الەۋمەتتىك جەلىنىڭ بەلسەندى قولدانۋشىسى، جۋرناليست سامات نۇرتازانىڭ «ماجىلىسكە وتەتىن دەپۋتاتتار 60 اي بويى مىقتى جالاقى الادى. ياعني 2026 جىلعا دەيىن، ولارعا اي سايىن 1.000.000 تگ ءتۇسىپ وتىرادى. دەنەمنىڭ ءار مولەكۋلاسىمەن قىزىعامىن سول كىسىلەرگە ...» دەگەن جازباسى قىزۋ تالقىعا ءتۇستى دەپ جازادى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى اۆتوردىڭ جازباسىنا سىلتەمە جاساپ.
وسى جازباعا بايلانىستى ايتىلعان پىكىرلەر ەرىكسىز دەپۋتات بولۋعا ۇمتىلدىراتىنداي. دەپۋتاتتىڭ جالاقىسىنان باستاپ، جۇمسايتىن شىعىندارىنا دەيىن ەسەپتەگەندەر تاڭداي قاعىسىپ، قىزىعىپ، ەندى ءبىرى «دەپۋتات بولعىم كەلەدى» دەستى. دەپۋتات بولۋعا اركىمنىڭ قىزىعۋشىلىعى دا ويانعان سياقتى ما، قالاي؟ ءبىزدىڭ دەپۋتاتتار جالاقىدان بولەك، ءتۇرلى مەرەكەلەردە سىياقى الىپ، شەتەلدەرگە، ەل ىشىندە تەگىن ىسساپارمەن بارا الادى. سونىمەن قاتار نۇر-سۇلتاندا تەگىن قىزمەتتىك پاتەردى يەلەنىپ، ءارى-بەرى جۇرىسىنە تەگىن قىزمەتتىك كولىكتى تىزگىندەيدى. وسىلاردى ەسەپتەپ وتىرعاندا، جەلى قولدانۋشىنىڭ ءبىرى: «ول تەك ايلىعى. ودان بولەك ءتۇرلى كوميتەتكە مۇشە بولعانى ءۇشىن ءبىر الادى، كۆارتال سايىن سىياقى الاتىنى تاعى بار» دەپ جازدى.
راسىمەن دە، قازاقستاندا دەپۋتات بولۋعا جۇرت بەكەر جانتالاسپايدى ەكەن عوي. ءبارى تەگىن. باياعى اتالارىمىز كورمەي كەتكەن كوممۋنيزمدە قازىرگى دەپۋتاتتار شالقىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقانداي. ءۇي، كولىك، ءىسساپاردان بولەك، دەپۋتاتتىڭ كۇندەلىكتى تۇسكى اسىنا دا اناۋ ايتقانداي اقشا كەتپەيتىنىن باق-تا تالاي جازدى. ال ءبىر دەپۋتات ءۇشىن بيۋدجەتىمىزدەن جىلىنا 92 ملن تەڭگە جۇمسالاتىنى تاعى بار. 92 ميلليون تەڭگە از با، كوپ پە؟ بىزدەگى دەپۋتاتتاردىڭ قالعىپ-مۇلگىپ ءجۇرىپ الاتىن جالاقىسى رەتىندە، ارينە وتە كوپ اقشا بۇل! مىسالى، 92 ميلليون تەڭگەگە ورتاڭقول پاتەردىڭ التاۋىن الۋعا بولادى. دەمەك، ءبىر دەپۋتاتقا جۇمسايتىن اقشامەن التى ادامدى باسپانالى ەتۋگە بولادى. ال ءبىزدىڭ پارلامەنتتە ءبىر عانا دەپۋتات وتىرعان جوق قوي؟! 107 دەپۋتات! وسى ساندى ەڭ بولماسا، ەكى ەسە قىسقارتسا، جىل سايىن كەمى 300 ادام ءۇيلى بولار ەكەن.
ارمانداپ، الىسقا كەتىپ قالعان سياقتىمىز عوي. پارلامەنتتەن بولەك، ايماقتارداعى ءماسليحات دەپۋتاتتارى تاعى بار ەمەس پە. ولار اۋامەن قورەكتەنبەيتىنىن ەسكەرسەك، ەل بيۋدجەتىنىڭ باسىم بولىگى كىمدەردىڭ قالتاسىنا تۇسەتىنىن اڭعارۋ قيىن ەمەس. دەپۋتات، مينيستر، اكىم، باسشى-قوسشىلاردىڭ جالاقىسىنىڭ ءوزى بيۋدجەتتىڭ جارتىسىنان استامىن قۇرايتىن شىعار، ءسىرا. ايتپاقشى، ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ جالاقىسى اناۋ ايتقان جوعارى ەمەس. الايدا «دەپۋتات» دەگەن اتىمەن-اق ولار تالاي شارۋانى دوڭگەلەتىپ جۇرگەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. الىسقا بارماي-اق، اتالاس تۋىسىمنىڭ اۋداندىق ءماسليحات دەپۋتاتى بولىپ-اق تۇكىرىگى جەرگە تۇسپەيتىنىن تالاي كورگەنمىن. قاشان كورسەڭ، شىرەنىپ جۇرگەنى.
«دەپۋتات» دەگەن قۇجاتىن كورسەتسە، ءبىتتى، جۇرت ونىڭ الدىندا قۇرداي جورعالايدى. ءوزىمىزدىڭ قولىمىزدان كەلمەگەن سوڭ، وسىلاي سىناۋدان باسقا نە ىستەي الامىز ەندى؟ قورىتا ايتقاندا، ەلدىڭ، حالىقتىڭ مۇڭ-مۇددەسىن قورعايىن، قىزمەت ەتەيىن دەپ ەشكىم دەپۋتات بولمايدى. ءسوز جۇزىندە ايتادى عوي، ارينە. الايدا ءىس جۇزىندە ءبارى كەرىسىنشە. مۇنى ءبارى بىلەدى. وكىنىشكە قاراي، وسىنداي قوعامدا ءومىر ءسۇرۋ بۇيىرعان ەكەن. قايتەمىز ەندى، سىرتتاي قىزىعىپ وتىرامىز دا وسىلاي...
مۇقاش مۇراتۇلى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
