شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى بەرەل جازىعىنداعى ساق پاتشالارى جەرلەنگەن وبالاردان ارحەولوگتار تاعى دا تىڭ جاڭالىق اشتى. ءنومىرى 2-ءنشى قورعاننان ءوز زامانىندا وتە ىقپالدى تۇلعا بولعان ادامنىڭ مۇردەسى مەن التىنمەن اپتالىپ، كۇمىسپەن كۇپتەلەگەن 7 ات تابىلدى – دەپ حابارلايدى حابار ارناسى.
ءيا، ارحەولوگتاردىڭ الدىن الا بولجاۋىنشا التىنمەن اپتالعان بۇل اتتار ساقتار داۋىرىنە تيەسىلى. ءنومىرى ەكىنشى قورعاننان ازىرشە 2 اتتىڭ سۇيەگى شىقتى. ارحەولوگ زەيننوللا ساماشەۆ التىندالعان تاعى 5 اتتىڭ سۇيەگى جاتقانىن ايتادى. ال ەڭ ماڭىزدىسى وسى قورعاندا باسىنا ۇلكەن قۇمىرا قويىلىپ، سول داۋىردە ساق پاتشالارىنا ىقپالى بولعان تاعى ءبىر ادام جەرلەنىپتى. ازىرشە ول تولىق اشىلعان جوق. ات ابزەلدەرى التىننان قۇيىلعان ءتۇرلى قۇستاردىڭ بەينەسىمەن بەزەندىرىلگەن.
زەينوللا ساماشەۆ، ارحەولوگ، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى:
– ەلىمىزدىڭ شيرەك عاسىرلىق مەرەيتويىنا بىزدە وزىمىزشە سىي تارتايىق دەپ ويلادىق. بيىلعى جىلى ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى بەرەلدە جالعاسقان بولاتىن. ءنومىرى 2-ءنشى وبادان اسا قۇندى ولجالار تاۋىپ وتىرمىز. ۇلتتىق تاريحىمىزدىڭ سول اقتاڭداق شاقتارىنىڭ بارلىعىن شەشەتىن جاقسى قۇندىلىقتار تابىلىپ جاتىر. ءالى دە تابىلادى. جەر بەتىنەن جەتى مەتر تەرەڭدىكتە جەرلەنگەن قورعاننىڭ ەنى 4, ۇزىندىعى 5 مەتر بولادى. ال 20 جىل بۇرىن 11-ءىنشى قورعاننان تابىلعان جادىگەرلەر بۇگىندە ۇلتتىق مۇراجايدا تۇر.
ولجاس كەرەيحان، ءتىلشى:
– جالپى بەرەل جازىعىندا ساق پاتشالارىنىڭ 100-دەن استام قورعانى شوعىرلانعان. 1998 جىلدان باستاپ ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزىپ كەلەدى. ناتيجەسىندە كەشەگى تاسقا قالاعان تاريح بۇگىنگى ۇلتتىق تاريحىمىزعا مول مۇرا بولىپ قوسىلىپ جاتىر. ەندى وسى مۇرانى ناسيحاتتاۋ ءۇشىن قورعانداردىڭ وزىنەن اسپاناستى مۇراجايى جاساقتالماق. ول ءۇشىن وبلىستىق بيۋدجەتتەن 40 ميلليون تەڭگە بولىنەتىن بولدى. ال الداعى جىلدارى وڭىردەگى بارلىق ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىنان تابىلعان جادىگەرلەردەن ۇلكەن مۇراجاي سالىنباق.
دانيال احمەتوۆ، وبلىس اكىمى:
– بەس جىلدىڭ ىشىندە ءبىز وسكەمەندە مۇراجاي سالۋىمىز كەرەك. وعان تاماشا مۇمكىندىگىمىز بار. از ۋاقىتتىڭ ىشىندە تاماشا عيمارات سالىپ، مىڭداعان كىسىلەر قازاقتىڭ تاماشا جەرىنە كەلۋ كەرەك. بيىل وبلىستاعى ءۇش اۋداندا ارحەولوگيالىق زەرتەۋ ءجۇرىپ جاتىر. قىركۇيەك ايىندا وسى قازبا جۇمىستاردىڭ ناتيجەسى بويىنشا ورتالىق ازيا مەن ەۋروپاداعى بەلگىلى عالىمداردىڭ قاتىسۋىمەن ۇلكەن باسقوسۋ وتپەك. سول كەزدە 2-ءنشى قورعاننان تابىلعان مۇردە مەن جىلقى سۇيەكتەرىنە گەنەتيكالىق ساراپتاما جاسالدى
"khabar.kz"
