بەكبولات قارجان: عىلىم مەن تەحنولوگياعا نەگە ينۆەستيتسيا سالىنبايدى؟

2507
Adyrna.kz Telegram

بىزدە عىلىم مەن تەحنولوگياعا ينۆەستيتسيا سالىنبايدى. ونىڭ بىرنەشە سەبەپتەرى مەن فاكتورلارىن اتاۋعا بولادى. ولار:

1. ءبىزدىڭ قازىرگى جۇمىس جاساپ تۇرعان جۇيە و باستا فۋندامەنتى جەمقورلىقپەن قالانعان، ارسىز، تويىمسىز، ۇلتتىق بولمىسىنان ايىرىلعان، كريتيكالىق شەكتەگى جەمقورلاردى وسىرەتىن ۇلكەن وشاققا اينالىپ كەتكەن. بۇل وشاقتىڭ وتى جانبايدى، تەك قانا بىقسىپ تۇرا بەرەدى.

2. 30 جىلدىڭ اياسىندا وسى جۇيەنىڭ پاناسىنان ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى كلاندىق توپتاردىڭ "بيزنەسمەندەرى" ءوسىپ شىقتى. بۇلار تەك قانا جەڭىل جولمەن اقشا تاپتى، ۇرلادى، ساتتى، تونادى، جاسىردى. ال، جەمقورلار قاپتاعان جەردە ەشقانداي دا دامۋ مەن وركەندەۋ بولمايدى، كەرىسىنشە، دارىندىلاردىڭ باعى بايلانىپ، تۇنشىعادى نەمەسە شەتەل اسىپ، سوندا وزدەرىنىڭ پوتەنتسيالدارىن جاراتۋعا مۇمكىندىك تابادى. بىزدەگى جاعداي وسى.

3. قازاقتىڭ قازىناسى جەڭىل جولمەن تونالدى. ونىڭ قايدا كەتىپ، قايدا ساتىلىپ جاتقانى جونىندە ەشقانداي دا اشىق ەسەپ پورتالدارى بولمادى. مىسالى، ەۋروپا ەلدەرىندە مەملەكەتتىڭ ءجىو قايدا كەتكەنىن، قايدان كەلگەنىن كورسەتىپ تۇراتىن ارناي پورتالدار بار. بىزدە ىزدەۋ دە، سۇراۋى دا جوق. جەڭىل جولمەن ەۋروپالىق ميلللاردەرلەردى قۋىپ وزعان ادامدار عىلىم، تەحنولوگيامەن، تازا ەڭبەكپەن كەلگەن تابىستى باعالامايدى. سەبەبى ولار عىلىمنىڭ نە ەكەنىن دە بىلمەيدى. سالعان ينۆەستيتسيالارى قايتاتىنىنا سەنبەيدى. سوندىقتان دا ولار عىلىم مەن تەحنولوگياعا ينەۆستيتسيا سالمايدى.

4. ۇرلاپ، توناپ، ساتىپ، بايىپ كەتكەن ادامدار قازاق ورتاسىنىڭ اۋقاتتى بولىپ وسۋىنە مۇددەلى ەمەس. ولار ءۇشىن حالىقتىڭ عىلىمي الەۋەتىنىڭ ارتۋى ءتيىمسىز. ولاردىڭ بارلىعى تەگىس ءورىستىلدى. قازاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارى مەن مۇددەسىنەن وتە شالعايداعى ادامدار. قازاققا ءدىلى دە، بولمىسى دا ەشقاشان جۇعىسپايدى. بۇقارانىڭ ءبىلىم مەن اعارتۋعا، عىلىم مەن تەحنولوگياعا جاقىنداۋىنان ولار قورقادى. سەبەبى، قولىنداعى ارزان جولمەن جيناعان بايلىقتارىنىڭ بارلىعىنان ايىرىلىپ قالاتىنىن بىلەدى. سوندىقتان دا ولار قازاقى ورتانىڭ ءبىلىمدى ءارى باقۋىتتى بولۋىنا ەشقاشان دا مۇددەلى ەمەس. مۇددەلى بولمايدى دا. ال قازىرگى ۇلتشىلمىن دەگەن توپتاردىڭ قالتالارىندا قاراجاتتارى جوق. قولدارى قىسقا. قاراجات بولماعاننان سوڭ مۇمكىندىك تە شەكتەلەدى.

مىنە، ءبىزدىڭ ەلدەگى عىلىم مەن تەحنولوگيانىڭ دامىمايتىنىنىڭ 30 جىلداعى نەگىزگى كورىنىسى وسى.

بەبولات قارجاننىڭ جازباسىنان

پىكىرلەر