شالقار نۇرسەيىتوۆ: ينستيتۋت ەۆرازيسكوي ينتەگراتسي "پوليتولوگتارىنا" كومەك

2318
Adyrna.kz Telegram

بەلارۋستەگى ساياسي جاعداي انالتيكا مەن قۇسىق پوستتار ارقىلى "باقىتقا" ۇمتىلۋشى قازاقستاندىق پسەۆدوپوليتولوگ ءھام بلوگەر-سىماقتاردىڭ پلينتۋستان دا تومەن دەڭگەيىن تاعى ءبىر رەت كورسەتتى.

توقاەۆ لۋكاشەنكونى قۇتتىقتاعاننان كەيىن ەۋرازياداعى ينتەگراتسيانى "زەرتتەۋشىلەر" "باتكا كراساۆچيك!”، “فەيسبۋكتا پوست جازۋ — ساياساتپەن اينالىسۋ ەمەس، ساياساتقا تاجىريبەمەن كەلۋ كەرەك” دەگەننەن ارتىق ەشتەڭە جازا المادى. ولاردان ودان باسقا نارسە كۇتۋدىڭ ءوزى دە ارتىق بولار ەدى.

“مەملەكەتشىلدەردىڭ” ومىرلىك ۇرانىنا اينالعان “سىنايتىن بولساڭ، وندا باسقا نارسە ۇسىن” دەگەنىن ەسكەرىپ، بايعۇستارعا ءوز پوستتارىندا قولدانۋ ءۇشىن سالىستىرمالى تۇردە از قۇسىق تۋعىزاتىن كەلەسى زاشكۆار ارگۋمەنتتەردى ۇسىنامىن:

- بەلارۋستە مىڭداعان ادامنىڭ كوشەگە شىعۋى ساياسي مادەنيەتتىڭ جوعارى دەڭگەيى ەمەس. ميتينگىشىلەر لۋكاشەنكونى قولداعان 80% ەلەكتوراتقا قۇرمەت كورسەتپەي وتىر. لۋكاشەنكونىڭ 80% ەلەكتوراتى كونستيتۋتسياعا، زاڭعا قۇرمەت كورسەتىپ كوشەگە شىقپاي وتىر. ولار كوشەگە شىقپاي مادەنيەت ساقتاپ وتىر. ولار كوشەگە شىقسا، قازىر كوشەدە جۇرگەن ناركوماندار مەن القاشتاردىڭ ءۇنى وشەر ەدى. ولاردىڭ ونداي مادەنيەتسىزدىك تانىتپايتىنىنا سەنەمىن.

- بەلباسى قازاقستاندى دامىعان ەلدىڭ قاتارىنا كىرگىزۋ ءۇشىن دەموكراتيا دەگەن يلليۋزيانى ەلەمەي، ءبىزدى 30 جىل باسقارعان ەلباسىنىڭ ساليقالى ءومىر جولىنان ساباق العان سياقتى. سول سەبەپتى ول بەلارۋستەگى بەيبىت ءومىردى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن بارىن سالادى. سولاي بولۋى كەرەك تە. فەيسبۋكتەگى ازشىلىقتىڭ شۋىنان كوپشىلىكتىڭ تاڭداۋى ارتىق. بەلارۋستەگى جاعدايعا قاراپ وتىرىپ، ەلباسى كورەگەن پاتشا ەكەنىنە تاعى ءبىر رەت كوز جەتكىزەمىز.

- سۆەتلانا تيحانوۆسكايا ومىرىنە ەشقانداي قاۋىپ تونبەسە دە، كگب ونىڭ ءبىر تال شاشىنا تيىسپەسە دە، تسيك-تە قىسىم كورسەتپەسە دە، وتباسى مەن بالالارىنا تيىسەمىز دەپ قورقىتپاسا دا حالىقتى لاقتىرىپ، ليتۆاعا قاشىپ كەتتى. ساياساتتا جاۋاپكەرشىلىك الا الماعان ادام جەڭىسكە جەتپەيدى. وسىدان كەيىن جەكە باسىن ويلاماي، جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشپاي، 10 ملن بەلارۋستى باقىتتى قىلۋ ءۇشىن بارىن سالىپ جاتقان لۋكاشەنكونى قالاي جەك كورۋگە بولادى؟

- بەلارۋستەگى قازىرگىدەي ناركومان مەن القاشتاردىڭ شەرۋىنىڭ الدىن الۋعا بولار ەدى. لۋكاشەنكونىڭ اينالاسىنداعى كەڭەسشىلەر دارىنسىز ەكەن. بىلتىر باعىمىزعا بىتكەن قازاقستاندىق ساياسي ەليتا ۇلتتىق سەنىم كەڭەسىن قۇرۋ ارقىلى ەلدەگى بەيبىت ءومىردى ساقتاپ قالدى. ە.كارين سەكىلدى ناعىز مەملەكەتشىل، سۇمدىق ستراتەگ ساياسي تەحنولوگتار بارىنا شۇكىر. لۋكاشەنكونىڭ كەڭەسشىلەرىنە كاريندەي مىڭ جىلدا ءبىر تۋاتىن تۇلعالاردان ۇيرەنەتىن نارسەلەر وتە كوپ.

- تيحانوۆسكايا ەلدى تاستاپ قاشىپ كەتتى. قوسانوۆ قۇرلى بولمادى. قوسانوۆتى قانشا جەك كورسەڭدەر دە، ول كىسى جەكە امبيتسياسىن ۇلت تاعدىرىنان جوعارى قويا ءبىلدى. ونى ساياساتتان حابارى جوق، ساياساتتى فەيسبۋكتە پوست جازۋ دەپ تۇسىنەتىن توبىر قايدان ءتۇسىنسىن؟!

- ناركوماندار مەن القاشتار مينسكتە تولىپ ءجۇر. بەلارۋس ميليتسياسىنىڭ دەڭگەيى ءبىزدىڭ پوليتسيانىڭ دەڭگەيىنە جەتپەيدى ەكەن. بەلارۋس ميليتسياسىنا نامىس جەتپەي جاتىر. باسىنا شىعارىپ العان حالىقتى. كەرەك بولسا، اسيا تۋلەشوۆادان وڭباي ءزابىر كورگەن قازاقتىڭ نامىستى پوليتسەي جىگىتتەرى سياقتى اكتيۆيستتەردى سوت ارقىلى ورنىنا قويۋ كەرەك.

- بەلارۋستەگى جاعدايدان ساباق الۋىمىز كەرەك. سىرتقى جاۋلار اڭدىپ وتىر ءبىزدى. رەسەي مەن قىتايعا جەم بولماۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ قازاقستاننان باسقا وتانىمىز جوق. ەلباسى ايتقانداي، قازاقستان ءالى دەموكراتياعا دايىن ەمەس. 18 ملن امەريكالىقتى قايدان الامىز؟ 30 جىل ەل باسقارعان، لوندوندا ءۇي-جايى، وففشوردا شوتى بار، ارالداردا ياحتاسى بار وركەنيەت پەن باتىس كورگەن ساياسي ەليتا دەموكراتياعا دايىن. ال اۋدان ورتالىعىنان ارى شىقپاعان حالىق وعان دايىن ەمەس. ماسەلەگە تەرەڭ قاراۋىمىز كەرەك. ساياسات — ويىنشىق ەمەس.

- بەلارۋستە سايلاۋدان كەيىن 3000–داي ادام ۇستالدى. ال بىلتىر قازاقستاندا 4000-داي ادام ۇستالدى. دەمەك، قازاقستاننىڭ ومونى كەرەمەت جۇمىس ىستەيدى. وسىنداي ومون تۇرعاندا ۇيقىمىز تىنىش بولاتىنىنا سەنەمىن. سول ءۇشىن شۇكىر دەۋىمىز كەرەك.

ءسىز قانداي زاشكۆار ارگۋمەنت ۇسىنار ەدىڭىز؟

شالقار نۇرسەيىتوۆتىڭ جازباسىنان

پىكىرلەر