اڭگىمە جوق! تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق پروبلەماسى قازاقستاندا ابدەن ۋشىعىپ تۇر. ونى تەك زاڭ جوباسىمەن رەتتەي الامىز. الەۋمەتتىك جەلىلەردە بۇل ماسەلە ۇلكەن رەزونانس تۋدىرىپ جاتىر. ەلدىڭ ءبىر بولىگى زاڭ جوباسىن ماقۇلدايمىز دەسە، ءبىر بولىگى وعان قارسى. مەنىڭشە ءبولىنىپ، ارازداسىپ جاتقانشا، ورتاق ءبىر مامىلەگە كەلگەنىمىز ءجون.
سايلاۋ، ءمادي، جاڭا ۇكىمەت تاقىرىپتارى كوبىمىزدى الدەقايدا وزەكتى ماسەلەدەن بۇرىپ اكەتتى. ءيا، پاندەميا جاعدايى بىزدەگى وتباسى ينستيتۋتىنىڭ كۇيرەپ، شاتقاياقتاپ تۇرعانىن كورسەتتى. باق بەتتەرىندەگى جاڭالىقتار، كورشى ۇيلەردەگى ايقاي-شۋ، اۋىلدان كەلىپ جەتكەن قورقىنىشتى اڭگىمەلەر وسى ءسوزىمىزدىڭ دالەلى. بىراق!
ءوزىم جاڭىلىپ، كەيىن جۇرتتى شاتاستىرماس ءۇشىن، مەن “تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى” زاڭ جوباسىمەن تولىق تانىسىپ شىقتىم. 3 كۇن ءارى ويلانىپ، بەرى ويلانىپ، مىناداي قورىتىندىعا كەلدىم:
- زاڭ جوباسىندا قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى بالا تاربيەسى، وتباسى، اۋلەتكە قاتىستى تانىم-تۇسىنىكتەرى مۇلدەم ەسكەرىلمەگەن. ياعني ۇلتتىق پسيحولوگياسى، ءومىر ءسۇرۋ پرينتسىپتەرى مەن ۇلتتىق مەنتاليەتى قالىس قالعان;
- زاڭ جوباسى تۇرمىستىق پروبلەمالاردىڭ سەبەپتەرىمەن ەمەس، سالدارىمەن كۇرەسۋگە ارنالعانداي. ءبىز وتباسىنداعى كيكىلجىڭ نەدەن تۋادى، وعان نە تۇرتكى دەگەن ماسەلەلەردى العا تارتا وتىرىپ، كۇرەستى ەڭ ءبىرىنشى سول پروبلەمالاردان باستاۋىمىز كەرەك. حالىقتىڭ تومەن كۇن-كورىس دەڭگەيى، جاستار اراسىنداعى جۇمىسسىزدىق، الكوگولدى ىشىمدىكتەر مەن ناركوتراپتىق زاتتارعا، قۇمار ويىندارعا تاۋەلدىلىكتىڭ زاردابى تالاي شاڭىراقتىڭ شايقالۋىنا نەگىزگى سەبەپ ەمەس پە؟! وسىنى بىلە تۇرا بيىلدان باستاپ وتاندىق تەلەارنالاردان سپيرتتىك ىشىمدىكتەردىڭ جارناماسىنا رۇقسات بەرەتىن قۇجاتتى دا ماقۇلداپ جىبەردىك. مۇنداي تەرىس يدەولوگيا تاۋەلسىزدىگى جوق ەلدەردىڭ ارنالارىنان كورسەتىلمەيدى. ەندى تورىڭىزدە وتىرىپ بالالارىڭىزبەن بىرگە اراق-شاراپتىڭ رەكلاماسىن كورەسىزدەر;
- اتالمىش زاڭ جوباسى تار پاتەردە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان وتباسىلاردان بالالاردى كۇشتەپ الىپ كەتۋگە رۇقسات بەرەدى. بۇل دا ءپىسىپ، جەتىلمەگەن تاراۋ. ءوز حالقىنا ءتيىمدى تۇرعىن ءۇي باعدارلاماسىن جاساي الماي وتىرعان جۇيەنىڭ زاردابىن قاراپايىم حالىق تارتپاۋى كەرەك. مۇگەدەك، كوپ بالالى وتباسىلارعا العاشقى جارناسىز پاتەر بەرەتىن مەملەكەتتىك باعدارلاما قابىلدانسىن. سوندا عانا تالاپ ەتۋگە بولادى. ايتپەسە مىناۋ بارىپ تۇرعان قاراقشىلىق. بالاعا مەيلى ول قارا نان جەپ، قارا سۋ ءىشىپ وتىرسا دا ەشقاشان ەشكىم ءوز اتا-اناسىنداي مەيىرىمىن توگە المايدى;
- زاڭ جوباسى سوڭعى جىلدارى كوبەيىپ كەتكەن ءتۇرلى قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ مۇددەسىنە ارناپ جاسالعانداي اسەر قالدىردى. ال ونىڭ ارتىندا ميلليونداعان قارجى بار. ول ۇيىمدار قايدان كەلدى، قانداي ميسسيامەن ءجۇر، ونى باقىلاپ جاتقان كىم بار؟!
- اتالمىش زاڭ جوباسىندا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا جىنىستىق كەمسىتۋشىلىككە جول بەرىلمەۋ تۋرالى دا جازىلعان. الداعى ۋاقىتتا ۆولەيبولشى قىز تۋرالى جاڭالىقتارمەن جىلاپ كورىسەتىن كۇن كەلە جاتىر. بۇل دا الاڭدايتىن جاعداي. وتكەن جىلى ەلىمىزدە جىنىس اۋىستىرۋعا رۇقسات بەرەتىن زاڭ ماقۇلدانىپ كەتكەنىن ەسكەرسەك، اتالمىش زاڭ جوباسى ۇلكەن ازعىندىقتىڭ ەسىگىن ايقارا اشايىن دەپ تۇرعانداي;
- قۇرمەتتى ءماجىلىستىڭ جاڭارعان قۇرامى! قۇرمەتتى حالىق قالاۋلىلارى!
- زاڭ جوباسىن جاساقتاۋعا قاتىسقان ارىپتەستەرىڭىزدى توقتاتىڭىزدار. قازاق حالقىنىڭ سالت-داستۇرىنە، ۇلتتىق سالت-ساناسىنا تەرىس كەلەتىن تاراۋلار قايتا قارالسىن;
- ءسوزسىز، مەن زورلىق-زومبىلىقتىڭ قانداي دا تۇرىنە بولسا دا قارسىمىن، وعان جول بەرىلمەۋى كەرەك! بىراق زاڭ جوباسىنا قاتىستى ەلدىڭ ۇسىنىس-تىلەكتەرى ەسكەرىلسىن. قاجەت بولسا، جۇمىس توبىنىڭ قۇرامى دا قايتا قارالسىن;
- جۇمىس توبىنىڭ بارلىق ارەكەتتەرى باق-تا جاريالانسىن. ەلدەن ەشتەڭەنى جاسىرماۋدى تالاپ ەتەمىن;
- قۇجاتتى دايىنداعان ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ اتى-جوندەرى باق-تا جاريا ەتىلسىن. زاڭ جوباسىنا قاتىستى بريفينگ جوسپارلانىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرسىن;
- سايلاۋعا تۇسكەن پارتيالار!
حالىققا بەرگەن ۋادەلەرىڭىزدى ءىس جۇزىندە دالەلدەيتىن ۋاقىت كەلدى! ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە قازاق حالقىنىڭ مۇددەسىن قورعاڭىزدار!
قۇرمەتپەن، ازامات بيتان.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق
دەرەككوزدەن الىندى.
باسقالارمەن بولىسە
وتىرىڭىز
