قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ،
قر جوعارعى سوتىنىڭ توراعاسى جاقىپ اسانوۆتىڭ نازارىنا!
«مىناۋ زامان كىمدىكى؟ كۇشتىنىكى! اۋزى التى قارىس تىستىنىكى!». بۇگىندە ەلىمىزدە قارا قىلدى قاق جارۋى ءتيىس سوتتارعا ايتىلار سىن از ەمەس. توردەگى سوتتار تىم قاتال، تىم تاكاپپار، تىم بيىك. الدىنا كەلگەن ادامنىڭ اعىن اقتاپ، قاراسىن ايىپتاپ، ادىلەتتى شەشىم شىعارۋدان گورى، جۋاس مىسكىننەن قىلمىسكەر، باسبۇزار وبرازىن كورۋگە بەيىم تۇرادى. سوندىقتان دا قازىر سوت جۇيەسىنە دەگەن ەلدىڭ سەنىمى تاۋسىلىپ بارادى.
جاقىندا بىزگە اراشا سۇراپ، ادىلەت ىزدەگەن ءلاززات ۋىزباەۆادان حات كەلىپ ءتۇستى. قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى كەنتىنىڭ تۇرعىنى ءوز ارىزىندا سوتقا قاتىستى بولعان وقيعانى باستان-اياق بايانداپ بەردى.
– قىزىلوردا وبلىستىق قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىنىڭ سۋدياسى اسحات سابىروۆ مەنىڭ ءىنىم بەكبولات پەن دوسى نۇرسۇلتاندى قىلمىستىق كودەكستىڭ 120 بابى 3-1 بولىگىنىڭ ءبىرىنشى تارماعىمەن كىنالى دەپ تاۋىپ، 7 جىل 6 ايعا باس بوستاندىعىنان ايىردى. بۇل ەكى بالا دا كامەلەتكە تولماعان. ولار ا. ەسىمدى ءبىر قىزدى زورلادى دەگەن باپپەن جازالانىپ وتىر. جابىرلەنۋشىمىن دەگەن قىز كامەلەت جاسقا تولماسا دا، بەت-الپەتى ۇلكەن قىزعا ۇقسايدى. ءوزى سونداي پىسىق، تاقىلداپ تۇر. ول ءوز ەركىمەن الگى ەكى جىگىتپەن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەن. ءتىپتى مۇنىڭ الدىندا دا ول 5-6 جىگىتپەن جاتقان. ونى قىزدىڭ ءوزى دە مويىنداپ، ءتىپتى زورلاعانى تۋرالى پوليتسياعا ارىزدانعان. بىراق تەرگەۋ بارىسىندا بەس بالانىڭ ءىسى جابىلىپ كەتەدى دە، اقشاسى جوق مەنىڭ ءىنىم دوسى ەكەۋى قاماۋعا الىنادى. ايتپەسە، الدىندا بەس بالانىڭ اتا-انالارى دا بىزبەن بىرگە تەرگەۋگە بارىپ ءجۇردى. ءتىپتى زورلادى دەپ ايىپتالعانداردىڭ ىشىندە شيەلى اۋداندىق سوت ورىنداۋشىنىڭ بالاسى دا بولدى. وسىنداي قىزمەتتە وتىرعان اتا-انالاردىڭ بالالارى بوساتىلىپ كەتتى دە، تولىق ەمەس وتباسىنان شىققان (اناسى جوق) بەكبولات دوسىمەن بىرگە جازا ارقالاپ وتىر. سوندا ادىلەتتىلىك قايدا؟
ول قىز مۇنىڭ الدىندا بەس-التى جىگىتپەن اقشاعا جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەن. مۇنى ەستىگەن ءىنىم ول قىزبەن تەلەفون ارقىلى تانىسىپ، سويلەسىپ جۇرەدى. ءبىر كۇنى پاتەر جالداپ، سوندا بارادى. ول جەردە ەشقانداي زورلىق بولماعانىن پاتەر يەسى دە راستاپ وتىر. ياعني، ءبارى ءوز ەركىمەن جاسالعان. بىراق ارادا ەكى اي وتكەن سوڭ، قىزدىڭ شەشەسىنىڭ ءسىڭلىسى پوليتسيا بولىمىنە ارىز بەرەدى. ەكى اي بۇرىن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەننەن كەيىن دە بۇلار بىرنەشە رەت كەزدەسكەن. كوشەدە قىدىرىپ جۇرگەن. شامالى كۇننەن سوڭ، تاكسي بولىپ جۇرگەن بەكبولاتتىڭ دوسى نۇرسۇلتانمەن كەزدەسىپ، مەكتەپتىڭ جانىندا جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەن. وسى كەزدە نۇرسۇلتان بەكبولاتتى شاقىرادى. ءىنىم ەكى بالا بولىپ كولىكپەن بارعان كەزدە جۇرگىزۋشى كۋالىگىنسىز ماشينا ايداعانى ءۇشىن پوليتسيا ۇستايدى. وسى ۋاقىتتا كولىكتىڭ ىشىندە الگى جابىرلەنۋشىمىن دەگەن قىز دا وتىرادى. ەگەر شىنىمەن زورلىق كورسە، نەگە سول كەزدە پوليتسياعا شاقىمدانبادى؟ نەگە كومەك سۇرامادى؟ كەرىسىنشە، ول قايتا بالدارمەن قالعان...
بۇل رەتتە سوت ءادىل شەشىم شىعارعىش بولسا، قىزدىعىن العان بالا قايدا، ودان كەيىن بارىپ جۇرگەن بەس جىگىت قايدا؟ ولار نەگە جازاسىز قالادى؟ اكەلەرى قىزمەتتە وتىرسا، ولاردىڭ بالالارىنىڭ ءىسى جابىلا بەرە مە؟ ايران ىشكەن قۇتىلىپ، شەلەك جالاعاندار تۇتىلا ما؟ مىنە، مەن وسىعان قاتتى ناليمىن، ءىشىم اشيدى...
مۇحامەتقالي مادياروۆ، ادۆوكات:
– نەگىزى، ارىز جازعاننان كەيىن بۇل قىزدىڭ ءوزى: «مەن ارىز جازعىم كەلمەپ ەدى، تاتەم عوي قويماي جاتقان» دەگەن سوزدەرى بار. ونىڭ بارلىعى كۋالارمەن دە، ۆيدەوزاپيستەرمەن دە، ءتىپتى جابىرلەنۋشىنىڭ جاۋابىمەن دە دالەلدەنىپ وتىر. مۇنىڭ الدىندا دا ول بىرنەشە جىگىتپەن جىنىستىق قاتىناس جاساعان. سوت مەديتسينالىق ساراپتاماسى دا قىزدىق پەردەسى بۇرىننان بۇزىلعان دەگەن قورىتىندى بەرىپ وتىر. سونداي-اق سوت ساراپتاماسى قىزدىڭ دەنەسىندە ەشقانداي جاراقاتتار جوق ەكەندىگىن كورسەتكەن.
ءتىپتى پروكۋروردىڭ ءوزى ايىپتى 122-باپتىڭ 1-بولىگىنە وزگەرتەدى. ياعني، اۋىر باپتى جەڭىلىنە اۋىستىرادى. وسىعان بايلانىستى پروكۋرور ءبىر جىل باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇراپ، كەيىننەن ءىستى راقىمشىلىقپەن قىسقارتۋدى سۇرايدى.
بۇل جەردە مىنانى ەسكەرگەن ءجون. پروكۋرور ايىپتى وزگەرتسە، سوت سول ايىپتىڭ توڭىرەگىنەن اسىپ كەتپەۋى كەرەك. دەمەك، مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى – پروكۋرور زاڭ بويىنشا ايىپتى وزگەرتسە، سوت سول ايىپتىڭ توڭىرەگىندە عانا ۇكىم شىعارۋى ءتيىس. سوت وزگەرتىلگەن باپ بويىنشا كىناسى بار ما، جوق پا، الدە ودان دا جەڭىلدەتەتىن جاعدايلار جاساۋعا بولا ما، سونى قاراۋى ءتيىس. بىراق سوت پروكۋروردىڭ ايىبىن نەگىزگە الماي، بۇرىنعى باپپەن (قىلمىستىق كودەكستىڭ 120-باباتىنىڭ 3-1 بولىگى 1-تارماعىمەن) ۇكىم شىعارادى.
بۇل نەگىزسىز دەپ ەسەپتەيمىن. سەبەبى، ولاردىڭ ءوز ەركىمەن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەنى دالەلدەنگەن. پروكۋرور كامەلەتكە تولماعانداردىڭ ءىستى جان-جاقتى تەكسەرىپ، انىقتاپ، 122-باپتىڭ 1-بولىگىمەن، جەڭىل جازامەن ايىپتاۋ كەرەكتىگىن كورسەتىپ وتىر. الايدا، سوت ايىپتىڭ توڭىرەگىندە جوق باپپەن سوتتاپ وتىر. بۇل زاڭدى بەلدەن باسۋ ەمەس پە؟ كامەلەتكە تولماعان بالالاردى قاتال زاڭمەن سوتتايتىنداي دالەل جوق قوي. بارلىعى ءوز ەركىمەن بولعان. سوت ساراپتاماسى دا، كۋالار دا، جابىرلەنۋشىنىڭ ءوزى ايتقان زاپيستەر دە انىقتاپ تۇرعان جوق پا؟ ءتىپتى ول از دەسەڭىز، پروكۋرور دا ايىپتى وزگەرتىپ وتىر. ەندى ودان ارتىق نە كەرەك؟.. مەن تومەندە پروكۋروردىڭ اپەللياتسيالىق ءوتىنىش حاتىن دا جىبەرەمىن. وندا بارلىعى تۇسىنىكتى جازىلعان...
قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ، قر جوعارعى سوتى بۇل ماسەلە زاڭدى شەشىمىن تاۋىپ، ادىلدىك سالتانات قۇرادى دەگەن ويدامىز. ادىلەت ىزدەگەن جاننىڭ جانايقايىن ەش بوياماسىز، قاز-قالپىندا بەرۋدى ءجون سانادىق. ەندى بۇل ءىس ءارى قاراي باقىلاۋعا الىنىپ، وڭ شەشىمىن تابادى دەپ سەنەمىز...
ايتا كەتەيىك، ءبىز بۇل ماسەلەنى نازاردان تىس قالدىرماي، الداعى ۋاقىتتا ءىستىڭ قالاي شەشىلەتىنىن كوپشىلىككە ۇسىناتىن بولامىز...
سەرىك جۇماباەۆ
