QR Prezidentı Qasym-Jomart Toqaevtyŋ,
QR Joǧarǧy sotynyŋ töraǧasy Jaqyp Asanovtyŋ nazaryna!
«Mynau zaman kımdıkı? Küştınıkı! Auzy alty qarys tıstınıkı!». Bügınde elımızde qara qyldy qaq jaruy tiıs sottarǧa aitylar syn az emes. Tördegı sottar tym qatal, tym täkappar, tym biık. Aldyna kelgen adamnyŋ aǧyn aqtap, qarasyn aiyptap, ädılettı şeşım şyǧarudan görı, juas mıskınnen qylmysker, basbūzar obrazyn köruge beiım tūrady. Sondyqtan da qazır sot jüiesıne degen eldıŋ senımı tausylyp barady. Jaqynda bızge araşa sūrap, ädılet ızdegen Läzzat Uyzbaevadan hat kelıp tüstı. Qyzylorda oblysy, Şielı kentınıŋ tūrǧyny öz aryzynda sotqa qatysty bolǧan oqiǧany bastan-aiaq baiandap berdı. – Qyzylorda oblystyq qylmystyq ıster jönındegı mamandandyrylǧan audanaralyq sotynyŋ sudiasy Ashat Sabyrov menıŋ ınım Bekbolat pen dosy Nūrsūltandy Qylmystyq kodekstıŋ 120 baby 3-1 bölıgınıŋ bırınşı tarmaǧymen kınälı dep tauyp, 7 jyl 6 aiǧa bas bostandyǧynan aiyrdy. Būl ekı bala da kämeletke tolmaǧan. Olar A. esımdı bır qyzdy zorlady degen bappen jazalanyp otyr. Jäbırlenuşımın degen qyz kämelet jasqa tolmasa da, bet-älpetı ülken qyzǧa ūqsaidy. Özı sondai pysyq, taqyldap tūr. Ol öz erkımen älgı ekı jıgıtpen jynystyq qatynasqa tüsken. Tıptı mūnyŋ aldynda da ol 5-6 jıgıtpen jatqan. Ony qyzdyŋ özı de moiyndap, tıptı zorlaǧany turaly polisiiaǧa aryzdanǧan. Bıraq tergeu barysynda bes balanyŋ ısı jabylyp ketedı de, aqşasy joq menıŋ ınım dosy ekeuı qamauǧa alynady. Äitpese, aldynda bes balanyŋ ata-analary da bızben bırge tergeuge baryp jürdı. Tıptı zorlady dep aiyptalǧandardyŋ ışınde Şielı audandyq sot oryndauşynyŋ balasy da boldy. Osyndai qyzmette otyrǧan ata-analardyŋ balalary bosatylyp kettı de, tolyq emes otbasynan şyqqan (anasy joq) Bekbolat dosymen bırge jaza arqalap otyr. Sonda ädılettılık qaida? Ol qyz mūnyŋ aldynda bes-alty jıgıtpen aqşaǧa jynystyq qatynasqa tüsken. Mūny estıgen ınım ol qyzben telefon arqyly tanysyp, söilesıp jüredı. Bır künı päter jaldap, sonda barady. Ol jerde eşqandai zorlyq bolmaǧanyn päter iesı de rastap otyr. Iаǧni, bärı öz erkımen jasalǧan. Bıraq arada ekı ai ötken soŋ, qyzdyŋ şeşesınıŋ sıŋlısı polisiia bölımıne aryz beredı. Ekı ai būryn jynystyq qatynasqa tüskennen keiın de būlar bırneşe ret kezdesken. Köşede qydyryp jürgen. Şamaly künnen soŋ, taksi bolyp jürgen Bekbolattyŋ dosy Nūrsūltanmen kezdesıp, mekteptıŋ janynda jynystyq qatynasqa tüsken. Osy kezde Nūrsūltan Bekbolatty şaqyrady. Inım ekı bala bolyp kölıkpen barǧan kezde jürgızuşı kuälıgınsız maşina aidaǧany üşın polisiia ūstaidy. Osy uaqytta kölıktıŋ ışınde älgı jäbırlenuşımın degen qyz da otyrady. Eger şynymen zorlyq körse, nege sol kezde polisiiaǧa şaqymdanbady? Nege kömek sūramady? Kerısınşe, ol qaita baldarmen qalǧan... Būl rette sot ädıl şeşım şyǧarǧyş bolsa, qyzdyǧyn alǧan bala qaida, odan keiın baryp jürgen bes jıgıt qaida? Olar nege jazasyz qalady? Äkelerı qyzmette otyrsa, olardyŋ balalarynyŋ ısı jabyla bere me? Airan ışken qūtylyp, şelek jalaǧandar tūtyla ma? Mıne, men osyǧan qatty nalimyn, ışım aşidy... Mūhametqali MADİIаROV, advokat: – Negızı, aryz jazǧannan keiın būl qyzdyŋ özı: «Men aryz jazǧym kelmep edı, tätem ǧoi qoimai jatqan» degen sözderı bar. Onyŋ barlyǧy kuälarmen de, videozapistermen de, tıptı jäbırlenuşınıŋ jauabymen de däleldenıp otyr. Mūnyŋ aldynda da ol bırneşe jıgıtpen jynystyq qatynas jasaǧan. Sot medisinalyq saraptamasy da qyzdyq perdesı būrynnan būzylǧan degen qorytyndy berıp otyr. Sondai-aq sot saraptamasy qyzdyŋ denesınde eşqandai jaraqattar joq ekendıgın körsetken. Tıptı prokurordyŋ özı aiypty 122-baptyŋ 1-bölıgıne özgertedı. Iаǧni, auyr bapty jeŋılıne auystyrady. Osyǧan bailanysty prokuror bır jyl bas bostandyǧynan aiyrudy sūrap, keiınnen ıstı raqymşylyqpen qysqartudy sūraidy. Būl jerde mynany eskergen jön. Prokuror aiypty özgertse, sot sol aiyptyŋ töŋıregınen asyp ketpeuı kerek. Demek, memlekettık aiyptauşy – prokuror zaŋ boiynşa aiypty özgertse, sot sol aiyptyŋ töŋıregınde ǧana ükım şyǧaruy tiıs. Sot özgertılgen bap boiynşa kınäsı bar ma, joq pa, älde odan da jeŋıldetetın jaǧdailar jasauǧa bola ma, sony qarauy tiıs. Bıraq sot prokurordyŋ aiybyn negızge almai, būrynǧy bappen (Qylmystyq kodekstıŋ 120-babatynyŋ 3-1 bölıgı 1-tarmaǧymen) ükım şyǧarady. Būl negızsız dep esepteimın. Sebebı, olardyŋ öz erkımen jynystyq qatynasqa tüskenı däleldengen. Prokuror kämeletke tolmaǧandardyŋ ıstı jan-jaqty tekserıp, anyqtap, 122-baptyŋ 1-bölıgımen, jeŋıl jazamen aiyptau kerektıgın körsetıp otyr. Alaida, sot aiyptyŋ töŋıregınde joq bappen sottap otyr. Būl zaŋdy belden basu emes pe? Kämeletke tolmaǧan balalardy qatal zaŋmen sottaityndai dälel joq qoi. Barlyǧy öz erkımen bolǧan. Sot saraptamasy da, kuälar da, jäbırlenuşınıŋ özı aitqan zapister de anyqtap tūrǧan joq pa? Tıptı ol az deseŋız, prokuror da aiypty özgertıp otyr. Endı odan artyq ne kerek?.. Men tömende prokurordyŋ apelliasiialyq ötınış hatyn da jıberemın. Onda barlyǧy tüsınıktı jazylǧan... QR Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev, QR Joǧarǧy soty būl mäsele zaŋdy şeşımın tauyp, ädıldık saltanat qūrady degen oidamyz. Ädılet ızdegen jannyŋ janaiqaiyn eş boiamasyz, qaz-qalpynda berudı jön sanadyq. Endı būl ıs ärı qarai baqylauǧa alynyp, oŋ şeşımın tabady dep senemız... Aita keteiık, bız būl mäselenı nazardan tys qaldyrmai, aldaǧy uaqytta ıstıŋ qalai şeşıletının köpşılıkke ūsynatyn bolamyz...
Serık JŪMABAEV
