تاۋەلسىزدىك ءمانى سارىلىپ جەتكەن قازاق ءۇشىن اسا قۇندى. سوندىقتان ونى قالاي قاستەرلەسەك تە جاراسادى. قازىردە قازاقستان ءوز تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىن الەمگە پاش ەتۋدە جەر ءجۇزىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە رەسمي ساپارلاپ قانا ەمەس، ءار ۋنيۆەرسيتەتتەن ونەرپاز ستۋدەنتتەردى اپارىپ، ۇلتتىق ونەرىن ناسيحاتتاۋ ارقىلى دا كورسەتىپ كەلەدى. سونىڭ ءبىرى – رەسپۋبليكامىزدىڭ جەتەكشى ءبىلىم ورداسى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ستۋدەنتتەرىنىڭ يزرايلدە قويعان كونتسەرتى. ونىڭ ماقساتى – قازاقتىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنى مەرەكەسى قارساڭىندا شەتەلدىكتەرگە ۇلتتىق ونەرىمىزدىڭ ماۋەلى مايەگىن تانىتۋ.
قازاق ونەرىنە شەتەلدىكتەر كەزەكتى رەت ءتانتى بولدى. ءبىر ايىرماشىلىعى، بۇل جولى ولارعا ءبىز قوناققا باردىق. جەلتوقساننىڭ 11-16-سى ارالىعىندا قازۇۋ-دىڭ ونەرپاز ستۋدەنتتەرى ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى عالىمقايىر مۇتانوۆتىڭ قولداۋىمەن، ءبىرىنشى پرورەكتور مۇحامبەتقالي بۇركىتباەۆتىڭ باستاۋىمەن يزرايلدە ىسساپارمەن بولىپ قايتتىق. باستى ماقسات – قازاقستان تاۋەلسىزدىگى مەرەكەسىنە وراي ۇيىمداستىرىلعان ءىس-شارالارعا قاتىسۋ، سونىمەن قاتار ۇلتتىق ونەرىمىزدى پاش ەتۋ. ول جاعىنان تاڭداي قاقتىرارىمىزعا كۇمان بولمادى. سەبەبى عاليا ەسمۇحانبەتوۆانىڭ جەتەكشىلىگىندەگى «باقىت» بي ءانسامبلى، ءانشى ءمولدىر باقىتجانقىزى، قوبىزشى ءارى ءبىزدىڭ جەتەكشىمىز زيتا سىبانباەۆا وسىعان دەيىن شەت مەملەكەتتەردەن جۇلدەسىز ورالعان ەمەس. وعان ەرعالي انەسوۆ ەكەۋمىز دومبىراشى بولىپ قوسىلدىق.
القيسسا… قازاقستاننان ۇشقان العاشقى كۇندەگى ءبىرىنشى باعىتىمىز ۋكراينا بولدى. ويتكەنى يزرايلگە تۋرا باراتىن بىزدەن ۇشاق جوق. بەس ساعاتقا جەتەر-جەتپەس ۋاقىتتا كيەۆتىڭ تورىنەن كورىندىك. اۋەجايدا ءۇش ساعاتتاي ايالداپ، ارى قاراي ۇشتىق. الدىمىزدا – يزرايل…
الماتىنىڭ قىسىنان تەل-ءاۆيۆتىڭ جاز ماۋسىمىنا بىردەن توپ ەتە قالدىق. قازاقستاندىق دەلەگاتسيانى ەلشىلىكتەن كۇتىپ الىپ، ءدال جەرورتا تەڭىزىنىڭ جاعاسىنداعى ەكى قاباتتى ۇيگە ورنالاستىردى.
ءبىز كەلگەن سەنبى كۇنى قاتتى تاڭعالعانىمىز – جەرگىلىكتى بارلىق دۇكەن جابىق، كولىكتەر مەن ساپىرىلىسقان ادامدار دا كورىنبەيدى. جانىمىزداعى جول باستاۋشىدان سۇراساق، بۇل ەۆرەي حالقىنىڭ جۇماسى – 16:01- دەن 17:15-كە دەيىن دەمالاتىن «شابات» ءداستۇرى بولىپ شىقتى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا اركىم ءوز ۇيىندە دۇعا قىلىپ نەمەسە كىتاپتار وقىپ، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، دەمالادى ەكەن. بۇل ەلدە جىلىنا كەم دەگەندە ەكى رەت قايتالاناتىن اتاۋلى ەرەكشە كۇن بار. ول كۇندەرى بارلىق كولىك قوزعالىسى تولىقتاي ءبىر كۇنگە توقتايدى. وسى كەزدە اتا-انالارىمەن ۇيدەن شىققان بۇلدىرشىندەرگە تاس جولدا ءاي، ءبىر ەركىن كوسىلۋدىڭ ءساتى تۇسەدى ەكەن.
ەكىنشى اسەرىمىز، تۇرعىندار يەرۋساليم مەن تەل-اۆيۆ قالالارى اراسىنداعى جولدىڭ ەكى قاپتالىنا اعاشتاردى ءوز قولدارىمەن وتىرعىزىپ شىققان. جانە ءبىر قىزىعى، سوندا وتكىزگەن التى كۇننىڭ ىشىندە بىزدەگىدەي قىمبات Hummer, Lexus كولىكتەرىن كورمەدىك. سەبەبى جانارماي قىمبات. ەسەپكە قاي جاعىنان بولماسىن جۇيرىك ەۆرەي حالقى نارىقتا ەسەسىن جىبەرمەيتىنىن وسىدان-اق بايقاتتى.
كەلەسى كۇنى يەرۋساليم قالاسىنداعى ال-اكسا مەشىتىندە، يسا پايعامباردىڭ دۇعا قىلعان، جاۋلارىنان جاسىرىنعان ۇڭگىرىندە بولدىق. «جارتاس ۇستىندەگى كۇمبەز» دەپ اتالاتىن جەردەگى اۋەدە ەشبىر تىرەۋسىز قالقىپ تۇراتىن تاستى ۇستاعاندا، كىمنىڭ دە بولسا قاتتى تولقيتىنى راس. ءبىر ايتا كەتەرلىگى، مەشىتكە كىرە بەرىستە مۇزداي قارۋلانعان جاۋىنگەرلەر تۇرادى. سەنەن قۇران سۇرەسىن، مۇسىلمان نە مۇسىلمان ەمەسىڭدى سۇرايدى. مۇسىلمان ەكەنىڭدى دالەلدەسەڭ عانا ىشكە ەنە الاسىڭ. مۇنداي ساقتىقتىڭ بولۋى، كەزىندە مەشىتتىڭ ىشىنە كىرىپ، جارىلىس جاساعاندار بولعان ەكەن. جانىمىزدا ەلشىلىكتىڭ ادامى بولعاندىقتان، ونداي تەكسەرىسكە تۇسپەدىك.
سول كۇنى كەشكە يەرۋساليم قالاسىندا ەسىمىن ونەرىمەن باعالايتىن شەت مەملەكەتتەرگە تانىس ەربولات تولەپبايدىڭ سۋرەت كورمەسى بولدى. قازاقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىنەن، دالا تىنىسى، سۇلۋلىعىنان سىر شەرتەتىن ونىڭ تۋىندىلارى كورمەگە كەلگەن قوناقتاردىڭ ۇلكەن قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى. كەشتى اشقان قازاقستاننىڭ يزرايلدەگى ەلشىسى عالىم ورازباقوۆ ەكى ەل اراسىنداعى مادەنيەت پەن ىنتىماقتاستىق دامۋىنىڭ ايقىن كورىنىسى وسىنداي رۋحاني بايلانىستان باستالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
ەرتەڭىنە تەل-اۆيۆ قالاسىندا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىنا وراي ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان نەگىزگى ءىس-شارانىڭ لەگىنە ءبىز دە قوسىلدىق. ۇلتتىق ونەرىمىزدى ايقىندايتىن بي بيلەپ، كۇي تارتىپ، قازاق اندەرىن شىرقاعانىمىزدا زالداعى قوناقتاردىڭ وزدىگىنەن دەلەبەسى قوزىپ كەتكەندەي بولدى. ءتىپتى ۋكراينادان كەلگەن ءبىر اعامىز قارا تەڭىزدىڭ جاعاسىندا ونەر كورسەتۋگە ارنايى شاقىردى. كەش سوڭى بانكەتكە ۇلاستى. بۇل – قازاق ونەرىنىڭ يزرايل اسپانىندا اسقاقتاعان كۇنى بولدى. تاۋەلسىزدىك مەرەكەمىزدى ۇلىقتاۋعا يزرايل حالقى دا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. مۇنداي رۋحاني قۇندىلىقتار ارقاشاندا ۇلتتىڭ مەرەيىن اسىراتىن شارا ەكەنى اقيقات.
P.S.ساپار سوڭىندا كوزىقاراقتى يزرايلدىكتەر مەن ەلشىلىكتەگى وتانداستارىمىز قازاقستان حالقىنا، ونەرلى ستۋدەنتتەرىن جىبەرىپ وتىرعان قازۇۋ-دىڭ باسشىلىعىنا، رەكتور عالىمقايىر مۇتانۇلىنا ۇلكەن العىسىن ايتىپ، دۇعاي-دۇعاي سالەمىن جەتكىزىپ قالا بەردى. ال ءبىز شەتەلگە شىعۋعا مۇمكىندىك جاساعان اعالارىمىزعا شەكسىز العىسىمىزدى بىلدىرە وتىرىپ، اڭسارىمىز اۋعان تۋعان جەرىمىزگە ماساتتانا اتتانىپ كەتتىك.
اسقاربەك قازانعاپ،
قازۇۋ-دىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى
الماتى–تەل–اۆيۆ–يەرۋساليم–الماتى
«الاش ايناسى».
