Koronavırýs qos ókpeden qysyp túr. Áli jaǵdaıdyń ońalatyn túri joq. Bul indettiń qashanǵa deıin sozylary belgisiz. Bárinen buryn qarapaıym halyqqa qıyn tıip tur.
Indet uzaqqa sozylyp barady. Eger bulaı kete beretin bolsa, halyqtyń turmysy aýyrlaıdy.
Qazirdiń ózinde jumyssyz otyrǵan adamdar bar. Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetov maýsym aıynda 700 myń adamnyń jumyssyz qalǵanyn málim etti.
Qalaı aıtqanda da, bar másele koronavırýsqa qatysty bolyp tur. Eger bul indet áli de jalǵasa beretin bolsa, elimizde jumyssyzdardyń sany artady. Aldaǵy eki aıda qarapaıym halyqqa qıyn tıedi. Kóptegen mekemeler qyzmetkerlerin jazǵy demalysqa jibere bastady. Demalysqa ketken adam alǵan qarjysyn únemdep, jumsamasa qıyn. Óıtkeni indet ýaqytynda ártúrli jaǵdaılar oryn alýy múmkin. Baǵanyń da ósýin joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy.
Onyń ústine qazirgi ýaqytta Qazaqstandaǵy halyqtyń bir adamǵa shaqqandaǵy tabysy 59 myńnyń shamasynda bolyp tur. Bul búgingideı qymbatshylyq, naryq jaǵdaıynda az. Resmı derekterge júginer bolsaq, 2020 jyldyń alǵashqy toqsanynda respýblıka boıynsha jumyssyzdardyń sany 4,8 paıyzdy quraǵan. Aldaǵy eki aıda tipti kóbeıedi. Óıtkeni qarjylyq jaǵdaıdyń tómendeýine baılanysty kóptegen mekemeler jumysshylaryn qysqartyp jatyr. Bul barlyq óńirge tán bolyp otyr.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń deregine sensek, qazirgi ýaqytta Túrkistan jáne Almaty oblysynda jumyssyzdardyń sany artqan. Sondaı-aq Almaty, Nur-Sultan jáne Shymkent qalasynda saýda ornynyń jumysy toqtaýyna qatysty adamdar tabyssyz qaldy. Úkimet naqty bir is-qımyl sharalaryn qabyldamasa bolmaıdy.
Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Birjan Nurymbetovtiń sózine sensek, shilde aıynan bastap jaǵdaı jaqsara bastaýy múmkin. Biraq jumyssyzdyq deńgeıi jyl sońyna deıin 6,1 paıyzǵa jetedi degen boljam bar. Mınıstrlik «Eńbek» memlekettik baǵdarlamasy arqyly jańa jylǵa deıin 600 myń adamdy jumysqa ornalastyrýdy kózdep otyr.
Aıta ketetin bir jaıt, tótenshe jaǵdaı kezinde birqatar jerlerde jumys toqtaǵanymen, tek qana qurylys salasyndaǵylar qıyndyq kórgen joq. Olar turaqty jumys isteýde. Búgingi kúnde qurylys salasynda júrgenderdiń sany -700 myń shamasynda. Qazaqstanda 8 mıllıonnan astam adam ártúrli salada qyzmet isteıdi. Sonymen qatar, 2 mıllıonnan astam adam ózin-ózi jumyspen qamtamasyz etip otyr.
Biraq indet kezinde jáne odan keıingi ýaqytta bul derekter ózgeriske ushyraýy múmkin. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev búgin «Ana tili gazetine bergen suhbatynda «Jumyssyzdar sany kóp. Bul – óte kúrdeli áleýmettik másele. Ony shuǵyl sheshpese bolmaıdy», - dep qoǵamdaǵy shyndyqty atap kórsetti.
Rasynda jumyssyzdar kóbeıdi. Jalaqy tómen. Jaǵdaı qashan jaqsarýy múmkin? Ony dál qazir eshkim boljap, aıta almaıdy.
Degenmen, «úkimet óltirmeıdi» dep úkili úmitpen úıde qarap otyra berýge bolmaıdy. Adam balasy da jaǵdaıyn jaqsartýy úshin ózine senip, tirshilik etýi qajet bop tur.
Erkin Qaldan,
«Adyrna» ulttyq portaly
