Baiqaǧandaryŋyzdai, tızımdegı adamdardyŋ keibırı «aspannan tüskendei», halyq köbın tanymaidy da, osy uaqytqa deiın olardyŋ ne bıtırıp, ne qoiǧany beimälım. Al endı bır bölıgı – äldeqalai künı tüsetındıkten, bilıkpen araqatynasyn būzǧysy kelmeitınder.
Qazırgı uaqytta jergılıktı atqaruşy bilık Ekıbastūz qalalyq mäslihatyna «hatşy sailau» mäselesımen qyzu ainalysyp, ärbır deputatty ügıttep jatyr degen söz tarauda. Būǧan, ärine, eşkım taŋdanǧanbaidy. Öitkenı Niiaz Makraevtyŋ būl orynǧa özın-özı daiarlaǧanyna talai jyldyŋ jüzı boldy. Ras, osy uaqytqa deiın bügıngı deputattyq korpus qūramyndaǧy bırtalai deputat Niiaz Qūdaibergenūlynyŋ hatşy retındegı kandidaturasyna ıştei jäne özara qarsy edı. Degenmen bilıktıŋ «derbes öŋdeu» jūmysynan keiın olardyŋ köbı azamattyq ūstanymdarynan ainyp, «qolbala» rölıne auysyp ülgerıptı. Osynyŋ özı-aq ekıbastūzdyq būqara öz taǧdyryn kımderdıŋ qolyna senıp tapsyrǧanyn körsetse kerek... Bır aita keterlıgı, jergılıktı äkımderdıŋ tıze batyruymen būryndary jabyq dauys beru tärtıbımen ötıp kelgen Ekıbastūz qalalyq mäslihaty hatşysyn sailau aşyq türde ötetın bolypty desedı. Al aşyq sailauda äkımge ūnaityn adamǧa qarsy şyǧyp, kım jekkörınıştı bolǧysy keler deisıŋ?! Būl da jergılıktı bilıktıŋ ökılettı bilıktı quyrşaqqa ainaldyruynyŋ bır belgısı bolmaq. Jalpy, Niiaz Makraev ekıbastūzdyqtarǧa qai qyrymen tanymal? Su jaŋa deputattar da bıle otyrsyn dep ötken künge şegınıs jasauǧa tura keledı. Būl joly bız ana bır jylǧy sailauda täp-täuır tızım basynda tūrǧan partiia belsendısı (Niiaz Qūdaibergenūlyna qaraǧanda sailauşylar mäselesın ötkır de aşyq köterıp jürgen adam) Eldar Rzakulioǧly «qoldan tüzılgen» tızım soŋyna tüsıp qalǧanyn jäne «Massaj melodramasyn» eske tüsırmesek te bolady. Būl taqyryptar sonşalyqty özektı emes... Hatşy şeşen jäne qarjy jaǧynan sauatty boluy kerek. Bıraq Niiaz Makraev anau aitarlyqtai şeşen emes. Äiteuır bırde qaǧazǧa qarap, bırde qaramai, öitıp-büitıp söiler. Ol bırde mäslihat sessiialarynyŋ bırıne töraǧalyq etıp, aldynda jatqan qaǧazdy (sessiianyŋ kün tärtıbı, t.b. jazylǧan) oqu kerektıgın bılmei aŋyryp, äkım dosy (A.Qaŋtarbaev) ony «Oqy, oqy!» - dep türtkılep qyzyq bolǧan. Dos degen osy ǧoi, türtkılep iteredı de jüredı. Al köpşılıktı bala künnen qol ūstasyp ösken jan dosy Ardaq Qaŋtarbaev äkım bolǧan sätten özın kenşıler qalasynyŋ kösemındei köretın Niiaz Makraevtyŋ tūlǧasy alaŋdatady. Öitkenı mäslihatqa hatşy bolatyn adam qarjy salasyn, biudjettıŋ esep-qisabyn jaqsy bıluı kerek. Niiaz Qūdaibergenūly esep-qisapty jaqsy bıledı dep eşkım maqtai qoimas. Öitkenı «Amanat» filialyndaǧy partiia müşelerınıŋ jarnasyna jäne filial qyzmetkerlerıne ie bola almaǧan adam dardai monoqalanyŋ biudjetıne qalai ie bolady?! Būǧan deiın partiianyŋ ekıbastūzdyq keŋsesınde jūmys atqarǧan Jūldyz atty qazaq äielı oblystyq partiia qyzmetkerlerı tarapynan qudalandy. Ol qalaǧa «Nūrly Ertıs» baǧdarlamasy aiasynda köşıp kelgen edı. Basşylar otyrsa opaq, tūrsa sopaq qyla bergendıkten «qaşyp» qūtyldy. Būdan keiın partiiaǧa H. hanym jūmysqa alyndy. Ol kele sala jalǧyzbasty ana – partiiada jiyrma jylǧa juyq eŋbek etıp, öŋırıne «Qazaqstan Respublikasy Täuelsızdıgıne – 30 jyl» tösbelgısın taqqan Gülmira Sembaeva jūmystan quyldy. Gülmira Ömırzaqqyzynyŋ jūmystan quyluynyŋ özı NKVD ökılderınıŋ ömırderegınen habar beretın tarihi filmderdı köz aldyŋa äkeledı. Gülmira ädettegışe jūmysyna kelse, oblystyq keŋseden komissiia kelıp, onyŋ kompiuterın, özge de būiymdaryn «tärkılep» tastapty. Kabinetınıŋ kıltın alyp qoiǧan. Söitıp, bır-aq künde apai-topaiyn şyǧaryp, jūmystan şyǧardy da tastady. Negızı, filialda oryn alǧan olqylyqtar saldarynan Gülmira emes, Makraev jūmysynan şyǧuy tiıs edı. Bıraq Terenchenkonyŋ şamasy jetkenı qazaqtyŋ älsız qyzy - jalǧyzbasty äiel boldy. Būl bylyqtarǧa partiiadan jerınıp 1000-ǧa juyq adamnyŋ müşelıkten şyǧuǧa aryz bergenı sebep bolǧan deidı. Adamdardyŋ azaiu sebebıne Gülmira aiypty-mys. Onyŋ üstıne, müşelerden jiylatyn jarna uaqytyly jiylmauyna da Gülmira kınälı bolyp şyqqan. Saiyp kelgende, jarnanyŋ jiyluy, filialdaǧy ışkı tärtıp, jūmystyŋ ūiymdastyryluy – bärı de tıkelei Makraev myrzaǧa qatysty emes pe edı?! Al endı äi-şaisyz jūmystan quylǧan Gülmira Ömırzaqqyzynyŋ ornyn Terenchenko men Makraev kımge közdegenıne keleiık. Būl orynǧa aqyryn ǧana kelıp Altynşaş Äbenova jaiǧasty. Kezınde jergılıktı jūmyspen qamtu ortalyǧyn basqaryp, sol orynnan bırtürlı jūmbaq küide ızım-ǧaiym ketken adam. Jūmyspen qamtu salasynda memlekettık granttardyŋ zaŋsyz ülestırıluıne jol bergen, iaǧni, partiianyŋ ömırın güldendıruı düdämal adam. Aitpaqşy, partiia filialyndaǧy H. hanymnyŋ da būrynǧy ärıptesterı, jergılıktı halyq bergen mınezdemesı jetısıp tūrǧan joq. Osyǧan qarap, qazaqtyŋ örımdei qyzdaryn qudalap, «kärı-qūrtaŋ», «qaǧylǧan-soǧylǧandy» jinap alǧan partiia basşylarynyŋ köregendıgın baǧamdai berıŋız. Aitpaqşy, osy tūsta A.Äbenovanyŋ sonşalyqty öbektelu sebebı onyŋ Pavlodar oblysynan ministr bolyp taǧaiyndalǧan azamattyŋ naǧaşy apasy boluynda dep, estıgenımızdı de aita otyraiyq... Taǧy bır oqiǧa. 2021 jyly Ekıbastūz qalasyna qarasty bes auyldyŋ äkımıne äkımder sailauyna qatysa almau qaupı tönıp (Äbenova siiaqty hanymdar jıbergen qateler kesırınen), qyzyq bolǧan. Sonda basyna kün tuǧan azamattarǧa kömektesudıŋ ornyna, Niiaz Makraev «Äkımder ketse, ornyna kısı tabylady!» - deptı-mys... Jalpy, soŋǧy uaqytta Ekıbastūzǧa eks-äkım Ardaq Qaŋtarbaevtyŋ dostary qaita oralyp jatyr. Solardyŋ bırı – «Öner» qalalyq mädeniet saraiyna «Qaitqan malda qaiyr bar» dep ändete qaityp kelgen Talǧat Saǧyntaev. Talǧat Qairatūly men Ardaq Amangeldıūly sonau Almatydaǧy jalyndy jyldardan dos. Osyǧan deiın bırneşe mädeniet saraiyna basşylyq etıp, bügıngı künı oblystyq Halyqqa qyzmet körsetu ortalyǧynyŋ oryntaǧyna jyly jaiǧasqan baianauyldyq Asylbek Saparbekūly da Qaŋtarbaev klanynan. Būl azamattardyŋ bärıne Almatyda tūryp kep Pavlodarda jemıstı eŋbek etıp jatqan qai azamat qamqor bolyp otyrǧanyn ışterıŋız bılıp otyrǧan bolar. Aitpaqşy, būl toptyŋ artynda Ekıbastūzdyŋ būrynǧy äkımı, oligarh Eltai Arbiev tūrǧanyn aitpasqa amal joq. Qysqasy, közge körınbeitın eks häm eskı äkımder basqaryp tūrǧan jylusyz Ekıbastūz aldaǧy besjyldyqta jaŋarady desek, özımızdı oŋdyrmai aldaǧanymyz bolmaq. Al endı Baianauylda tuǧan bır top azamattyŋ Ekıbastūzdaǧy maily oryndarǧa bal arasyndai üimeleuıne türlı memlekettık baǧdarlamalar boiynşa joǧarǧy biudjetterden bölınetın orasan qarjy sebepker emes pe eken degen de oi keledı... Endıgı «bes tiyn baqyrymyzdy» ekıbastūzdyq bügıngı deputattarǧa arnamaqpyz. Ekıbastūz jūrty onsyz da jauapsyzdyqtan zapy bolyp otyr. Jyldar boiy sozylǧan salǧyrttyq nätijesın jūrt ötken qysta şyndap sezındı. Jaǧdai tüzelıp, ädıldık ornaidy dep aitu qiyn. Öitkenı qazırgı jaǧdaida Ekıbastūz jai ǧana Baianauyl audanynyŋ filialy retınde tırşılık etpek siiaqty. Sonda Ekıbastūzdyŋ özınde, iaǧni, qalyŋ qanjyǧalynyŋ elınde tızgın ūstar, Bögembaiǧa tartqan er tumaǧan ba? «Baianauyldyŋ bölımşesı» degen ataq namystaryŋyzdy qairamai ma? Būl sūraqtar ritorikalyq bolǧanymen, onyŋ naqty jauabyn deputat myrzalardyŋ joǧary köterılgen qoldary arqyly bıletın kün de alys emes...
Aihan Äbsattar,
Pavlodar oblysy
