مەملەكەتتىك قۋىرشاق تەاترى دا حالىقارالىق ارەنادا ۇلكەن تابىستارعا جەتۋدە. كانادادا وتكەن فەستيۆالدە گران-پري يەلەنگەن تەاتر ۇجىمى گرۋزيا مەن بەلارۋستەگى مادەني بايقاۋلاردان دا جۇلدەلى ورالدى. الماتىدا وتكەن Almaty Puppet Festival اياسىندا پولشا، گرۋزيا، تۇركيا، چەحيا، بولگاريا، ازەربايجان، وزبەكستان جانە رەسەي تەاترلارى ونەر كورسەتتى. سوڭعى ونجىلدىقتا العاش رەت تەاتر اۋقىمدى جاڭعىرتۋدان ءوتىپ، بيىل 90 جىلدىعىن اتاپ وتۋدە. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن تەاترعا «اكادەميالىق» مارتەبە بەرىلەتىن بولدى.

مۋزەيلەر مەن كىتاپحانالار – جاڭعىرۋ مەن سەرپىلىس كەزەڭىندە

الماتى مۋزەيلەرى بىلتىر جىلى رەكوردتىق كورسەتكىشتەرگە جەتتى. قالا مۋزەيلەرىنە 310 مىڭنان استام ادام كەلگەن، ال بيلەت ساتىلىمىنان تۇسكەن تابىس كولەمى 85,5 ملن تەڭگەگە جەتتى. قالا اكىمى ەربولات دوساەۆتىڭ باستاماسىمەن ەلىمىزدەگى بارلىق وقۋشى مۋزەيلەرگە تەگىن كىرۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى. سونىمەن قاتار، الماتى مۋزەيلەرى شەت ەلدەردە كورمەلەر ۇيىمداستىرىپ، سالا قىزمەتكەرلەرى كورەيا، تۇركيا، يتاليا، چەحيا مەن سينگاپۋردا تاعىلىمدامادان ءوتتى. مۋزەيلەر بىرلەستىگى «تۇركى الەمىنىڭ ۇزدىك مۋزەيى» اتالىمىنا يە بولىپ، قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت بۇل مارتەبەگە قول جەتكىزدى. كوپشىلىك كىتاپحانالار زاماناۋي مادەني حابقا اينالىپ كەلەدى. قازىرگى تاڭدا الماتى كىتاپحانالارىنىڭ 95%-ى جاڭعىرتىلدى. بۇل تەك جوندەۋ جۇمىستارى ەمەس، كەڭىستىكتى قايتا قۇرۋ، كىتاپحانانى زاماناۋي زياتكەرلىك ورتالىق رەتىندە جاڭاشا سيپاتتا قالىپتاستىرۋدى كوزدەيدى. قازىر قالادا ءتورت كىتاپحانا تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەيدى، ال اۆتونومدى كىتاپحانالار – وقىرماننىڭ وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ مۇمكىندىگىن ۇسىنۋدا. قالا كىتاپحانالارىنىڭ قورى 1,3 ميلليون دانادان اسىپ، تەك وتكەن جىلى 96 مىڭ جاڭا زاماناۋي كىتاپپەن تولىقتى.

حايۋاناتتار باعى مەن مادەني ينفراقۇرىلىم

الماتى حايۋاناتتار باعى دا 37 جىل ىشىندەگى رەكوردتىق كورسەتكىشكە جەتىپ، ءبىر جىل ىشىندە 1 ميلليوننان استام ادامدى قابىلدادى. ونىڭ 250 مىڭى – الەۋمەتتىك وسال توپ وكىلدەرى:: كوپبالالى وتباسىلار، زەينەتكەرلەر، بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى جانە ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالار. زووباقتى تولىق جاڭعىرتۋ 2028 جىلعا دەيىن جالعاسادى. جوبا اياسىندا جاڭا ۆولەرلەر مەن كەشەندەر، ۆەتەرينارلىق ءبولىم، ءدارىس زالدارى، ينكليۋزياعا بەيىمدەلگەن كىرەبەرىستەر بوي كوتەرەدى. الاتاۋ ءداستۇرلى ونەر تەاترى كورەرمەندەردەن ەرەكشە سۇرانىسقا يە بولدى – بىلتىرعى ماۋسىمدا تەاتر 62 مىڭ كورەرمەندى قابىلدادى. قويىلىمداردا 20-دان استام قازاق حالىق اسپاپتارىندا ءتىرى ورىنداۋ قولدانىلدى. «Mamluk. سۇلتان بەيبارىس»، «QULAN»، «الاتاۋ FM راديوسى» جانە «تەمىرتاس» سپەكتاكلدەرى كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولەندى. تەاتر بيىل جاز ايلارىندا ماسكەۋدەگى چەحوۆ فەستيۆالىنە قاتىسىپ، فرانتسياداعى اۆينون فەستيۆالىندە ونەر كورسەتۋگە دايىندالۋدا. سونىمەن قاتار، ابايدىڭ 180 جىلدىعى مەن نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ 100 جىلدىعىنا ارنالعان قويىلىمدار ازىرلەنۋدە. مەملەكەتتىك ءارحيۆتىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى دا ايتارلىقتاي نىعايتىلدى. سوڭعى ون جىلدا العاش رەت جاڭعىرتۋدان وتكەن مەكەمەگە زاماناۋي جابدىقتار مەن 140 كومپيۋتەر ساتىپ الىندى. 10 ميلليوننان استام پاراق تسيفرلىق فورماتقا كوشىرىلىپ، قالپىنا كەلتىرۋ زەرتحاناسى اشىلدى. ارحيۆ بۇگىندە تاريحي جادىمىزدى ساقتاۋ مەن ۇرپاققا جەتكىزۋدىڭ تەحنولوگيالىق ورتالىعىنا اينالۋدا.

جاڭا نىسانداردىڭ قۇرىلىسى

سونىمەن قاتار، «الماتى جاستارى» باعدارلاماسى ارقىلى 139 جاس مامان تۇرعىن ۇيمەن قامتىسقان. ايتا كەتەرلىگى – 2023 جىلدىڭ تامىزىنان باستاپ 2 مىڭنان استام مادەنيەت قىزمەتكەرىنىڭ جالاقىسى 30%-عا ءوستى. قازىرگى تاڭدا ن. ساتس اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترىندا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. جۋىردا جاستار تەاترى مەن جاڭا كورمە ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسى باستالادى. ينكليۋزيۆتى مادەنيەت ءۇيىنىڭ جوبالاۋ-سمەتالىق قۇجاتتاماسى ازىرلەنۋدە. سونىمەن قاتار، بورالداي قورعاندارىندا ساق مادەنيەتى ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسى، تمد ەلدەرى ىشىندە العاشقى بالالار عىلىم مۋزەيى مەن Observatorium مۋزەيىنىڭ اشىلۋى، رايىمبەك باتىر كەشەنىن مۋزەيلەندىرۋ مەن الماتى مۋزەيىنىڭ جاڭا ەكسپوزيتسياسىن قالىپتاستىرۋ جۇمىستارى باستالادى. 2029 جىلعا دەيىن قالادا وزىنە-ءوزى قىزمەت كورسەتۋ جۇيەسىمەن جابدىقتالعان 20 جاڭا كىتاپحانا اشۋ كوزدەلگەن.
پىكىرلەر