شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ءۇرجار اۋدانىنىڭ اتاۋىن "قابانباي باتىر" دەپ وزگەرتۋ ۇسىنىلعان پەتيتسيا جاريالاندى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
بۇگىندە قۇسمان كارىمۇلىنىڭ باستاماسىمەن اتالعان پەتيتسياعا وننان استام ۇلت زيالىلارى مەن قوعام بەلسەندىلەرى قول قويىپ، قولداۋ بىلدىرۋدە.
پەتيتسيا ەgov.press سايتىندا جاريالانعان.
پەتيتسيا ءماتىنى مىناداي:
"قۇرمەتتى قازاقستان حالقى!
2021 جىلى 5-قاڭتاردا «ەگەمەن قازاقستان» مەملەكەتتىك باسىلىمىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» دەگەن تاقىرىپتا كولەمدى ماقالاسى جاريالاندى. وسى ماقالاسىندا مەملەكەت باسشىسى جەر-cۋ اتاۋلارى ماسەلەسىنە كەڭىنەن توقتالعان بولاتىن.
«بابالاردان مۇرا بولعان، شەكاراسى شەگەندەلگەن قاسيەتتى جەرىمىز – ەڭ باستى بايلىعىمىز. قازاققا وسىناۋ ۇلان-عايىر اۋماقتى سىرتتان ەشكىم سىيعا تارتقان جوق. جانە تۇلپاردىڭ تۇياعى، قۇستىڭ قاناتى تالاتىن اتىراپ ەشبىر شەتەلدىكتىڭ مەنشىگىنە بەرىلمەيدى، ەشقاشان ساتىلمايدى... 2018 جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا تۇركىستان اتاۋى بەرىلدى. تاريحي ادىلدىكتى قالپىنا كەلتىرگەن ورىندى شەشىمدى حالىق ءبىراۋىزدان قولداپ، وتە جىلى قابىلدادى. ويتكەنى، مۇنداعى شەجىرەلى شاھار عانا ەمەس، تۇتاس ءوڭىر كونە زامانداردان بەرى تۇركىستان دەپ اتالعان. وسى يگى ءۇردىستى ەلىمىز بويىنشا جالعاستىرۋعا بولادى. ءبىز مۇنداي قادامداردى بايىپپەن جاسايمىز»، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ وسىناۋ كەلەلى دە، كورەگەن ساياساتىنا ءۇن قوسىپ، ونى ىسكە اسىرۋ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ باستى پارىزى ەكەنى انىق. بۇرىننان ارا-تۇرا ايتىلسا دا جۇيەلى قولعا الىنباعان ءىستىڭ ءبىرى – قابانباي بابامىزدىڭ اتىن جاڭعىرتىپ، ۇرپاقتاردى پاتريوتتىق رۋحقا باۋلۋ بولاتىن. «ەشتەن كەش جاقسى» دەپ دارابوز باتىردىڭ اتاعىن بۇكىل ەلىمىز بولىپ اسقاقتاتساق دەگەن ويعا بەكىپ، حالىقارالىق «قابانباي باتىر» قوعامدىق قورى ەل ازاماتتارىنا وسى ۇندەۋىمىزدى جولدادىق.
XV عاسىردىڭ ورتاسىنان باستالعان جوڭعار قونتايشىلىلارىنىڭ قازاق دالاسىنا باستالعان سۇراپىل شاپقىنشىلىعى XVIII عاسىردىڭ وتىزىنشى جىلدارى شارىقتاۋ شەگىنە جەتىپ، قازاق حاندىعىنىڭ شىعىسى مەن وڭتۇستىك ءوڭىرىن جانە ورتالىق قازاقستاننىڭ جەرىنە دەيىن ءوز يەلىكتەرىنە قاراتىپ، ءامىرىن جۇرگىزدى. جاۋجۇرەك قازاق حالقىنان وسىنداي الماعايىپ زامانداردا ەلدى، جەردى قورعايتىن باتىر ۇلدار مولىنان شىعىپ، قىرىق جىل اتتان تۇسپەي شايقاسىپ، جوڭعار باسقىنشىلارىنان جەرىمىزدى ازات ەتتى. وسىنداي ەل قورعاعان باتىرلاردىڭ ىشىندە قولباسشىلىعىمەن دە، ءوزىنىڭ جەكە ەرلىكتەرىمەن دە حالىقتىڭ ۇلكەن ىقىلاسىنا بولەنگەن قابانباي باتىر (ەراسىل قوجاعۇلۇلى) بولعانىن زامانداستارى سارىشۋاش، ۇمبەتەي، بۇقار، اقتانبەردى، كەيىنگى دۋلات سياقتى جىراۋلار مەن كارىباي تاڭاتار سياقتى اقىندار تولعاپ كەتكەن. ەل اۋزىنداعى جانە كوپتەگەن تاريحي دەرەكتەرگە قاراعاندا، قابانباي باتىر جوڭعارلارمەن سوعىستا ولاردىڭ باس باتىرلارىمەن 103 رەت جەكپە-جەككە شىعىپ، بارلىعىندا جەڭىسكە جەتكەن. قابانباي بابامىزدىڭ ۇزدىك باتىر، سوعىستىڭ تاكتيكاسىن، ستراتەگياسىن جەتىك مەڭگەرگەن قولباسشىلىعىنان بولەك، سول زامانداعى ەلىمىزدىڭ تاعدىرىن شەشەتىن ساياسي ىستەرگە دە بەلسەنە ارالاسىپ، ەل باسقارعان كوسەم، مەملەكەت قايراتكەرى بولعانى ورىس-قىتايدىڭ ارحيۆتىك قۇجاتتارى ارقىلى بەلگىلى.
بيىلعى جىلى اتاقتى ابىلاي حاننان «دارابوز» جانە «حان باتىر» دەگەن اتاقتار العان قابانباي بابامىزدىڭ تۋعانىنا 330 جىل تولعانىن جاقسى بىلەسىزدەر. قابەكەڭدەي ارۋاقتى ەرلەردىڭ اتتارى اتالعاندا رۋحتانىپ، ەرلىك جاساۋعا تالپىنبايتىن قازاق بالاسى كەمدە كەم شىعار. قابانباي باتىردىڭ اتى مەن ول كىسىنىڭ جورىق جولدارى قۇر تاريح قانا ەمەس، ول – ۇلتتىق-مەملەكەتتىك تۇرعىداعى ۇلكەن يدەولوگيا! وسىنى ەسكەرە كەلە، پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆقا جانە وبلىس، اۋدان باسشىلىقتارىنا شىعىستاعى شەكارالىق اۋدان بولىپ ەسەپتەلەتىن ءۇرجار اۋدانىنىڭ اتىن قازاق دالاسىن باسقىنشىلاردان قورعاۋدا تەڭدەسسىز ەرلىكتەر كورسەتكەن دارا قولباسشى قابانباي باتىردىڭ اتىمەن اتاۋدى دۇرىس دەپ ەسەپتەيمىز (اۋداننىڭ ورتالىعى ءۇرجار اتىندا قالا بەرەدى).
ءبىز مەملەكەت تىرەگى بولاتىن ۇلتتىق-پاتريوتتىق رۋحىمىزدى كوتەرۋ ءۇشىن جاندارىن اياماعان ەرلەرىمىزدىڭ الماعايىپ زامانداعى ەرەن ەرلىكتەرىن جاستارىمىزدىڭ جۇرەكتەرىنە ءسىڭىرىپ، پاتريوت ۇرپاق تاربيەلەۋ ءۇشىن قابانباي، بوگەنباي، ناۋرىزباي جانە ولارمەن ۇزەڭگىلەس باسقا دا باتىرلارىمىزدى ەل جادىندا ماڭگى قالاتىنداي ۇلىقتاۋىمىز كەرەك!
وسىنشاما ۇلان-بايتاق جەرىمىزدى جوڭعار مەن قىتاي باسقىنشىلارىنان ازات ەتىپ، «حان ۇرانى – قابانباي» دەپ جىرلاردا ايتىلعانداي، بۇكىل حالقىنا ۇران بولعان قابانباي بابامىزدىڭ اتىمەن تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا وتىز جىلدا وبلىس تۇرماق، ءبىر اۋداننىڭ اتى اتالماۋى بىزدەر ءۇشىن تىم ۇياتتى جاعداي. سوندىقتان، حالىقارالىق «قابانباي» قوعامدىق قورى قازاقستان حالقىن شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ءۇرجار اۋدانىنىڭ اتاۋىن ءباhادۇر بابامىز قابانباي باتىردىڭ اتىنا اۋىستىرۋدى قولداپ، داۋىس بەرۋلەرىڭىزدى سۇرايدى".
پەتيتسياعا قول قويعاندار:
قۇسمان كارىمۇلى شالاباەۆ – حالىقارالىق «قابانباي باتىر» قوعامدىق قورىنىڭ توراعاسى;
دجوبۋلاەۆ كابدىلاشيم حىزىرمۋللاەۆيچ - ەل اعاسى، تاريحشى، قوعام قايراتكەرى;
توقتاباەۆ نۇرلانبەك تولەگەنۇلى – اياگوز اۋدانىنىڭ ءماسليحات دەپۋتاتى، قوعام قايراتكەرى، كاسىپكەر;
جاكۋپوۆا شارمانۋ راحمەتۋلينوۆنا – جازۋشى، تاريحشى;
دۋكەەۆ كايرات زاريپحانوۆيچ - شەجىرەشى، قازاق ميفولوگياسىن زەرتتەۋشى، تاريحشى عالىم;
جامبىل جۇمانباەۆ – ەل اعاسى، زەينەتكەر. تارباعاتاي اۋدانى، جانتىكەي اۋىلى;
قۇسميليا نۇرقاسىم – اقىن، جازۋشى، مادەنيەت قايراتكەرى;
مۇحتارحان اباعان – ق.ر. ەڭبەگى سىڭگەن مادەنيەت قايراتكەرى;
مۇرات اۋەزوۆ – مادەنيەتتانۋشى عالىم، ديپلومات، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى;
باۋىرجان جاقىپ – فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اقىن;
ديار قوناەۆ – عالىم، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ كانديداتى;
بولات ءابدىلمانوۆ – قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى;
دۋمان احاتاەۆ وقاپۇلى – حالىقارالىق «قابانباي» قورىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
