جۇمىس جوق. جالاقى تومەن. جاعداي قاشان جاقسارۋى مۇمكىن؟

3046
Adyrna.kz Telegram

كوروناۆيرۋس قوس وكپەدەن قىسىپ ءتۇر. ءالى جاعدايدىڭ وڭالاتىن ءتۇرى جوق. بۇل ىندەتتىڭ قاشانعا دەيىن سوزىلارى بەلگىسىز. بارىنەن بۇرىن قاراپايىم حالىققا قيىن ءتيىپ تۇر.

ىندەت  ۇزاققا سوزىلىپ بارادى. ەگەر بۇلاي كەتە بەرەتىن بولسا، حالىقتىڭ تۇرمىسى اۋىرلايدى.

قازىردىڭ وزىندە جۇمىسسىز وتىرعان ادامدار بار. ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءبىرجان نۇرىمبەتوۆ ماۋسىم ايىندا 700 مىڭ ادامنىڭ جۇمىسسىز قالعانىن ءمالىم ەتتى.

قالاي ايتقاندا دا، بار ماسەلە كوروناۆيرۋسقا قاتىستى بولىپ تۇر. ەگەر بۇل ىندەت ءالى دە جالعاسا بەرەتىن بولسا، ەلىمىزدە جۇمىسسىزداردىڭ سانى ارتادى. الداعى ەكى ايدا قاراپايىم حالىققا قيىن تيەدى.  كوپتەگەن مەكەمەلەر قىزمەتكەرلەرىن جازعى دەمالىسقا جىبەرە باستادى. دەمالىسقا كەتكەن ادام العان قارجىسىن ۇنەمدەپ، جۇمساماسا قيىن. ويتكەنى ىندەت ۋاقىتىندا ءارتۇرلى جاعدايلار ورىن الۋى مۇمكىن. باعانىڭ دا ءوسۋىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى.

ونىڭ ۇستىنە قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستانداعى حالىقتىڭ ءبىر ادامعا شاققانداعى تابىسى 59 مىڭنىڭ شاماسىندا بولىپ تۇر. بۇل بۇگىنگىدەي قىمباتشىلىق، نارىق جاعدايىندا از. رەسمي دەرەكتەرگە جۇگىنەر بولساق، 2020 جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا رەسپۋبليكا بويىنشا جۇمىسسىزداردىڭ سانى 4,8 پايىزدى قۇراعان. الداعى ەكى ايدا ءتىپتى كوبەيەدى. ويتكەنى قارجىلىق جاعدايدىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى كوپتەگەن مەكەمەلەر جۇمىسشىلارىن قىسقارتىپ جاتىر. بۇل بارلىق وڭىرگە ءتان بولىپ وتىر.

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ دەرەگىنە سەنسەك، قازىرگى ۋاقىتتا تۇركىستان جانە الماتى وبلىسىندا جۇمىسسىزداردىڭ سانى ارتقان. سونداي-اق الماتى، نۇر-سۇلتان جانە شىمكەنت قالاسىندا ساۋدا ورنىنىڭ جۇمىسى توقتاۋىنا قاتىستى ادامدار تابىسسىز قالدى. ۇكىمەت ناقتى ءبىر ءىس-قيمىل شارالارىن قابىلداماسا بولمايدى.

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءبىرجان نۇرىمبەتوۆتىڭ سوزىنە سەنسەك، شىلدە ايىنان باستاپ جاعداي جاقسارا باستاۋى مۇمكىن. بىراق جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى جىل سوڭىنا دەيىن 6,1 پايىزعا جەتەدى دەگەن بولجام بار. مينيسترلىك «ەڭبەك» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى ارقىلى جاڭا جىلعا دەيىن 600 مىڭ ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىرۋدى كوزدەپ وتىر.

ايتا كەتەتىن ءبىر جايت، توتەنشە جاعداي كەزىندە بىرقاتار جەرلەردە جۇمىس توقتاعانىمەن، تەك قانا قۇرىلىس سالاسىنداعىلار قيىندىق كورگەن جوق. ولار   تۇراقتى جۇمىس ىستەۋدە. بۇگىنگى كۇندە قۇرىلىس سالاسىندا جۇرگەندەردىڭ سانى -700 مىڭ شاماسىندا. قازاقستاندا 8 ميلليوننان استام ادام ءارتۇرلى سالادا قىزمەت ىستەيدى. سونىمەن قاتار، 2 ميلليوننان استام ادام ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر.

بىراق ىندەت كەزىندە جانە ودان كەيىنگى ۋاقىتتا بۇل دەرەكتەر وزگەرىسكە ۇشىراۋى مۇمكىن. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇگىن «انا ءتىلى گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا «جۇمىسسىزدار سانى كوپ. بۇل – وتە كۇردەلى الەۋمەتتىك ماسەلە. ونى شۇعىل شەشپەسە بولمايدى»، - دەپ قوعامداعى شىندىقتى اتاپ كورسەتتى.

راسىندا جۇمىسسىزدار كوبەيدى. جالاقى تومەن. جاعداي قاشان جاقسارۋى مۇمكىن؟ ونى ءدال قازىر ەشكىم بولجاپ، ايتا المايدى.

دەگەنمەن، «ۇكىمەت ولتىرمەيدى» دەپ ۇكىلى ۇمىتپەن ۇيدە قاراپ وتىرا بەرۋگە بولمايدى. ادام بالاسى دا جاعدايىن جاقسارتۋى ءۇشىن وزىنە سەنىپ، تىرشىلىك ەتۋى قاجەت بوپ تۇر.

ەركىن قالدان،

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر