قر باس پروكۋرورى عيزات نۇرداۋلەتوۆتىڭ نازارىنا!
قر جوعارى سوتىنىڭ توراعاسى جاقىپ اسانوۆتىڭ نازارىنا!
قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆتىڭ نازارىنا!
قر اسكەري سوتىنىڭ توراعاسى جاندوس مۇسابەكۇلىنىڭ نازارىنا!
الماتى گورنيزونى اسكەري سوتى قر ۇقك شق 2468 اسكەري ءبولىمىنىڭ اعا سەرجانتى باۋىرجان قۇرماناليەۆتى دالەلى جوق ءىس بويىنشا سوتتاۋدىڭ الدىندا تۇر. 11 قاراشادا وتەتىن سوت ءىسىن بۇعان دەيىن ابايسىزدا بولعان كىسى ءولىمى وقيعاسىندا جازىقسىز كاپيتانعا (اسىلبەك ەلەمەسوۆكە – اۆت.) ۇكىم شىعارعان قانات ەستاي جۇرگىزبەكشى. ال مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى – كاپيتان ەلەمەسوۆتىڭ كىناسىز ەكەنىنە قاراماستان ونى سوتتاتۋعا بەكىنگەن دارحان شارىقباەۆ. نازارلارىڭىزعا الماتى وبلىستىق ادۆوكاتتار القاسىنىڭ ادۆوكاتى ايتمۇحانبەت جاقىپبەكۇلى كەمەلحانوۆتىڭ ادىلدىك ىزدەگەن ءوتىنىش حاتىن ۇسىنامىز. حاتتا قۇرماناليەۆكە تاعىلىپ وتىرعان ايىپتىڭ دالەلسىز ەكەنى جان-جاقتى سارالانادى.
ءوتىنىش حات
سوت وندىرىسىندەگى قىلمىستىق ءىس ماتەريالدارىمەن تانىسۋ بارىسىندا كوپتەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى قىلمىستىق پروتسەستىك كودەكسىنىڭ (ارى قاراي-قر قپك ) نورمالارىنىڭ بۇزىلعانى انىقتالدى.
ياعني، اتاپ ايتقاندا 2020 جىلعى 4 مامىرىندا ءوواتب اعا تەرگەۋشىسى م.قابىلدا قۇرماناليەۆ باۋىرجان احمەتجانوۆيچتىڭ ءىس-ارەكەتىن كۇدىكتى رەتىندە سارالاۋ تۋرالى قاۋلىسىن شىعارعاندا قىلمىستىق وقيعانىڭ الدىن ايتىپ كەلىپ ناقتى قر قپك 204 بابىنىڭ 1 ءبولىمى 2 بولىگىنە سايكەس قىلمىستىڭ بولعان ۋاقىتىن، سونداي اق قر قپك 113 بابىنا سايكەس دالەلدەنۋگە جاتاتىن وزگە دە ءمان جايلاردى كورسەتە وتىرىپ، قۇرماناليەۆ جاسادى دەپ كۇدىك كەلتىرىلگەن قىلمىستىڭ سيپاتتاماسىن كورسەتپەگەن.
وزiنشە بيلiك ەتۋ اتتى قر قك ( ارى قاراي- قر قك) 389 بابى: «وزiنشە بيلiك ەتۋ، ياعني قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا بەلگiلەنگەن تارتiپكە قاراماستان، باسقا اداممەن نەمەسە ۇيىممەن داۋلاسىپ جاتقان، ءوزiنiڭ ناقتى نەمەسە بولجامدى قۇقىعىن ءوز بەتiنشە جۇزەگە اسىرۋ»، دەپ قاراستىرادى. وسى سەبەپ بويىنشا بۇل بلانكەتتىك باپ.
قر قك بابتارى ديسپوزيتسيا جانە سانكتسيادان تۇرادى.
بلانكەتتىك ديسپوزيتسيا بويىنشا باپتا كورسەتىلگەن ناقتى قىلمىس قۇرامىن انىقتاۋ ءۇشىن باسقا زاڭدارعا نەمەسە نورماتيۆتىك اكتىلەرگە، جارلىقتار مەن ۇكىمەت قاۋلىلارىنا، بۇيرىقتار مەن ەرەجەلەرگە، نۇسقاۋلارعا جۇگىنەدى. بۇلار قىلمىستىق قۇقىقتىڭ باسقا سالالارمەن تىعىز بايلانىستى ەكەندىگىنىڭ ايقىن دالەلى. قىلمىستىق زاڭنىڭ تالاپتارىن ورىنداۋ باسقا زاڭدارمەن نە باسقا اكتىلەرمەن دە انىقتالادى. بلانكەتتىك ديسپوزيتسيانىڭ مىسالى رەتىندە مىناداي باپتاردىڭ ديسپوزيتسياسىن كورسەتەمىز: 389-باپ. وزiنشە بيلiك ەتۋ
وزiنشە بيلiك ەتۋ، ياعني قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا بەلگiلەنگەن تارتiپكە قاراماستان، باسقا اداممەن نەمەسە ۇيىممەن داۋلاسىپ جاتقان، ءوزiنiڭ ناقتى نەمەسە بولجامدى قۇقىعىن ءوز بەتiنشە جۇزەگە اسىرۋ –
بلانكەتتىك ديسپوزيتسيا بويىنشا باپتا كورسەتىلگەن ناقتى قىلمىستىڭ قۇرامىن انىقتاۋ ءۇشىن باسقا زاڭدارعا نەمەسە ءنورماتيۆتى اكتىلەرگە، ۇكىمەت قاۋلىلارى مەن جارلىقتارىنا، بۇيرىقتار مەن ەرەجەلەرگە، نۇسقاۋلارعا جۇگىنۋ كەرەك.
ياعني، قىلمىستىق زاڭنىڭ تالاپتارىنىڭ بۇزىلۋى ورىن العاندىعى تۋرالى ماسەلەنى شەشۋ باسقا زاڭدارمەن نەمەسە ءنورماتيۆتى اكتىلەرمەن انىقتالادى.
بىراق سوتقا دەيىنگى تەرگەپ تەكەسەرۋ ورگانى كۇدىكتىنىڭ ءىس -ارەكەتىن سارالاعان كەزدە جانە ايىپتاۋ اكتىسىن قۇراعاندا قۇرماناليەۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىندا بەلگiلەنگەن قانداي ءتارتiبىن،
زاڭدار نەمەسە ءنورماتيۆتى اكتىلەرىن بۇزعانىن انىقتاماعان.
وسى بابتىڭ 2 بولىمىندە كورسەتىلگەن جابىرلەنىشۋ ر. رىسقۇلوۆتىڭ قانداي مەملەكەتتىك زاڭمەن قورعالاتىن قۇقىقتارى نەمەسە مۇددەلەرiنە ەلەۋلى زيان كەلتىرىلگەن قۇرماناليەۆتىڭ ءىس ارەكەتى كورسەتىلمەگەن.
وسى باپتىڭ 3 بولىگىندە كوزدەلگەن قۇرماناليەۆ ر.رىسقۇلوۆقا قارسى كۇش قولدانعانى رەسمي تۇردەگى مەديتسينالىق قۇجاتتارمەن دالەلدەنبەگەن.
كۇش قولدانۋدىڭ سالدارى دەنە جاراقاتى بولۋ قاجەت. اتالعان قاۋلىدا ر.رىسقۇلوۆ قانداي دارەجەدەگى جاراقات العانى جازىلماعان. زاڭناماعا سايكەس فيزيكالىق كۇش قولدانۋدىڭ سالدارى دەنە جاراقىتىمەن اياقتالۋى ءتيىس.
سوت ساراپتاماسى ورگاندارىندا سوت ساراپتامالارى مەن زەرتتەۋلەردى ۇيىمداستىرۋ جانە جۇرگىزۋ قاعيدالارىن بەكىتۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ادىلەت ءمينيسترىنىڭ 2017 جىلعى 27 ساۋىردەگى № 484 بۇيرىعى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ادىلەت مينيسترلىگىندە 2017 جىلعى 26 مامىردا № 15180 بولىپ تىركەلدى. وسى نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس: 55-پاراگراف. سوت-مەديتسينالىق ساراپتامانى جۇرگىزۋدىڭ ەرەكشەلىكتەرى رەتتەلگەن. ياعني، اتاپ ايتقاندا:
«383. دەنساۋلىققا زيان كەلتىرۋ، ول اعزالاردىڭ (تىندەردىڭ) اناتوميالىق بۇتىندىگىن نەمەسە ولاردىڭ فيزيولوگيالىق قىزمەتىن (دەنە زاقىمدارى) بۇزۋ، نە سىرتقى ورتانىڭ ءار ءتۇرلى فاكتورلارىنىڭ: مەحانيكالىق،
فيزيكالىق، حيميالىق، بيولوگيالىق، پسيحوگەندىك اسەر ەتۋ ناتيجەسىندە پايدا بولعان اۋرۋلىق يا بولماسا پاتولوگيالىق كۇي، سونداي-اق دەنساۋلىقتىڭ بۇزىلۋىنا نە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋ اقاۋلىقتارى ناتيجەسىندە پايدا بولعان زارداپتار دەپ تۇسىنەمىز.
- دەنساۋلىقتىڭ بۇزىلۋى دەگەنىمىز، وندا اناتوميالىق بۇتىندىكتىڭ نە اعزانىڭ فيزيولوگيالىق قىزمەتىنىڭ بۇزىلۋ بولعاندا، ناقتى جاراقات نە اۋرۋلىقپەن سەبەپتەلگەن جەرگىلىكتى جانە (نەمەسە) جالپى سيپاتتاعى كلينيكالىق كورىنىستەگى اۋرۋلىق وزگەرىستەر انىقتالادى.
- دەنساۋلىققا كەلتىرىلگەن زياننىڭ اۋىرلىعىن سوت-مەديتسينالىق باعالاۋدى ساراپشى مەديتسينالىق تەكسەرۋ جولىمەن جۇرگىزەدى.
- سونداي-اق، دەنساۋلىققا كەلتىرىلگەن زيان اۋىرلىعىنىڭ ساراپتاماسى زاقىمدار سيپاتى، ونىڭ كلينيكالىق اعىمى تۋرالى جەتكىلىكتى دەرەكتەرى بار قۇجاتتاردىڭ تولىق جيناعى بولعان كەزدە مەديتسينالىق قۇجاتتار بويىنشا (ستاتسيونار ناۋقاستىڭ كارتاسى، امبۋلاتوريالىق پاتسيەنتتىڭ كارتاسى جانە باسقا دا مەديتسينالىق قۇجاتتار) جۇرگىزىلۋى مۇمكىن.
- مەديتسينالىق كومەكتى اقاۋلى كورسەتۋمەن بايلانىستى دەنساۋلىققا زياندىلىقتى جىكتەۋ كەزىندە جىبەرىلگەن اقاۋلىقتار مەن قولايسىز ناتيجە اراسىنداعى سەبەپ-سالدار بايلانىستى انىقتاۋ قاجەت. مەديتسينالىق كومەكتى تيىسىنشە جاساماۋ سالدارىنان دەنساۋلىققا زياندى باعالاۋدى تەك قولايسىز ناتيجە مەن مەديتسينالىق كومەكتى اقاۋلى كورسەتۋ اراسىندا تىكەلەي سەبەپتىك بايلانىس بولعان كەزدە عانا جۇرگىزۋ كەرەك.
- مەديتسينالىق قۇجاتتار بويىنشا ساراپتاما جۇرگىزۋ كەزىندە زارداپتار نە جاراقاتتاردىڭ ناتيجەسىن انىقتاۋ جاعدايلارىندا، سيپاتى، زارداپتارى، اۋرۋلىقتىڭ ۇزاقتىعى تۋرالى مەديتسينالىق قۇجاتتاردىڭ قاراما-قايشى دەرەكتەرىنە بايلانىستى دەنساۋلىققا زياننىڭ اۋىرلىعىن سوت-مەديتسينالىق باعالاۋدا قيىندىقتار تۋعاندا، ساراپشىنىڭ سۇراۋ سالۋى بويىنشا قىلمىستىق قۋدالاۋ ورگانى نەمەسە سوت ساراپتاما، سونىمەن بىرگە كوميسسيالىق ساراپتاما جۇرگىزۋ ءۇشىن جابىرلەنۋشىنى شاقىرۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
- ساراپتاما جۇرگىزۋ كەزىندە ساراپشى مەديتسينالىق قۇجاتتاردىڭ تۇپنۇسقالارىن قولدانادى، تۇپنۇسقالى قۇجاتتار بولماعاندا، ساراپشى ساراپتاما تاعايىنداعان ورگانمەن كۋالاندىرىلعان مەديتسينالىق قۇجاتتاردىڭ كوشىرمەسىن جانە سالالاس مامانداردى تارتۋمەن جۇرگىزىلگەن قوسىمشا زەرتتەۋلەردىڭ مالىمەتتەرىن نەگىزگە الادى. ساراپشى قورىتىندى اتالعان زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىن ەسكەرە وتىرىپ جاسايدى.
- دەنساۋلىققا زيان اۋىرلىعىنىڭ ساراپتاماسى كەزىندە ساراپشىنىڭ قورىتىندىسىندا مىنالار كورسەتىلەدى:
مەديتسينالىق تۇرعىدان دەنساۋلىققا زياننىڭ وبەكتيۆتىك بەلگىلەرى (كوگەرگەن جەر، قانتالاۋ، جارا، سۇيەكتىڭ سىنۋى جانە باسقالارى), ولاردىڭ وقشاۋلانۋى مەن قاسيەتتەرى;
جاراقاتتانعان زاتتىڭ (زاتتاردىڭ) ءىز جاساۋشى بولىكتەرىنىڭ سيپاتتاماسى;
پايدا بولۋ مەحانيزمى;
زيان كەلتىرۋ ەسكىلىگى (مەرزىمى);
جىكتەۋشىلىك بەلگىسىن كورسەتۋمەن دەنساۋلىققا كەلتىرىلگەن زيان.
دەنساۋلىققا كەلتىرىلگەن زياننىڭ اۋىرلىعى تۋرالى بولجامدى پايىمداۋمەن الدىن الا تۇجىرىمدار جاسالمايدى.
- ساراپشى دەنساۋلىققا كەلتىرىلگەن زياننىڭ اۋىرلىعىن:
كلينيكالىق كورىنىستىڭ ايقىن ەمەستىگى نە جابىرلەنۋشىنىڭ كلينيكالىق جانە زەرتحانالىق تەكسەرۋىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى;
ءومىر ءۇشىن دەنساۋلىققا زياننىڭ ايقىندالماعان قاۋىپتى ەمەس ناتيجەسى;
جابىرلەنۋشىنىڭ قوسىمشا تەكسەرۋدەن باس تارتۋى نەمەسە قايتالاما تەكسەرۋگە كەلمەۋى، ەگەر بۇل ساراپشىنى جاراقات سيپاتىن، ونىڭ كلينيكالىق اعىمى مەن ناتيجەسىن دۇرىس باعالاۋ مۇمكىندىگىنەن ايىرعان;
مەديتسينالىق قۇجاتتاردىڭ بولماۋى، سونىڭ ىشىندە دەنساۋلىققا زياننىڭ سيپاتى مەن اۋىرلىعى تۋرالى پايىمداۋ مۇمكىن بولماعان جاعدايلاردا باعالامايدى.
اتالعان جاعدايلاردا، ساراپشى تۇجىرىمدارىندا دەنساۋلىققا زياننىڭ اۋىرلىعىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرمەيتىن سەبەپتەردى باياندايدى، وسى سۇراقتى شەشۋ ءۇشىن وعان قاجەتتى قانداي مالىمەت (مەديتسينالىق قۇجاتتار، قوسىمشا زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى جانە باسقالارى) كەرەك ەكەندىگىن كورسەتەدى.
دەنساۋلىققا زياننىڭ اۋىرلىعىن انىقتاۋ مۇمكىن ەمەستىگى تۋرالى دالەلدى تۇسىنىكتەمە ساراپشىنى ساراپتاما تاعايىنداعان ادامنىڭ (ورگاننىڭ) قويعان باسقا دا سۇراقتارىن شەشۋ قاجەتتىلىگىنەن بوساتپايدى».
قىلمىستىق ىستە تىركەلگەن الماتى قالاسى مەديتسينالىق مەكەمەلەرىنەن كەلىپ ءتۇسىپ، ىسكە تىركەلگەن قۇجاتتاردا رىسكۋلوۆ راسۋل كالدىبەكوۆيچ الماتى قالاسى بويىنشا مەديتسينالىق كومەك الۋ ءۇشىن ەلەكتروندىق قۇجاتتامادا تىركەلمەگەن.
وسىلاي، سوتقا دەيىنگى تەرگەپ- تەكسەرۋ ورگانى قر قك 389 بابىنىڭ 3 بولىگىندە كوزدەلگەن قىلمىستىق قۇقىقبۇزۋشىلىقتىڭ وبەكتيۆتىك، سۋبەكتيۆتىك جاعىن جانە سالدارىن كورسەتپگەن.
وسىدان باسقا، سوتقا دەيىنگى تەرگەپ تەكسەرۋ ورگانى ر. رىسقۇلوۆتىڭ ءىس-ارەكەتىندە قر قك 190-بابىندا كوزدەلگەن «الاياقتىق، ياعني بوتەننىڭ مۇلكىن جىمقىرۋ نەمەسە الداۋ نەمەسە سەنىمدى تەرىس پايدالانۋ جولىمەن بوتەن مۇلiككە قۇقىقتى يەمدەنۋ» بەلگىلەرىن كورە وتىرىپ پروتسەستىك شەشىم قابىلداماعان. ال وقيعا بولعان كۇنى قۇرماناليەۆكە قانداي دا ءبىر ارەكەت جاساۋى وسى ر.رىسقۇلوۆتىڭ زاڭسىز ارەكەتى ءبىرىنشىنىڭ اقشاسىن الداپ يەمەدەنۋىنەن شىعىپ وتىر.
ر.رىسقۇلوۆ 202 جىلعى 06 اقپانىندا سوتقا دەيىنگى تەرگەپ تەكسەرۋ ورگانىمەن جابىرلەنۋشى بولىپ تابىلعان. وسى كۇنى جابىرلەنۋشى رەتىندە سۇرالعاندا ول وعان دەنە جاراقاتى سالىنباعانىن جانە كۋرماناليەۆ ماس بولماعانىن ايتىپ قول قويىپ بەرگەن. تەك قانا ماتەريالدىق زيان 1 500 000 تەڭگە اۆتوماشينانانىڭ باعاسىن ايتقان.
بىراق، سوتقا دەيىنگى تەرگەپ تەكسەرۋ ورگانى رىسقۇلوۆتى زاڭسىز جانە نەگىزسىز جابىرلەنۋشى رەتىندا تانىعان دەپ ەسەپتەيمىز.
ب.ا. قۇرماناليەۆكە قاتىستى قىلمىستىق ىستەن قر قپك 71 بابىنىڭ 3 بولىمىنە سايكەس جابىرلەنۋشى قاتارىنان رىسقۇلوۆ راسۋل قالدىبەكوۆيچتى ءوز قاۋلىڭىزبەن جابiرلەنۋشi رەتiندە قاتىسۋىن توقتاتاۋىڭىزدى سۇرايمىن.
سەبەبى سوت پروتسەسى بارىسىندا بۇل جاعدايدا بولۋىنا تولىعىمەن نەگiزدەر جوق ەكەنi انىقتالدى.
قر قپك 71 بابىنىڭ 1 بولىمىنە ساي: «قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق وزىنە تىكەلەي مورالدىق، تاندىك نەمەسە مۇلiكتiك زيان كەلتiردi دەپ پايىمداۋعا نەگiزى بار تۇلعا قىلمىستىق پروتسەستە جابiرلەنۋشi دەپ تانىلادى». وسى كوزدەلگەن جاعدايلار رىسقۇلوۆقا قاتىستى بولماعان. وعان مورالدىق، تاندىك نەمەسە مۇلىكتىك زيان كەلتىرىلمەگەن. ول تۋرالى قىلمىستىق ءىس ماتەريالدارىندا ءبىر دە ءبىر دالەلدەمە تىركەلمەگەن.
ر.ق.رىسقۇلوۆ مۇلىك-اۆتوماشينانىڭ ناقتى مەنشىك يەسى ەمەس، مەنشىك يەسى قىزايبەك ابلاي ەريكوۆيچپەن ەشقانداي كەلىسىم-شارت جاساسپاعان، سالىق تولەۋمەدىڭ ماقساتىندا سالىق ورگاندارىنا جەكە اۆتوماشينا جالدامشىسى كاسىپكەرى رەتىندە تىركەلمەگەن. تەك قانا قول حات بەرگەن. ال ول قولحاتتا قىزايبەكتىڭ رىسقۇلوۆقا اۆتوماشينانى بەردىم دەگەن قولى جوق. تانىنە جاراقات كەلتىرىلدى دەگەن مەديتسينالىق قۇجات جوق، مورالدىك زيان كەلتىرىلدى دەگەن بىردە- ءبىر پروتسەستىك قۇجات قىلمىستىق ىستە جوق. ول تۋرالى رىسقۇلوۆ ءوزىنىڭ قىلمىستىق ءىس بويىنشا بەرگەن كورسەتپەلەرىندە ايتپايدى.
رىسقۇلوۆ ءوزىن مۇددەلى تۇلعا رەتىندە تابۋدى تالاپ ەتپەيدى قۇرماناليەۆ ءوز ارەكەتتەرىمەن ونىڭ ناقتى نەمەسە بولجامدى قۇقىقتارىن بۇزعانى تۋرالى جاريالامايدى، ياعني شاعىمدانبايدى. سەبەبى مەنشىك يەسى ەمەس، العان دەنە جاراقاتىن مەديتسينالىق قۇجاتپەن دالەدەي الالمايدى. مورالدىق قۇقىقتارى بۇزىلعان تۋرالى ءبىر دە ءبىر قۇجاتى جوق.
قۇرماناليەۆ اقشاسىن قايتارۋ ماقساتىندا مەنشىك يەسى قىزايبەك ابلايدان جەكە اۆتوماشيناسىن الىپ قويماعان.
اۆتوماشينانىڭ ناقتى مەنشىك يەسى قىزايبەك ابلاي ەريكوۆيچ سوت وتىرىسىندا اتالعان اۆتوماشينانىڭ ناقتى يەسى ەكەنىن دالەلدەپ بەردى جانە قۇرماناليەۆكە ەشقانداي دا تالاپ قويمايتىنىن، وعان ماتەريالدىق، مورالدىق تالاپتارى جوق ەكەندىگىن سوت الدىندا انت ايتىپ، قولداپ بەردى.
نەگىزىنەن اۆتوماشينانىڭ يەسى قىزايبەك ابلاي ەريكوۆيچ جابىرلەنۋشى بولۋى كەرەك ەدى.
اۆتوماشينانىڭ ىشىندە ەشقانداي قان بولماعانىن، ونى ۇلان اتتى اعاسى رىسقۇلوۆقا جالعا بەرگەنى تۋرالى ايتتى.
وسىمەن قاتار، ايىپتاۋ اكتىسى ورىس جانە قازاق تىلىندە جازىلىپ قىلمىستىق ءىس ماتەريالدارىنا تىركەلگەن.
دەنە جاراقاتىن دالەلدەۋ ءۇشىن رىسقۇلوۆتىڭ كيىمدەرى جانە قۇرسماناليەۆتىڭ كيىمدەرى الىنىپ بيولوگيالىق ساراپتاما جۇرگىزىلمەگەن.
اسكەري پروكۋرور 2020 جىلعى 11 مامىرىندا ءوواتب جىبەرىلگەن قىلمىستىق ىستەگى ورىس تىلىەندەگىڭ ايىپتاۋ اكتىسىنىڭ بەكىتۋ مەرزىمىن كوزدەيتىن قر قپك 302 بابىن بۇزىپ 2020 جىلدىڭ 15 قىركۇيەگىمەن الدىن-الا بەكىتكەن.
سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ ورگانى 2020 جىلعى شىعارعان كۇدىكتى ادامداردى تانۋ قاۋلىسىندا قر قپك 202 بابىندا كوزدەلگەن قۇرماناليەۆتىڭ تۋعان جەرى جانە قانداي قىلمىستىق قۇقىقبۇزۋشىلىق جاسادى دەپ كۇدىك كەلتىرگەنىن كورسەتپەگەن. تەك قانا قر قك 389 بابى 3 ءبولىمى كورسەتىلگەن، ونىڭ اتاۋى جانە سيپاتتاماسى جوق. قاۋلىنىڭ تۇيىندەۋ بولىگىندە قر قك قانداي بابىندا كوزدەلگەن قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق جاسادى، دەپ قۇرماناليەۆ كۇدىكتى رەتىندە تابىلاتىنى مۇلدەم كورسەتىلمەگەن.
2020 جىلعى 2 ساۋىرىندە سوتقا دەيىنگى تەرگەپ تەكەسەرۋ ورگانى سوت-پسيحولوگيالىق -كريميناليستىك ساراپتاما تاعايىندايدى. قۇرماناليەۆتىڭ تەرگەۋ بارىسىندا بەرگەن جاۋاپتارىندا جاتتاۋ بەلگىلەرى بار ما، پسيحولوگيالىق قىسىم جاسالعان-جاسالماعانىن انىقتاۋ ءۇشىن. ساراپشىعا جازىلعان ديسكىلەر مەن تەرگەۋ ارەكەتتەرىنىڭ پروتسەستىك قۇجاتتارىنىڭ كوشىرمەلەرىن تاپسىرادى. بىراق كۇدىكتى قۇرماناليەۆتىڭ ءوزىن ساراپشىعا ۇسىنبايدى. نەگىزىنەن ساراپشى ءتىرى ادام كۇدىكتىمەن انگىمەلەسۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداعان. بىراق ول ارەكەت جاسالماعان. بەينەجازبا رەسمي تۇردە تەرگەۋشى جانە مامانمەن جازىلعان ونداي كەزدە پسيحولوگيالىق قىسىم جاسالعانى ءوز مۇددەلەرىن قورعاۋ ماقساتىندا جازىلمايدى. پسيحولوگيالىق قىسىم سۇراق الۋدىڭ الدىندا بولعان جانە ۆيدەوتاسپاعا جازىلماعان.
وسىمەن قاتار ساراپشى ديسكىنى زەرتتەگەن كەزدە: №1 سيۋجەت تەرگەۋ ارەكەتىنىڭ بەينە ءتۇسىرىلىمى- بەلگىلەنبەگەن كۇنى كۇدىكتى قۇرماناليەۆتەن جاۋاپ الۋ، دەپ كورسەتەدى. قورىتىندىنىڭ 7 بولىگىندە ءتۇسىرىلىم ۋاقىتى تەكەرىلگەن جازبادا ۋاقىت تايمەرى قوسىلماعان. №1 سيۋجەتتىڭ باستالۋ ۋاقىتى مەن اياقتالۋ ۋاقىتىن ەشكىم حابارلامايدى.
№1 سيۋجەت بەلگىلەنبەگەن كۇنى كۇدىكتى قۇراماناليەۆتان جاۋاپ الۋ.
سۇراق الۋ بەينەجازبا ديسكىسىندە ونىڭ جازىلعان ۋاقىتى بەلگىلەنبەگەندىكتەن دالەلدەمە رەتىندە تىركەلۋگە جاتپايدى.
تەرگەۋشى قر قپك 210 بابى 12 بولىگىنە ساي: «جاۋاپ الۋ بارىسىندا دىبىس- جانە بەينەجازبا قولدانىلىپ الىنعان ايعاقتار جاۋاپ الۋ حاتتاماسىنا ەنگiزiلەدi. جاۋاپ الۋ حاتتاماسى، سونداي-اق دىبىس- جانە بەينەجازبانىڭ قولدانىلعانى جانە بۇل تۋرالى جاۋاپ الىنىپ وتىرعان ادامعا حابارلانعانى تۋرالى بەلگiنi; عىلىمي-تەحنيكالىق قۇرالدار، دىبىس- جانە بەينەجازبا جاعدايلارى مەن ونى توقتاتا تۇرۋ فاكتiلەرi, توقتاتۋدىڭ سەبەپتەرi مەن ۇزاقتىعى تۋرالى مالiمەتتەردi; جاۋاپ الىنىپ وتىرعان ادامنىڭ دىبىس جانە بەينەجازبانى قولدانۋ سەبەبى جونiندەگi مالiمدەمەسiن; جاۋاپ الىنىپ وتىرعان ادامعا دىبىس- جانە بەينەجازبانىڭ تىڭداتىلىپ كورسەتىلگەنى تۋرالى بەلگiنi; جاۋاپ الىنىپ وتىرعان ادامنىڭ جانە سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋدى جۇزەگە اسىراتىن ادامنىڭ حاتتامانىڭ جانە دىبىس جانە بەينەجازبانىڭ دۇرىستىعىن كۋالاندىرعانىن قامتۋعا تيiس. فونوگرامما مەن بەينەگرامما iسپەن بiرگە ساقتالادى جانە ولار سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ اياقتالعاننان كەيiن مورمەن بەكiتiلەدi»- دەگەن ارەكەتتەردى جاساماعان.
سەبەبى ساراپشىعا ۇسىنىلعان ديسكىدە ونىڭ جازىلعان ۋاقىت مەرزىمى كورسەىلمەگەن.
تەرگەۋشى ساراپشىعا قانداي تەرگەۋ ارەكەتىنىڭ پروتسەستىك قۇجاتتارىنىڭ كوشىرمەلەرىن ۇسىنعانى جازىلماعان. تىزىمدەمەسى جوق. ساراپشىمەن ولار زەرتتەلمەگەن. ساراپشىعا تولىعىمەن قىلمىستىق ءىس ماتەريالدارى ناقتى تۇردە ۇسىنىلماعان.
وسى سەبەپتەن ساراپشىنىڭ 2020 جىلعى 30 ساۋىرىندە بەرگەن قورىتىندىسىن ايىپقا قاتىستى دالەلدەمە رەتىندە ەسەپتەۋگە بولمايدى جانە وسى قۇجات قىلمىستىق ىستەن مىندەتتى تۇردە شىعارىلۋ قاجەت.
2020 جىلعى 6 اقپانىندا جۇرگىزىلگەن قاراپ-تەكسەرۋ حاتتاماسى ىلە اۋدانى، كوك قاينار سەلوسىندا بولعان. كۋاگەر ادامدار رەتىندە قاتىسقان ادامداردىڭ نۇعمانوۆ جانە ايتۋەەۆتىڭ اتى، اكەلەرىنىڭ اتى جانە تۇرعىلىقتى جەرلەرى تولىعىمەن كورسەتىلمەگەن. تەكسەرۋ ارەكەتىندە فوتوسۋرەتكە ءتۇسىرۋ جۇرگىزىلگەن. بىراق حاتتاماعا فوتوگرافيالىق نەگاتيۆتەر مەن سۋرەتتەر قوسا تىركەلمەگەن. ول تۋرالى حاتتامادا مالىمەت جوق. كۋاگەر ادامداردىڭ قولدارى ءار ءتۇرلى قويىلعان. وسىلاي، قر قپك 199 بابىنىڭ 1 ءبولىمى 3, 8 بولىكتەرى بۇزىلىپ وتىر. سوندىقتان ىسكە تىرككەلگەن فوتوسۋرەتتەر زاڭسىز بولىپ تابىلادى جانە دالەلدەمە رەتىندە جۇرمەيدى. وسىلاي، قر قپك 199 بابىنىڭ 1 ءبولىمى 3, 8 بولىكتەرى بۇزىلىپ وتىر.
وسىمەن قاتار، حاتتامانىڭ سوڭعى جاعىن باسقا ءتۇستى سيامەن وقيعا بولعان جەردەن نەكسيا اۆتوماشيناسى، مەملەكەتتىك نومەرى 442 AL10 الىنعانى تۋرالى مالىمەت جازىلعان. الىپ قويىلعان اۆتوماشينا حاتتامادا قر قپك 224 بابى 2 بولىگىنە سايكەس سيپاتتالماعان.
اتالعان مەكەن جايدا وقيعا بولماعان. وقيعا بولعان جەر الماتى قالاسى، جانسۋگۋروۆ-اقپاەۆا كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا بولعان، دەپ كورسەتىلگەن كۇدىكتى ادامداردى تانۋ تۋرالى قاۋلىسىندا جانە ايىپتاۋ اكتىسىندە.
سوندىقتان وقيعا بولعان جەردى قاراۋ حاتتاماسى جانە ىسكە تىركەلگەن فوتوسۋرەتتەر زاڭسىز بولىپ تابىلادى جانە ناقتى دالەلدەمە رەتىندە جۇرمەيدى.
ر.ك.رىسقۇلوۆتىڭ ونى قىلمىستىق قۋدالاۋ ورگاندارىنىڭ ماجبۇرلەپ قۇرماناليەۆكە قارسى جازدىرعان كورسەتپەلەرىن زاڭسىز، دەپ تابۋ تۋرالى ارىزى الماتى گارنيزونى اسكەري پروكۋرورىنا جازعان ارىزدارى نەگىزىنەن قارالماي، ول بويىنشا پروتسەستىك شەشىم قابىلدانباي سوتقا جولدانعان.
ال قر قپك 362 بابىنىڭ 3 بولىمىنە سايكەس «سوت تالقىلاۋدىڭ قالعان قاتىسۋشىلارىنىڭ پiكiرiن تىڭداعاننان كەيiن مالiمدەلگەن ءاربiر ءوتiنiشحاتتى، ونىڭ ىشىندە پروتسەستىك كەلىسىم جاساسۋ جانە مەدياتسيا ءراسىمىن وتكىزۋ تۋرالى ءوتىنىشحاتتى قاراۋعا، ونى قاناعاتتاندىرۋ نەمەسە ءوتiنiشحاتتى قاناعاتتاندىرۋدان باس تارتۋ تۋرالى ءۋاجدi قاۋلى شىعارۋعا تيiس».
قر قپك 305 بابى 3 بولىگىنە سايكەس پروتسەسكە قاتىسۋشىلاردان كەلىپ تۇسكەن ءوتىنىشحاتتار مەن شاعىمدار عانا تىكەلەي سوتقا جولدانادى.
ارىزدار كوزدەلمەگەن.
وسى سەبەتەن، ر.ك.رىسقۇلوۆتىڭ 2020 جىلعى 10 اقپانىندا جانە وعان قوسىمشا الماتى گارنيزونى اسكەري پروكۋرورىنا جازعان ارىزدارى، 2020 جىلعى 20 ساۋىرىندە جازعان الماتى گارنيزونى اسكەري پروكۋراتۋراسىنا پروتسەستىك شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن قايتارۋعا جاتادى.
اتالعان قىلمىس ماتەريالدىق بولىپ ەسپەتەلەدى، قىلمىستىڭ اياقتالۋىن بەلگىلەۋ ءۇشىن كەلتىرىلگەن زياننىڭ ەلەۋلىلىگىن جانە ارەكەت پەن زياندىلىقتىڭ اراسىنداعى سەبەپتى بايلانىسىن انىقتاۋ قاجەت.
ءىس ماتەريالدارى بويىنشا جابىرلەنۋشىگە قانداي ەلەۋلى زيان كەلتىرىلگەنى انىقتالماعان. ياعني اۆتومشينا يەسى ا.ە.قىزايبەككە، نەمەسە رىسقۇلوۆتىڭ دەنساۋلىعىنا.
ايىپتاۋ اكتىسىندە، كۇدىكتىنىڭ ءىس-ارەكەتىن سارالاۋ قاۋلىسىندا قىلمىستىڭ تىكەلەي وبەكتىسى رەتىندە مەنشىك يەسى قىزايبەك ا.ە. نەمەسە رىسقۇلوۆتىڭ قانداي قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرى ءتارتىبىن رەتتەيتىن قاتىناستار بۇزىلعانى كورسەتىلمەگەن.
قۇرماناليەۆ قۇقىقبۋزۋشىلىق جاساعان كەزدە سۋبەكتيۆتىك جاعى: قانداي نيەتپەن ارەكەتتەنگەنى، تىكەلەيمە، الدە جاناما تۇردەمە كورسەتىلمەگەن.
اتالعان قىلمىستىق قۇرامدا قۇرماناليەۆتىڭ كۇش قولدانعانى ناقتىلانباعان، وسى سەبەپتەن كەلتىرىلگەن زيان مىنەزدەمەسۋ بويىنشا ءار ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن. جەكە تۇلعاعا كۇش قولدانۋ وزىنشە بيلىك ەتۋدەن قاتاڭ جازالانادى وسىعان بايلانىستى قىلمىستار قوسىمشا جيىنتىقپەن سارالانادى.
كۇش قولدانۋ ءىس-ارەكەتى بويىنشا جابىرلەنۋشى رەتىندە سۇرالعان رىسقۇلوۆ 2020 جىلعى 6 اقپانىندا بەرگەن كورسەتپەسىندە وعان دەنە جاراقاتى كەلتىرىلمەگەنىن بايان ەتەدى (1 توم 18 بەت).
وسىلاي ءبىزدىڭ پىكىرىمىزشە قر قپك 113 بابىندا كوزدەلگەن قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق قۇرامىنىڭ بەلگiلەرi (ونىڭ جاسالعان ۋاقىتى، ورنى، ءتاسىلى جانە باسقا دا ءمان-جايلارى); قۇرماناليەۆتىڭ قىلمىستىق زاڭمەن تىيىم سالىنعان ءىس-ارەكەتتi جاساۋداعى كiنالiلiگi, ونىڭ كiناسiنiڭ نىسانى، جاسالعان ءىس-ارەكەتتiڭ سەبەپتەرى، زاڭدىق جانە iس جۇزiندەگi قاتەلiكتەرى; جاسالعان قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ سالدارلارى; قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتان كەلتiرىلگەن زياننىڭ سيپاتى مەن مولشەرi تەرگەپ- تەكسەرۋ ورگانىمەن ناقتى دالەلدەمەلەرمەن دالەلدەنبەگەن.
جوعارىدا كورسەتىلگەندەردىڭ نەگىزگە الا وتىرىپ، قۇزىرەتتى ورگانداردان قىلمىستىق ءىس- ماتەريالدارىن پروكۋرورعا قوسىمشا تەرگەۋ ارەكەتتەرىن جۇرگىزۋ ءۇشىن قايتارۋدى، نەمەسە قىلمىستىق ءىستى قۇرماناليەۆتىڭ ءىس - ارەكەتىندە قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ قۇرامىنىڭ بولماۋىنا بايلانىستى ونى توقتاتۋدى (قر قپك 35 بابى 1 ءبولىمى 2 بولىگىنە سايكەس) سۇرايمىن.
ادۆوكات ا.ج.كەمەلحانوۆ،
الماتى قالاسى، سامال 3 ىقشاماۋدانى،
10 ءۇي، 3 پاتەر
تەل. 87017392088
04.11.20ج.
قورعاۋشى ايتمۇحامەت كەمەلحانوۆتىڭ ايتۋىنشا، زاڭ ايىپتالۋشى باۋىرجان قۇرماناليەۆتى قىلمىستىق ىستەن تولىقتاي اراشالاپ تۇر. "اسكەري پروكۋرور دارحان شارىقباەۆ مەنىڭ كوپ شاكىرتتەرىمنىڭ ءبىرى. ادىلەت ءۇشىن ونىمەن ەكىنشى رەت بەتپە-بەت كەلىپ وتىرمىن. العاش رەت كاپيتان اسىلبەك ەلەمەسوۆتىڭ ىسىندە كەزدەسكەندە مەنىڭ بىلىمىمە شەك كەلتىرىپ، جازىقسىز جانعا جازا كەسۋدى سۇراعان. ەندى مىنا ىستە دە زاڭدى بەلدەن باسىپ، باۋىرجان قۇرماناليەۆتى دە جازىقتى ەتىپ شىعارماقشى", - دەيدى قورعاۋشى.
سوت وتىرىسى 11 قاراشا كۇنى ساعات 10:00-دە تيميريازوۆ كوشەسىنىڭ بويىنداعى الماتى گارنيزوندىق سوتىندا وتەدى.
دايىنداعان جاسۇلان ءناۋرىزالى،
"ادىرنا" ۇلتتتىق پورتالى
