شوقايتەرەك

2896
Adyrna.kz Telegram

شىڭعىرلاۋ اۋدانىنداعى جەتپىس ءتۇتىندى شوقتىباي اۋىلىنان ەكى-ءۇش شاقىرىم قاشىقتىقتا بەس ادامنىڭ قۇشاعى زورعا جەتەتىن الىپ تەرەك ءوسىپ تۇر. جەرگىلىكتى جۇرت ونى شوقايتەرەك دەيدى ەكەن. بىراق، نەگە بۇلاي اتالعاندىعى جونىندە ەشكىم ناقتى ماعلۇمات ايتا المادى. بىرەۋلەر شىڭعىرلاۋ وڭىرىندە بۇرىندارى شوقاي دەگەن باتىر بولعان ەكەن دەسە، ەندى ءبىرى الىستان شوقايىپ كورىنەتىندىكتەن «شوقايتەرەك» اتانىپ كەتكەن دەستى. الايدا، تابان تىرەر تياناقتى دەرەك جوق.

ەلباسىمەن كەزىندە مەتاللۋرگيا سالاسىنداعى ەڭبەك جولىن بىرگە باستاعان، نۇرسۇلتان ءابىش­ۇلىمەن جالىن جاستىق جىلدارىندا ۋكراينانىڭ دنە­پرودزەرجينسك قالاسىنداعى №8 كاسىپتىك-تەحنيكالىق ۋچيليششەدە مەتاللۋرگ ماماندىعىنىڭ قىر-سىرىنا بىرگە قانىققان، بۇگىندەرى استانادا تۇراتىن ەڭبەك ارداگەرى، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى قابيدوللا سارەكەنوۆتىڭ كىندىك قانى شوقاي­تەرەكتىڭ ءتوڭى­رەگىندە تامعان ەكەن. بۇگىندەرى 75-كە تايانعان قابيدوللا اقساقال ارا-تۇرا تۋعان جەرىنە كەلگەندە الگى ماڭدا ءالى كۇنگە دەيىن سالت اتپەن سەرۋەندەگەندى جاقسى كورەدى دەسەدى. سونداي ساتتەردە ايكول ازامات اينالاعا سارقىلماس پەرزەنتتىك ساعىنىشپەن قاراپ، «بالا كەزىمىزدە تالاي اسىر سالعان جەرىمىز عوي. مىنا شوقايتەرەك ءبىزدىڭ ويىن بالاسى كەزىمىزدە الىپ اعاش ەدى. ءالى جايقالىپ تۇر ەكەن، جارىقتىق!» دەپ سۇيسىنەتىن كورىنەدى. بۇل جايدى بىزگە شىڭعىرلاۋ ورمان شارۋاشىلىعىنىڭ ورمانشىسى اتالىق قايمولدينوۆ اعامىز ايتىپ بەردى. وسى ازامات «شوقايتەرەككە شامامەن 150 جىل» دەگەن ءۋاج كەلتىردى. 150 جىل – ءبىر جارىم عاسىر، وڭاي ما، ءسىرا؟! بىلتىر شوقايتەرەككە نايزاعاي ءتۇسىپ، ءدىڭىنىڭ ءتۇبىن زاقىمداپ جىبەرگەن. زادى، سودان بولسا كەرەك، ۇشار باسىنا تاياۋ ءبىردى-ەكىلى بۇتاعى بيىل جاپىراق جايماپتى…

شىڭعىرلاۋ اۋداندىق «سەر­پىن» گازەتىنىڭ رەداكتور-ديرەكتورى اداق شوتپانوۆقا «بالكىم، شوقايتەرەكتىڭ اتاۋىنىڭ مۇستافا شوقايعا ءبىر قاتىسى بار شىعار؟» دەگەن ءتول بولجامىمىزدى ايتىپ كورىپ ەدىك، ءوزى سول اۋداندا ءومىر ەسىگىن اشقان، بۇگىندەرى جاسى الپىس­تى القىمداپ قالعان ارىپتەسىمىز الگىندەي جورامالعا نەگىز بولار ەل ىشىندە ەش دەرەك جوقتىعىن العا تارتتى. سونىمەن، شوقايتەرەكتىڭ اتاۋىنا قاتىستى ءبىزدىڭ ازىرگە بار ايتارىمىز وسى، قادىرلى وقىرمان. ال ەندى ەلەك وزەنىنىڭ جاعاسىنا جاقىن وسكەن شوقايتەرەكتىڭ اينالاسىندا اعاشتىڭ نەشە ءتۇرى بار. توراڭعى، شەگىرشىن، ەمەن، ۇيەڭ­كى، تال، اقتەرەك، كوكتەرەك دەيسىز بە، ءتىپتى، ءىشىنارا قايىڭ مەن قاراعاي دا كوزگە شالىندى. بىراق، ءبىر عاجابى ولاردىڭ بىردە-بىرەۋى شوقايتەرەكتەي ەرەكشە ەمەس. كورەر كوزگە كادىمگى ءبىرى-ءبىرى­نەن ەش ايىرماشىلىعى جوقتاي كورىنەتىن ورمان «تۇرعىندارى». ال شوقايتەرەككە اللانىڭ راحىمى نەگە ايرىقشا ءتۇسىپ، نەلىكتەن ونى ەلدەن ەرەك، جۇرتتان بولەك قىلىپ جاراتتى ەكەن؟ بۇل، ءسىرا، ادامنىڭ وي-ساناسى جەتپەس تابيعاتتىڭ ءبىر تىلسىمى بولسا كەرەك…

ايتپاقشى، شوقايتەرەكتەن قارعا ادىم اتتاساڭ بولدى، ورمان-ورىستىڭ ەلى، رەسەي جەرى، ناقتىراق ايتقاندا، قازىرگى قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى بولعان ورىنبور وبلىسىنىڭ اۋماعى باستالادى. شوقايتەرەك قۇددى، ۇلى مارتەبەلى تاۋەلسىزدىككە يە بولعان قازاقستان رەس­پۋبليكاسىنىڭ شەكاراسىن كىر­پىك قاقپاي قىراعى كۇزەتىپ، ەلدىڭ شەتىندە، جەلدىڭ وتىندە تۇرعان قا­زاقتىڭ ناعىز الىپ باتىرى ءتارىزدى.

سەن امان بول، شوقايتەرەك!


باۋىرجان عۇبايدۋللين،

باتىس قازاقستان وبلىسى

"ەگەمەن قازاقستان" گازەتى.

پىكىرلەر